Głowne problemy gospodarcze świata.

Globalne problemy, określenie stosowane do problemów, które odnoszą się do całej ludzkości, ich skala ma charakter ponadpaństwowy, ponadregionalny, odznaczają się olbrzymią wagą i wiążą z kwestią przetrwania ludzkości, a sposób ich rozwiązywania musi polegać na wspólnych działaniach całej społeczności międzynarodowej. Wymienione cechy, traktowane łącznie, umożliwiają tworzenie katalogów globalnych problemów oraz hierarchizację ich ważności. Najczęściej wskazuje się na problemy związane z wojną i pokojem, a więc wyścig zbrojeń i rozbrojenie , konflikty międzynarodowe mogące zagrozić powszechną zagładą; demograficzny problem, następnie ekologie oraz globalne problemy żywnościowe, surowcowe i energetyczne, rozpiętość między bogatymi (Północą) i biednymi (Południem), zadłużenie, bezrobocie, co wiąże się z budową nowego ładu gospodarczego, problemy społeczne: choroby typu AIDS, narkomania, przestępczość międzynarodowa, terroryzm. Mówi się też o problemie imperializmu kulturowego, fundamentalizmu religijnego i nowej dziedzinie związanej z rewolucją naukowo techniczną i informacyjną. Charakterystyczne, że w zakres globalnych problemów są włączane coraz to nowe kwestie. Jest to wynik narastających współzależności w świecie i komplikowania się stosunków międzynarodowych.

Bezrobocie Trzeba cofając się do lat trzydziestych XX wieku, bezrobocie było najtrudniejszym problemem społecznym. W najbardziej rozwiniętych krajach Europy i Ameryki Północnej wynosiło od 20% do 25% zasobów siły roboczej. Natomiast w Polsce stopa bezrobocia w 1931 r. Osiągnęła 21,2%. Po II wojnie światowej, a głównie w latach sześćdziesiątych bezrobocie ponownie wzrosło powyżej przyjmowanej stopy naturalnej i stało się w wielu krajach zachodnich, jak i w Polsce, poważnym problemem społecznym. Natomiast w 1990 roku bezrobocie w krajach UE obejmowało około 16 mln bezrobotnych. Mniej więcej połowa, tj. około 8 mln osób, pozostawała bez pracy dłużej niż rok, czyli należała do kategorii osób długookresowo bezrobotnych. Bezrobocie jest z reguły większe na obszarach peryferyjnych wielkich miast, w rejonach słabo rozwiniętych, na obszarach poddanych restrukturyzacji w przemysłach surowcowych i przetwórczych. Brak miejsc pracy, złe warunki życia i środowiska, bieda i izolacja prowadzą do powstania na takich obszarach tzw. wspólnot rozpaczy. Większość z nich nie ma ani nadziei na przyszłość, ani dość środków do życia. Im dłużej ktoś pozostaje bez pracy, tym mniej staje się interesujący dla potencjalnych pracodawców, bowiem jego umiejętności i doświadczenie stopniowo się dezaktualizują. Nawet gdy bezrobocie ogólnie ulega zmniejszeniu, pojawiające się nowe miejsca pracy otrzymują poważne osoby bezrobotne dopiero od niedawna, młode i cieszące się dobrym zdrowiem. Zbyt długie przebywanie na tzw. „bezrobotnym” powoduje proces destrukcji. Wyraża się on:
- brakiem kontaktu z kolegami
- izolacją społeczną
- brakiem zaufania do samego siebie
- niskimi dochodami
- stresem w rodzinie
- spadkiem kondycji intelektualnej i duchowej
- pogorszeniem zdrowia psychicznego i fizycznego
- bardziej ograniczonym dostępem do rynku mieszkaniowego
- mniejszymi możliwościami transportu
- niewystarczającym stopniem mobilności zawodowej
- zwiększonymi trudnościami w znalezieniu nowej pracy

