Czy człowiek współczesny powinien znać Biblię nie tylko ze względów religijnych (ustosunkuj się do stwierdzenia)

Biblia- (z greckiego biblos- księga) nazywana również często Pismem Świętym; jedna z najpiękniejszych i najbardziej wartościowych ksiąg całej ludzkości. Jest ona zbiorem ksiąg uważanych za święte. W nich właśnie ukazana jest cała nasza przeszłość: od powstania świata, poprzez życie naszych przodków do opisowego końca świata. Podzielona na dwie części Stary i Nowy Testament spisywana przez pokolenia w trzech językach ( hebrajski, grecki oraz aramejski) stała się dla wielu ludzi natchnieniem do życia nie tylko duchowego, ale również świeckiego. Bardzo pięknym zestawieniem Starego i Nowego Testamentu są słowa średniowiecznego hymnu:

"(...) Niech przed Nowym Testamentem
Starych praw ustąpi czas (...)"

Część pierwsza Biblii to Stary Testament. Materię ksiąg Starego Testamentu stanowią wydarzenia z doby poprzedzającej przyjście Chrystusa na świat i wykład wiary w jednego Boga. Pisany był od dziewiętnastego do pierwszego wieku przed naszą erą i składa się z czterdziestu sześciu ksiąg. Zbiór zaczyna się od pięciu ksiąg Mojżeszowych, a pierwsza z nich opowiada o początkach świata. Należy również wiedzieć, że wiele z tych ksiąg pisali sami prorocy (Izajasz, Jeremiasz, Daniel, Ezechiel) i że obok nich przedstawione są dzieje narodu izraelskiego (Księga Królewska, Księga Kronik). W Starym Testamencie znajdują się również zbiory pieśni lirycznych, zawartych w Księdze Psalmów, w której napisanych jest 150 takich pieśni, łączone tradycyjnie z królem Dawidem, chociaż nowoczesna biblistyka mówi o powstawaniu psalmów w różnych wiekach. Należy również powiedzieć, że Psalm jest to utwór poświęcony Bogu, o charakterze modlitewnym, dziękczynnym, dydaktycznym, pochwalnym lub błagalnym.

Drugą częścią Biblii jest Nowy Testament, składający się z 27 ksiąg. Do kanonu należą 4 Ewangelie (chociaż dziś częściej mówi się, że jest jedna Ewangelia opisana przez czterech ewangelistów), które pisane były z natchnienia Ducha Świętego, a więc autorzy Ewangelii są autorami wtórnymi. Przyjmujemy zapisy: Ewangelii według świętego Mateusza, Marka, Łukasza , Jana; słowa "według" nie należy opuszczać. Ewangelie opowiadają o życiu Jezusa Chrystusa oraz o jego działalności. Obok Ewangelii Nowy Testament zawiera również księgę zwaną Dzieje Apostolskie. Napisał ją święty Łukasz , przedstawiając tam działalność świętych Piotra i Pawła. Do zbioru należy też księga objawienia, czyli Apokalipsa, która jak już wspominałem opisowo przedstawia nam koniec świata, Sąd Ostateczny i przygotowująca nas na do tego. Ma ona ogólnie wymowę optymistyczną, bo można z niej wywnioskować, że Bóg wybierze dobrych ludzi i weźmie ich do nieba, a Sąd Ostateczny będzie wynagrodzeniem sprawiedliwych i ukaraniem grzeszników .

Pisałem już o szacie językowej oryginału, jednak nie wspomniałem o tym, że od czwartego wieku istnieje łacińskie tłumaczenie Biblii tzw. Wulgata, stworzona dla ludzi nie znających języka hebrajskiego i greckiego. Przetłumaczył ją św. Hieronim. W późniejszym okresie Biblia (tłumaczona na języki narodowe) najczęściej była właśnie z Wulgaty, choć tłumacze woleli docierać do oryginałów. Robili to również pisarze. Takim przykładem może być Czesław Miłosz, który każdą księgę ogłasza we własnym przekładzie lub (chociaż w mniejszym stopniu) Anna Kamieńska.

Tłumaczeń Pisma Świętego dokonywano już w wiekach średnich. Sprzed epoki drukowanej w Polsce zachowały się dwa pełne tłumaczenia tej księgi: Psałterz floriański (koniec XIV wieku) oraz Psałterz puławski (początek XVI wieku). Istniało również tłumaczenie z XV wieku zwane Biblią królowej Zofii, jednak zostało ono około 1944 roku zniszczone w wyniku działań wojennych. Jednakże pod względem językowym zostało najwyżej ocenione tłumaczenie Jakuba Wujka, które zostało wydane w całości w 1599 roku. Jak dobre to było tłumaczenie może świadczyć fakt, że przekład ten był oficjalnie używany do roku 1965, kiedy to ukazało się nowe tłumaczenie tzw. Biblia Tysiąclecia. Po jej wydaniu ukazywały się już jedynie wznowienia.

Jak już wspominałem na początku, Pismo Święte jest zbiorem przepięknych utworów. Trudno oderwać się od lektury opowiadań o stworzeniu świata, Noem i jego Arce, o Abrahamie, Sodomie i Gomorze, Mojżeszu i wyprowadzeniu przez niego narodu żydowskiego z niewoli egipskiej czy też czytając sceny z życia i działalności Jezusa Chrystusa począwszy od narodzin w Betlejem i ucieczki do Egiptu, poprzez cud w Kanie, po śmierć na krzyżu i późniejszego zmartwychwstania. To właśnie, jak i liczne inne nie wspominane sceny były kanwą twórczości poetów na przestrzeni wieków. I to nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Polscy poeci do swojej twórczości najczęściej wykorzystywali Psałterz. Najlepiej uczynił to Jan Kochanowski, który swoją poetycką parafrazą Psałterza wzniósł się na wyżyny tłumaczy całej dawnej poezji polskiej. Bardzo pięknie napisał o nim Norwid:

"(...) Kochanowski Jan co nam kołyskę
Dawidowymi psalmy ośpiewywał (...)"

