Finanse
Rynek walutowy
Rynek walutowy – obejmuje całokształt operacji finansowych w walutach wymienialnych
Cechy rynku walutowego:
Wolny rynek kursów walutowych
Systemy prawne uwzględniające porozumienia i umowy międzynarodowe
Bezpośrednie powiązanie z rynkiem międzynarodowym
Ograniczona kontrola administracyjna
Dominacja światowych centrów finansowych
Rodzaje rynków walutowych:
Krajowe
Międzynarodowe
Euro
Pojęcie i istota waluty
Waluta
pieniądz i inne instrumenty pieniężne(czeki, karty, płatnicze) uznane i stosowane w rozliczeniach międzynarodowych.
obiegowe powszechne środki pieniężne wymienialne w danym kraju
Waluta międzynarodowa-waluta akceptowana powszechnie w rozliczeniach międzynarodowych(substytut pieniądza światowego)(podstawowe waluty międzynarodowe to dolar USD, euro EUR, funt brytyjski, frank szwajcarski, jen)
Wartości dewizowe
Cechy pieniądza międzynarodowego
1. Środek wymiany (płatniczy) w operacjach międzynarodowych.
2. Jednostka rozrachunkowa.
3. Środek przechowywania płatności.
4. Waluta rezerwowa systemu bankowego
5. Waluta stabilizacji wartości pieniądza krajowego
Pojęcie kursu walutowego
1. Kurs walutowy wyraża cenę jednej waluty wyrażonej w innej walucie (w złotych za dolara)
2. Wymiana walut odbywa się na rynku walutowym
3. Transakcje „spot” polegające na natychmiastowej wymianie depozytów bankowych
4. Transakcje „forward” polegają na wymianie depozytów bankowych w przyszłym określonym terminie
Kursy walutowe
1. Kursy płynne (zmienne)
2. Kursy stałe
Kursy stałe krótkookresowe (pełzające)
Kursy stałe o określonej marży wahań
Kursy sztywne
Rodzaje i znaczenie walut
Waluty transakcyjne
Waluty rezerwowe
Waluty interwencyjne
Waluty lokacyjne
Kształtowanie się kursów walutowych
1. Kursy walutowe kształtowane są przez oddziaływanie popytu i podaży
2. Prawo jednej ceny – jeśli dwa kraje wytwarzają identyczne dobro, cena tego dobra powinna być identyczna na rynku światowym nie zależnie od tego jaki kraj jest jego producentem (np. cukier)
3. Teoria parytetu siły nabywczej – polega na tym że kurs walutowy pomiędzy 2 walutami dostosowuje się tak aby odzwierciedlać zmiany poziomu cen w obydwu krajach
Główne czynniki zmienności kursu walutowego (relacja 2 krajów)
1. Różnice w tempie wzrostu PKB
2. Stan bilansów handlowych (salda obrotów w handlu zagranicznym)
3. Stopień restrykcyjności polityki monetarnej
4. Różnice w stopie inflacji
Główne elementy transakcji walutowej
1. rodzaje walut
2. kurs walutowy
3. uczestnicy transakcji
4. kwoty transakcji
5. data transakcji
6. data rozliczenia
7. instrukcje płatnicze (miejsce płatności, banki, rachunki bankowe)
Rodzaje rynku walutowego
Obroty dewizowe z art. 2.1 12 OD
Obrót bieżący: Obrót kapitałowy:
- nabycie towarów - obrót nakładczy (inwestycje bezpośrednie)
- świadczenie usług - obrót porterowy
- kredyt kupiecki - obrót kredytowy
- kredyt nabywcy - obrót gwarancyjny
- kredyt sprzedawcy - obrót depozytowy
- przychody, zyski, odsetki, - obrót pozagospodarczy
- świadczenia dla członków rodzin I i II grupy podatkowej - obrót pozostały
- podatki, cła, inne
- odszkodowania, rozliczenia
- nagrody, wygrane, gry losowe, konkursy
Rynek eurowalut
1. W finansach międzynarodowych pojęciem „rynek eurowalutowy” określa się transakcje finansowe przeprowadzane w określonej walucie narodowej ale poza granicami kraju będącego emitentem tej waluty