W wielu wysoko rozwiniętych krajach zachodnich tworzy się różne programy dotyczące rynku pracy. Mają one na celu:
• umożliwienie uzyskania okresowych umów o pracę dla bezrobotnych
• pomoc w skuteczniejszym ubieganiu się o zwiększenie liczby miejsc pracy
• zalecanie wcześniejszego przechodzenia na emeryturę
• tworzenie miejsc pracy w niepełnym wymiarze godzin itp.
Natomiast z inicjatyw lokalnych powstają różne instytucje i organizacje społeczne, które nastawione są na różnorodną pomoc w znalezieniu nawet doraźnej pracy, organizowaniu sposobu spędzania czasu wolnego oraz regeneracji gospodarczej danego terenu w celu poprawy warunków życia bezrobotnego i jego rodziny.

Światowy terroryzm Problem terroryzmu znajduje się wśród zjawisk współczesnego świata, które skupiają na sobie uwagę rządów wielu państw, organizacji międzynarodowych oraz opinii publicznej. Wymieniany jest on często w grupie najważniejszych kwestii międzynarodowych. Ponieważ jest to problem złożony i wieloaspektowy, prezentację należałoby rozpocząć od krótkiego wyjaśnienia jego istoty, ewolucji i cech charakterystycznych pojęcia, by następnie przejść do dokładniejszego przedstawienia samego zagadnienia terroryzmu międzynarodowego. Od starożytności po wiek XIX pojęcie terroru wiązano wyłącznie z formą rządów państwowych opartych na zastraszaniu i szerokim stosowaniu siły wobec społeczeństwa. Wiek XIX przyniósł zmiany i ekstremizm władzy politycznej przestał być jedynym desygnatem nazwy „terror”. Stosowanie gwałtu stało się bowiem również elementem działań grup politycznych, organizacji i ruchów społecznych, które widziały w tym środek walki z państwem jako instytucją i reprezentantem władzy. Metody ich działań zaczęły być określane właśnie mianem terroryzmu. Szczególnie aktywni na tym polu byli przedstawiciele różnych radykalnych ruchów o charakterze lewicowym, zwłaszcza zaś zwolennicy większości odmian anarchizmu. W późniejszym okresie po ten środek walki sięgnęli także zwolennicy ruchów skrajnie prawicowych, narodowowyzwoleńczych oraz innych ruchów o różnych motywacjach ideologicznych i politycznych. Rozpatrując terroryzm jako zjawisko społeczno-polityczne należy zauważyć, że miał on i ma podłoże psychospołeczne. Nie jest to wymysł ludzi o pobudzonej agresywności. Powstał jako efekt nie rozwiązanych trudnych problemów społecznych, kiedy zawiódł mechanizm państwa działającego na rzecz rozładowania napięć i konfliktów narosłych w wyniku sprzeczności w ramach społeczeństw. Jego nasilenie wzrasta i opada. Szczególnie mocno rozwinął się pod koniec XIX wieku i w okresie międzywojennym. W okresie powojennym wzmógł swoją aktywność od lat 60. do pierwszej połowy lat 80. Była to – jak przyjęło wielu specjalistów – trzecia fala jego wzmożonej aktywności. Jednocześnie terroryzm nigdy nie był zjawiskiem specjalnie częstym w państwach totalitarnych i rządzonych dyktatorsko. Służby o charakterze policyjnym, wysoki stopień kontroli społeczeństwa oraz możliwość tłumienia rozgłosu skutecznie hamowały potencjalnych terrorystów.

