Sukcesy i porażki II Rzeczpospolitej

Sukcesy i porażki II Rzeczpospolitej

Przede wszystkim bardzo ważnym sukcesem dla Rzeczpospolitej było stworzenie państwa z niczego. Ziemie, z których powstała Polska, były niezwykle zróżnicowane – pod względem waluty, prawa, a nawet, niby banalnej, szerokości torów kolejowych. Państwowa gospodarka była związana z państwami zaborczymi, co również utrudniało jakikolwiek rozwój.
Rozwój państwa to również plus, gdyż dokonano nie tylko unifikacji, ale nawet starano się wzmocnić kraj. Odbudowano go ze zniszczeń wojennych i dokonano integracji ziem porozbiorowych. Zbudowano Gdynię i łączącą ją ze Śląskiem Centralną Magistralę Kolejową. Zbudowano też Centralny Okręg Przemysłowy, którego głównym zadaniem była produkcja zbrojeniowa.
Mocną stroną państwa było też prawo. Wprowadzono nowoczesny kodeks pracy (regulujący 46-godzinny tydzień pracy ), rewelacją był także kodeks karny z 1932r. (tzw. Kodeks Makarewicza). Kolejne kodeksy stały się nowelizacjami poprzedniego. Dużym osiągnięciem było też wprowadzenie układów zbiorowych w przemyśle i rolnictwie. Powstał cały system pośrednictwa pracy i arbitrażowego regulowania konfliktów między pracownikiem a pracodawcą. Wprowadzono kontrolę nad warunkami pracy w postaci Inspekcji Pracy. Ochroną objęto pracę kobiet i nieletnich.
Istotnie ważna stała się waluta zreformowana przez Władysława Grabskiego w 1924r.
Jako kraj mieliśmy kontrolę nad antypaństwową działalnością komunistów (również : anarchistów, ukraińskich i białoruskich nacjonalistów), co pozwoliło ograniczyć nam takie zjawiska jak : szpiegostwo, antypolską propagandę czy terror na Kresach.
Ogromnym sukcesem był też zawarty w 1932r. pakt o nieagresji z ZSRR. Wtedy to właśnie za działania sprzeczne z paktem uznano „ wszelki akt gwałtu naruszający całość i nietykalność terytorium lub niepodległość polityczną drugiej umawiającej się strony, nawet gdyby te działania były dokonane bez wypowiedzenia wojny i z uniknięciem wszelkich jej możliwych przejawów.” Wyżej wymienione przykłady przeze mnie uznawane są nie tylko za sukces polskiej dyplomacji , ale i za pracę polskich służb specjalnych, które to np. „podpuściły” ZSRR przekazując im wiadomość, że Polska zawarła sojusz z Francją, Rumunią i Jugosławią w celu ataku na ZSRR.
Reakcją Stalina było wydanie Kominternowi polecenia, aby Polscy komuniści wstrzymali się od działań dywersyjnych aż do czasu rozpoczęcia wojny z Polską, aby nie prowokować „sprzymierzeńców”. 25 lipca 1932r. ZSRR podpisał pospiesznie pakt o nieagresji, aby uniknąć wojny.
Mniej znacznym, ale mimo wszystko sukcesem było zwalczanie analfabetyzmu i śmiertelności wśród noworodków. Takie dokonania udało się zyskać mimo niesprzyjających warunków międzynarodowych (złe stosunki z Niemcami i Rosją Radziecką ) i ekonomicznych (zniszczenia po pierwszej wojnie, wojna celna z Niemcami, wielki kryzys z 1929roku). Starano się, by i medycyna w Polsce przynajmniej w pewnym stopniu równała się z medycyną Europy.
W dwudziestoleciu udało się wyprodukować wiele hitów eksportowych. W pierwszej połowie lat 30-tych wprowadzono m.in. na uzbrojenie samoloty myśliwskie. Niektóre nawet znalazły wielu nabywców wśród krajów bałkańskich.