2. Rynek eurowalut kształtował się w Europie Zach. w połowie XX w.
3. Eurodolar USD jest główną eurowalutą
4. Europejskie banki działające na rynku międzynarodowym zakładają rachunki w eurobankach (przyjmują lokaty, udzielają kredytów, prowadzą dolarowe operacje walutowe poza USA.) Współcześnie podobne operacje finansowe dolarowe prowadzą również banki poza Europą.
5. Centrum rynku eurowalutowego jest Londyn. Inne ośrodki to: Frankfurt, Paryż, Zurych, Amsterdam, Luksemburg
6. Główne operacje w eurobankach: lokaty bankowe, duże kredyty, (konsoncjonarne) euroobligacje
7. Rynek eurodolarowy jest bardzo słabo kontrolowany. Główną rolę pełnią eurobanki – duże banki globalne
Struktura rynków eurofinansowych
Światowy rynek pieniężny
Światowy rynek kapitałowy
Światowy rynek finansowy
Krótkoterminowe operacje (od 1 dnia do 1 roku) Średnio i długookresowe kredyty Emisja papierów wartościowych
Rynek eurowalut Rynek eurokredytów Rynek euroobligacji (euroakcji, euroweksli, instrumentów podobnych)
Rynek kapitałowy i jego cechy
1. Rynek kapitałowy jest częścią rynku finansowego. Stanowi przestrzeń popytu, podaży i przepływów kapitałowych.
2. Operacje kapitałowe realizowane są za pomocą różnych instrumentów finansowych o terminie ważności powyżej roku.
3. Przedmiotem transakcji kupna – sprzedaży jest kapitał finansowy znajdujący się na rynku w różnej postaci np. kredyty bankowe, inwestycyjne, obligacje, akcje, kontrakty terminowe.
4. Inwestorzy wnoszący kapitał, liczą na dochody a poszukujący kapitału (głównie podmioty gospodarcze) chcą go jak najtaniej pozyskać. Rynek kapitałowy jest miejscem rynkowej wyceny kapitału.
5. Operacje na rynku kapitałowym są obciążone stosunkowo wysokim ryzykiem co łączy się głównie ze zmiennością koniunktury i inwestycjami w dłuższych okresach niż np. na rynku pieniężnym.
Przestrzeń rynku kapitałowego
1. Pierwotne źródło kapitału – oszczędności
2. Przekształcenie oszczędności – kapitał odbywa się za pośrednictwem banków
Funkcje rynku kapitałowego
1. mobilizowanie kapitału
2. transformacja kapitału oszczędnościowego na inwestycyjny
3. alokacja kapitału w dziedziny zapewniające najwyższą efektywność
4. stymulowanie wzrostu gospodarczego
5. możliwości szybkiego przepływu kapitału
6. funkcja informacyjna „barometr koniunktury”
Czynniki regulujące funkcjonowanie rynku kapitałowego
przepisy prawa
procedury postępowania uczestników rynku kapitałowego
wyspecjalizowane instytucje organizujące rynek
Główne części rynku kapitałowego
Ogólna struktura rynku kapitałowego w Polsce
Rodzaje rynków kapitałowych
1. Rynki rozwinięte i rynki rozwijające się (emerging markets)
2. lokalne, regionalne, krajowe, światowe
3. kasowe (natychmiastowe), terminowe
4. publiczne (regulowane), prywatne
5. rynek pierwotny i wtórny
Rodzaje inwestycji kapitałowych
Główne alternatywne sposoby pozyskiwania kapitału obcego przez przedsiębiorstwo
1. kredyt bankowy
2. partner strategiczny
3. emisja akcji
4. emisja obligacji
5. venture capital (inwestor finansowy)