Zapaść gospodarcza rok po atakach terrorystycznych z 11 września to cios, który spowodował najpoważniejsze spowolnienie światowej gospodarki od 20 lat tak oceniali sytuację w grudniu zeszłego roku eksperci MFW. Już dziś możemy spokojnie powiedzieć że po zamachach gospodarka świata wychodzi z recesji bardzo małymi kroczkami. Odkąd globalna gospodarka działa na zasadzie naczyń połączonych, najważniejsze dla niej jest to, co dzieje się w Stanach Zjednoczonych. Zachwianie w produkcji przemysłowej, handlu zagranicznym, zmiany poziomu bezrobocia każdy z tych wskaźników może spowodować kłopoty krajów odległych o tysiące kilometrów. USA są np. odbiorcą jednej piątej produkcji przemysłowej Eurolandu. Trudno więc, by straty rzędu 100 mld dol. a na tyle podliczono w Ameryce gospodarcze skutki 11 września nie wpłynęły na kondycję europejskiego rynku. Pod koniec sierpnia zeszłego roku większość ekonomistów była zgodna co do jednego trwające wówczas spowolnienie gospodarcze (spowodowane głównie przez załamanie na giełdach) będzie trwało tak długo, jak długo konsumenci nie zaczną wydawać swych pieniędzy. Konsumenci robią to jednak wtedy, kiedy mają zaufanie do gospodarki. W przeciwnym wypadku po prostu oszczędzają, trzymając pieniądze na trudniejsze czasy. Po atakach z 11 września indeks zaufania konsumentów natychmiast (w październiku) spadł w USA do najniższego od lat poziomu 75,5 pkt. Już w czwartym kwartale 2001 r. w statystykach gospodarczych na całym świecie uwidoczniły się skutki zamachów w USA wszędzie wzrost PKB był niższy niż w trzecim kwartale.

Wyż demograficzny Demograficzne problemy globalne, związane z gwałtownym przyrostem ludności w świecie: w 1950 2,5 mld, w 1980 4,4 mld, w 1987 5 mld, w 1994 5,6 mld, prognozy na początek następnego stulecia ok. 6 8 mld ludzi w skali świata. Tempo wzrostu liczby ludności krajów słabo rozwiniętych jest o wiele szybsze, szacuje się, że w 2000 będzie ona stanowić blisko 80% całej populacji. Rozmieszczenie ludności nie jest równomierne 30% powierzchni lądów jest zamieszkiwanych na stałe. W związku z szybszym przemieszczaniem się ludności wiejskiej do miast, następują zmiany w relacjach miasto wieś, należy się liczyć z dynamiczną urbanizacją i tworzeniem wielkich aglomeracji, szczególnie w krajach Trzeciego Świata.Do demograficznych problemów globalnych należy też zjawisko migracji, wędrówek i uchodźstwa politycznego Problemy demograficzne wiążą się z wyżywieniem ludzkości, nowym ładem gospodarczym, konfliktami politycznymi, przemieszczeniem się ludności biednej do zasobnych części świata, ekologicznymi problemami wywołanymi rozrostem ludności i miast.Demograficzne problemy globalne próbują rozwiązywać organizacje regionalne i międzynarodowe ONZ, OECD, WHO. Podejmowane są akcje kontroli i regulacji urodzin, które napotykają sprzeciwy religijne; tworzone są programy pomocy, których celem jest zagospodarowanie niezamieszkanych terenów, zapobieganie społecznym i ekologicznym skutkom przeludnienia, ograniczenie migracji.

Choroby narkotyki (AIDS, SARS, dżuma, nowotwory, depresje, nerwice) Następnym problemem moim zdaniem jest narkomania. Po narkotyki sięgają najczęściej ludzie młodzi. W większości jest to młodzież z tzw. rodzin patologicznych, gdzie rodzice nie interesują się dziećmi. Często sięgają po narkotyk aby utopić swoje żale i smutki, zdarza się tez, ze biorą z ciekawości . Co się z tym wiąże to HIV, wszelkiego rodzaju wirusy, choroby weneryczne itp. Ludzie nie dają sobie sprawy ze to ich wykańcza a co najgorsze zabija. Pochłania wszelkie pieniądze i całe życie. “Narkotyki zawsze przegrywasz” to hasło jest dowodem na to, ze na zażywanie narkotyków nie ma społecznego przyzwolenia, a organy prawne nakładają sankcje karne na wytwarzanie, przerabianie, nakłanianie do zażywania, sprzedaż i posiadanie narkotyków.