Oprócz Kochanowskiego czynił to samo Rej, Sęp Szarzyński, Wacław Rzewuski, Franciszek Karpiński, oraz w naszych czasach Leopold Staff, Roman Brandstaetter i wspominany już Czesław Miłosz.

Tak na marginesie chciałbym również wspomnieć książkę Marii Valtorty "Poemat Boga- człowieka". Książka ta a raczej dzieło, (jest to siedmioksiąg w piętnastu tomach) jest przeze mnie osobiście stawiane na drugim miejscu po Biblii. Autorka przedstawia tam niezwykle obrazowo i szczegółowo całe życie Jezusa Chrystusa oraz jego działalność, nie pomijając również takich szczegółów jak wygląd krajobrazu, opisy pomieszczeń oraz ukazująca całą tradycję tamtejszej społeczności i przy okazji tej pracy chciałbym ten obraz polecić każdej zainteresowanej osobie.

Wracając do tematu Biblii i Nowego Testamentu trzeba napisać o Ewangeliach, które zawierają mnóstwo przypowieści, czyli utworów biblijnych, narracyjnych z gatunku dydaktycznego, które zawierają przesłania, nakazy, charakterystyczne postawy jakie należy przyjąć. Nie zawierają one szczegółów, ale odnoszą się do spraw religijnych. Mogą być one odczytywane w sposób metaforyczny lub dosłowny. Przykładami mogą być natomiast: przypowieść o siewcy; o synu marnotrawnym; o zagubionej owcy czy o miłosiernym Samarytaninie.

Z ksiąg mądrościowych Starego Testamentu należy polecić Księgę Koheleta, w której autor posługujący się imieniem Salomon pokazuje życie ludzkie w kontraście do świata. To w tej Księdze zawarte są słowa: "(...) marność nad marnościami i wszystko marność (...)". Drugą taką księgą jest Księga Hioba . Jest ona próbą pokazania cierpienia nie zawinionego, próbą wytłumaczenia, że cierpienie nie jest zawsze karą za grzechy, że jest ono również integralną częścią naszego życia. Trzecią księgą jest Księga Przysłów. Moim zdaniem jedna z ciekawszych ksiąg, bo czym są przysłowia jeśli nie naszą mądrością. Czyż nie mówimy, że przysłowia są mądrością całych narodów? To właśnie one od wszystkich pokoleń przewijają się przez nasze życie. Pomagają nam wbrew pozorom rozwiązywać różne problemy, w jakimś sensie kierują naszym życiem. Czym byłaby ludzkość gdyby nie istniały przysłowia? Odpowiedź jest jedna- nie mogłaby istnieć. Następną księgą, która jest zarazem księgą przyszłościową jest Apokalipsa św. Jana. To właśnie ta księga zawiera najwięcej kontrowersji. Do dnia dzisiejszego najwięksi teolodzy, filozofowie jak również ludzie niewierzący starają się rozwiązać przesłanie tej księgi. Są w niej ukazane przyszłe losy ludzkości. Opisany jest dosyć szczegółowo koniec świata oraz ponowne przyjście Jezusa Chrystusa na Ziemię i Sąd Ostateczny. Apokalipsa jest ostatnią księgą całego Pisma Świętego i zamyka jakby całość "historii świętej". W starym Testamencie duże podobieństwo do Apokalipsy przedstawia Księga Izajasza która wskazuje nam jak należy żyć, czego unikać, jakie zachowania są akceptowane przez Boga. Księga ta zawiera również pewne elementy prorockie.
Reasumując powyższą pracę i starając się odpowiedzieć na główne pytanie: "Czy człowiek współczesny powinien znać Biblię nie tylko ze względów religijnych" należy z całą stanowczością odpowiedzieć: TAK, a to dlatego, że księga ta przekazuje nam co jest dobre, a co złe. Zawiera bardzo dużo wartości moralnych takich jak np. postawy i zachowania nas samych do Boga i innych ludzi. Jest czymś w rodzaju kodeksu moralnego. Zawiera bogate wartości literackie, które skrzętnie wykorzystywane były przez największych poetów do ich twórczości. Biblia pomaga nam samym się dowartościować, uczy nas rozpoznawać poszczególne gatunki literackie i odpowiednio je interpretować. Pozwala nam bardzo szczegółowo poznać historię i życie naszych przodków jak też i historię całej ludzkości. Ma głęboki charakter dydaktyczno- pouczający. Posiada szereg określeń i zwrotów, które używamy do dziś w naszym życiu codziennym. Ma również wpływ na język potoczny, ponieważ z Biblii przeniknęło do zwykłego języka wielu narodów dużo sformułowań: Sodoma i Gomora, Salomonowa mądrość, oko za oko ząb za ząb, wdowi grosz, wieża Babel, manna z nieba itp.

Sama obecność motywów biblijnych w sztuce , literaturze oraz sztukach plastycznych jest szeroko znana. Motywy z Biblii stosowane są także szeroko w stylach architektonicznych. Jednym słowem Biblia jest obecna, niemalże wyczuwalna, na każdym naszym kroku w całym naszym życiu codziennym, w pełnym tego słowa znaczeniu.