Pojęcie, struktura i cechy postawy
Postawa – jest pojęciem, które w roku 1918 do socjologii wprowadzili W.I. Thomas i F. Znaniecki. Najogólniej można powiedzieć, że postawa to gotowość jednostki do reagowania w określony sposób na odpowiednie obiekty, jakimi mogą być zarówno przedmioty materialne (rzeczy, ludzie, zwierzęta, itp.), jak i idee.
W socjologii możemy dostrzec różne definicje tego pojęcia. Jedną z nich może być koncepcja S. Miki, wg którego postawa to pewien względnie trwały stosunek emocjonalny lub oceniający do przedmiotu bądź dyspozycja do występowania takiego stosunku, wyrażająca się w kategoriach pozytywnych, negatywnych lub neutralnych
Zachowanie:
reakcje: mimiczne, pantomimiczne, wokalne, werbalne,
- działania: pomoc, opieka, oddanie czci, unikanie, przeszkadzanie, itp
Komponent emocjonalny (emocjonalno-motywacyjny):
- uczucia wyższe, czyli: radość, miłość, zachwyt, szacunek,
- motywy, czyli: pragnienia, dążenia, aspiracje, życzenia.
Komponent poznawczy:
- wiadomości o jej przedmiocie,
- przekonania,
- przypuszczenia,
- wątpienia.
Postawy nie są wprawdzie jednorodne, lecz wszystkie posiadają cechy, takie jak:
- treść przedmiotowa,
zakres,
kierunek,
siła,
złożoność,
zawartość,
trwałość.
Treść przedmiotowa wskazuje czego postawa dotyczy. W przypadku postaw wobec ludzi, zdrowia, zawodu i pracy treściami przedmiotowymi są ludzie, zdrowie, zawód i praca.
Zakres postawy informuje o liczebności jej przedmiotów, np. postawy wobec studenta: student, grupa ćwiczeniowa, rok, wydział, uczelnia, ośrodek akademicki, ogólnopolska społeczność studencka ...
Kierunek postawy uwidacznia się w uszeregowaniu postaw studentów wobec studiów od zdecydowanie pozytywnych, do coraz mniej pozytywnych poprzez obojętne i częściowo negatywne, aż do jednoznacznie negatywnych.
Siła postawy jest spokrewniona z kierunkiem. Postawy krańcowo pozytywne i krańcowo negatywne są silniejsze niż postawy umiarkowane. Od tej reguły zdarzają się jednak częste odstępstwa.
Złożoność i zwartość to cechy postawy, które ściśle się wiążą z występowaniem znanych nam już trzech komponentów w każdej pełnej postawie. Brak lub niemal brak jednego z nich wskazuje, że mamy do czynienia z postawami jeszcze się kształtującymi i dlatego nie są one pełne.
Trwałość jest cechą postawy, która mimo upływu czasu i zmieniającej się rzeczywistości nie ulega zmianie (stereotyp).