Rozwój techniczny Nierównomierny rozwój krajów rozwiniętych i zacofanych, który stwarza pogłębiającą się dysproporcję między „bogatą północą” i „biednym południem”. Kontynentowi afrykańskiemu grozi degradacja cywilizacyjna i cofnięcie się do poziomu rozwoju sprzed kilkudziesięciu lat. Konsekwencje nierównomiernego rozwoju są wielorakie:
• Zacofanie rolnictwa i trudności z wyżywieniem ludności (powtarzające się klęski głodu)
• Zadłużenie zagraniczne
• Odpływ kadr wykształconych
• Zacofanie infrastruktury (szkolnictwo służba zdrowia, transport)
• Nędza i brak perspektyw na przyszłość, co rodzi nastroje frustracji i buntu społecznego
Ogromna postępy budownictwa i koncentracja ludności w wielkich miastach powoduje uzależnienie mieszkańców od dostaw energii elektrycznej gazu itp., a więc zwiększa podatność na awarię, uzależnienie to może być wykorzystywane np. przez terrorystów jako środek szantażu. Niebezpieczeństwa związane z dalszą rozbudową energetyki jądrowej i psychologiczny opór społeczeństw przed jej rozwijaniem po katastrofie w Czarnobylu (1986) może postawić pod znakiem zapytania możliwości dalszego wzrostu gospodarczego z powodu deficytu energii.

Zagrożenie konfliktami wojennymi, które obecnie nie wynikają z rywalizacji systemu kapitalistycznego i socjalistycznego (przesłanki ideologiczne), ale głównie z przyczyn nacjonalistycznych. Głównymi obszarami zagrożenia na początku lat 90 były: Jugosławia (walki narodowościowe i religijne), terytorium Afganistanu (walki wewnętrzne poi wycofaniu się wojsk radzieckich). Nie spokojnym kontynentem jest także Afryka (walki narodowościowe, plemienne). Konflikty wojenne w przyszłości mogą wybuchać z powodu rywalizacji o rzadkie dobra i surowce strategiczne nie zbędne dla państw wysoko rozwiniętych, a pozyskiwane w krajach rozwijających się (newralgicznym obszarem roponośny bliski wschód). Skala i tępo zbrojeń oraz nagromadzone zasoby broni masowego rażenia i broni konwencjonalnej. Do najbardziej niebezpiecznych należy dzisiaj możliwość produkcji broni jądrowej przez państwa mniejsze, ale mające ambicje imperialne (Korea północna, Pakistan). Istnieje niebezpieczeństwo przechwycenia czy nawet produkcji broni masowego rażenia przez ugrupowania terrorystyczne czy skrajnie nacjonalistyczne. Nadal możliwy jest wybuch konfliktu na skutek pomyłki komputerowych systemów sterujących oraz przez przypadek.

Degradacja ekologiczna środowiska naturalnego wiążąca się z gwałtownymi procesami industrializacji powoduje naruszenie równowagi w biosferze po przez:
• Stosowanie środków ochrony roślin (np. nie wiadomo jakie będę przyszłe skutki stosowania przez wiele lat preparatu DDT)
• Zatrucie środowiska dymami i opadami przemysłowymi, gromadzenie trujących odpadów (np. wykorzystane paliwo z elektrowni jądrowych)
• Wycinanie lasów (najbardziej drastyczne zdają się być skutki trzebienia puszczy Amazonii „płuc ziemi”
• Budowanie wielkich zapór i zbiorników wodnych (np. tama Asuańska)
• Wielkie programy nawadniające czy osuszające

Skala i tępo rewolucji naukowo technicznej które ujemne strony nie zostały jeszcze rozpoznane lub ujawnią się w następnych pokoleniach. Chodzi o niebezpieczeństwo katastrofy genetycznej spowodowanej wykorzystaniem tysięcy nowych środków chemicznych, które z kolei rodzę zagrożenie w rodzaju powiększającej się „dziury ozonowej” i zwiększenia napromieniowania. Coraz silniejsze lekarstwa oraz środki ochrony roślin powodują „produkowanie” przez przyrodę coraz bardziej odpornych bakterii, owadów i gryzoni.