6. KPD ( krótkoterminowe papiery dłużne)
Transfery kapitału
Transfery na rynkach
Rynki rzeczowe
Rynek pieniężny
Rynek kapitałowe
Rynek walutowy
Rynki Krajowe
Rynki Międzynarodowe
Formy transferu
Transfer bezpośredni Podmiot
Podmiot
Inwestor
Emitent
Inwestor
Inwestor
Transfer pośredni Inwestor
Makler
Emitent
Inwestor
Makler
Inwestor
Inwestor
Fundusz inwestycyjny Emitent
Inwestor
Możliwości inwestowania zasobów pieniężnych na rynkach finansowych
Główni uczestnicy rynku kapitałowego
Uczestnicy rynku kapitałowego
Inwestorzy
Pośrednicy
Emitenci
- podaż kapitału
- inwestycje kapitałowe - instytucje profesjonalnego pośrednictwa (giełdy, domy maklerskie) - popyt na kapitał
- zmiana papierów wartościowych na kapitał
Inwestor na rynku kapitałowym
1. Inwestor – to osoba fizyczna lub prawna posiadająca określony kapitał (oszczędności), która inwestuje w różnego rodzaju instrumenty finansowe głównie papiery wartościowe celem osiągnięcia zysku.
2. Główne cechy inwestycji kapitałowych na rynku papierów wartościowych:
Kapitał ma postać kapitału finansowego
Przedmiotem inwestycji są papiery wartościowe średnio i długoterminowe
Obrót kapitałem ulokowanym w papiery wartościowe może być bardzo szybki
Inwestor może dokonać wyboru stopnia zróżnicowania stopnia inwestycyjnego
Lokowanie oszczędności
1. Pieniądze zaoszczędzone nie mogą pozostać bezczynne (powinny pracować)
2. Inwestycja oszczędności powinna być celowa czyli mieć określone cel
3. Główne cele lokat oszczędności przez osoby fizyczne:
− Zakup mieszkania (budowa domu)
− Finansowanie kształcenia dzieci
− Założenie własnej firmy
− Tworzenie rezerw finansowych na czarną godzinę
− Ubezpieczenie zdrowia, emerytura
− Akumulacja kapitału (osiąganie zysku)
4. Podstawową zasadą lokat oszczędności jest ich dywersyfikacja wg kryteriów:
− Bezpieczeństwa
− Dochodu
− Płynności
5. Główne rodzaje lokat pieniężnych:
− Lokaty bankowe
− Papiery wartościowe
6. Wskaźniki lokat oszczędności w akcjach (%)
1990 r. 2002 r.
Wielka Brytania 12 18
Francja 4 12
Niemcy 3 7
Włochy 3,5 4
USA 22 28
Polska - 2
Źródła pochodzenia kapitału
Rodzaje inwestorów
Inwestorzy rynku kapitałowego
Indywidualni (nieprofesjonalni) Instytucjonalni (profesjonalni)
- osoby fizyczne (gospodarstwa domowe) - fundusze inwestycyjne (otwarte, zamknięte)
- spółki pracownicze - banki
- przedsiębiorstwa
- państwo
- biura maklerskie
Emitenci
1. Emitent – to osoba prawna wystawiająca papiery wartościowe we własnym imieniu. Emitenci zawierają wyemitowane papiery wartościowe na rynku kapitałowym na kapitał na zasadzie kupna-sprzedaży.
2. Głównym celem emisji papierów wartościowych jest pozyskanie kapitału
3. Emisja papierów wartościowych przeprowadzona jest na rynku pierwotnym (prywatnym lub publicznym).
4. Emitenci mogą emitować 2 podstawowe rodzaje papierów wartościowych.
− Papiery potwierdzające wierzytelność
− Papiery potwierdzające współwłasność
Emitenci papierów wartościowych
Instytucje pośredniczące na rynku kapitałowym