Każdy z tych problemów w taki czy inny sposób wpływa na gospodarkę poszczególnych państw i przez to na gospodarkę całego świata.
Wszystkie powyższe problemy stanowią wyzwanie dla społeczeństw oraz rządów państw do wyboru bardziej efektywnych metod rozwoju gospodarczego, być może powstrzymania go w krajach wysoko rozminiętych (wzrost zerowy).

Globalizacja postrzegana jako proces powszechnego narastania problemów. Optymiści uważają, że globalizacja może pomóc eliminować niektóre problemy. Skala problemów pozwala traktować ją jako coś odrębnego coś z czym nie mielibyśmy do czynienia. Problemy globalne mają światowy charakter. Dotyczą krajów biednych i bogatych, np. zagrożenie środowiska występują wszędzie w takim samym stopniu. Problemy demograficzne, bieda, bezrobocie, zadłużenie dotyczy w jakimś sposób wszystkich krajów, nie tylko biednych. Inne cechy: wyjątkowa złożoność zależność od wielu czynników wzajemne powiązania Jest to widoczne w przypadku krajów słaborozwiniętych. Te kraje mają małe szanse wydostania się z tego ubóstwa. Wzrost liczby ludzkości uniemożliwia poprawienie stopy życiowej. Ludzie biedni są niewykształceni, otrzymują min edukację a więc będą mieli kłopoty z uzyskaniem pracy. Ludzie biedni nie mają odpowiednich warunków życiowych to powoduje choroby. nie rozwiązanie problemu będzie pociągało bardzo poważne konsekwencje dla przyszłości ludzkości, może zagrozić cywilizacji i to skala zniszczenia środowiska stanowi olbrzymie zagrożenie przetrwania ludzkości przedsięwzięcia podejmowane dla rozwiązania tych problemów muszą mieć złożony i kompleksowy charakter rozwiązanie ich nie jest możliwe przy wysiłkach jednego kraju. Aby się ich pozbyć potrzeba współpracy całego świata Cechy problemów globalnych: mają charakter światowy dotyczą całego świata. Dotyczą prawie wszystkich krajów bez względu na osiągnięty stopień. Problemami tymi są np. wyżywienie, ubóstwo, ochrona środowiska. złożoność zależą od działania wielu czynników i wzajemnych powiązań. Widoczne jest to w krajach słabo rozwiniętych duży przyrost naturalny, który pociąga za sobą biedę, za tym z kolei idzie degradacja środowiska w celu pozyskania środków zaspokojenia potrzeb (wyżywienie) przedsięwzięcia muszą być wielorakie i podejmowane w skali globalnej kraje trzeciego świata w których występuje duża stopa zgonów z powodu niedożywienia. Jest ot problem, z którym kraje te nie mogą sobie poradzić. Muszą to być przedsięwzięcia różnego typu i podejmowane także przez inne kraje nie rozwiązanie tych problemów doprowadzić może do katastrofy globalnej efekt cieplarniany, powiększenie się dziury ozonowej. Jeden kraj nie jest w stanie rozwiązać tych problemów, z kolei ich nie rozwiązanie może mieć tragiczne skutki dla całego świata Problemy globalne występują na całej kuli ziemskiej. Zanieczyszczenie środowiska naturalnego jest konsekwencją działalności gospodarczej człowieka (produkcja, wymiana, podział, konsumpcja). Za zniszczenie odpowiada transport, gospodarstwa domowe, rolnictwo, przemysł. Człowiek działa od początku w środowisku naturalnym. O zniszczeniu środowiska mówimy dopiero od 50 lat. Środowiska przyrodnicze jest niezmienne, a zmianie ulegają rozmiary działalności gosp. Gwałtowne przyspieszenie nastąpiło w ostatnich czasach. Człowiek z ekosystemu czerpie zasoby i energie. Człowiek efekty swojej działalności gosp. nieużytej wyrzuca do środowiska.