Niestety w tym okresie Polska nie szczyciła się samymi sukcesami, ponosiliśmy także wiele porażek. Przede wszystkim nasz kraj był bardzo zacofany jak na warunki europejskie ( powodem były oczywiście zabory). My zawiniliśmy, jednak w polityce z mniejszościami narodowymi (szczególnie próba zawiązania kwestii ukraińskiej), jak również powszechny antysemityzm.
Minusem okazał się system rządów. Do 1926 roku był to niezbyt efektywny system parlamentarny, a po zamachu Piłsudskiego (w maju tego roku) Polska stawała się z wolna krajem autorytarnym (co oznaczało ograniczenie demokracji). Żyliśmy w środowisku podzielonych polityków, co nie działało na korzyść młodego państwa. Nieporozumienia i brak skłonności do kompromisów, z pewnością bardzo zaszkodziły. Przykładem tego może być zamordowanie pierwszego polskiego prezydenta Gabriela Narutowicza. W 1926roku doszło do zamachu majowego. Władza nie mogła być w pełni efektywna, gdyż nie miała szerokiego poparcia za sobą.
Ukoronowanie autorytaryzmu była napisana pod dyktando Piłsudskiego konstytucja kwietniowa (1935). O ile we wcześniejszej konstytucji (z marca 1921) na pierwszym miejscu (tak jak dziś) stal Naród, o tyle w konstytucji kwietniowej najważniejsze było państwo.
Według tej konstytucji Prezydent odpowiadał jedynie przed Bogiem i historią. Pod znakiem zapytania stała też demokratyczność wprowadzonego tą konstytucją sposobu przeprowadzenia wyborów.
Błędem II Rzeczpospolitej była niedokończona reforma rolna. Pomysł z 1919roku nie został zrealizowany, gdyż naruszał konstytucyjne zagwarantowane prawa własności. Rząd Grabskiego dopiero 6lat później począł pewne kroki w celi realizacji planowanej reformy. Te właśnie 6 lat były okresem dość długim, zważając na to, że II Rzeczpospolita istniała zaledwie 21 lat.
Za bardzo ufaliśmy „sojusznikom” i nasze traktaty były chybione. Trzeba było zastanowić się poważnie nad armią, gdyż nasze położenie geopolityczne zmuszało nas do posiadania silnej i uzbrojonej armii. Niestety, była ona za mała i słabo uzbrojona. Półkownik Jan Jagmin Sadowski jako człowiek odpowiedzialny w pewnym momencie za stworzenie planów mobilizacyjnych WP przewidywał słusznie jak się okazało wzrost potęgi Niemiec i przygotował odpowiednie plany rozwoju polskich sił zbrojnych jednak niestety nie udało się tego w pełni zrealizować i to na pewno była porażka II RP, czyli ogólne nieprzygotowanie Polski do nieuchronnej wojny.
Innymi porażkami były np. narzucenie Polsce tzw. Małego traktatu wersalskiego czy też brak gwarancji nienaruszalności zachodniej granicy z Niemcami jako wynik konferencji w Locarno w 1925r.


Gospodarka

Lata 1926-1928 to bardzo dobry okres w rozwoju gospodarki Polski. Można to poprzeć tym, że wzrosła produkcja przemysłowa, utworzono magistralę węglową Katowice-Gdynia, co pozwoliło na uzyskanie z produkcji węgla maksymalne dochody, a tym samym spada bezrobocie(1928rok to najmniejsze bezrobocie w okresie międzywojennym).
Wyeksploatowane były 2 województwa, co spowodowała bliskość frontu, a 13 z 16 województw doznało ogromnych strat i zniszczeń. Wycięto 2,5 mln ha lasów, zniszczono 1,8 mln budynków, 2399 mostów, 574 dworców kolejowych, 4,29 mln sztuk bydła, koni i owiec, a także 1,949 mln wozów i maszyn rolniczych. Zdewastowano kolejnictwo na ziemiach polskich. Odrodzenie Polski możliwe było tylko w przypadku odbudowy gospodarki. Dźwignięcie się z tak ogromnych zniszczeń jest więc niebywałym sukcesem II Rzeczypospolitej.
Wzrost inwestycji państwa (wzrasta tempo prac przy budowie Gdyni, rozpoczyna się budowa magistrali kolejowej łączącej Gdynię ze Śląskiem ,budowa fabryk). Wzrosło też zaufanie kapitału miedzy narodowego w stosunku do Polski.
Tak naprawdę z kryzysu gospodarka wychodzi w 1937roku, kiedy przekroczono poziom produkcji z 1928roku. Eugeniusz Kwiatkowski w 1937roku ogłosił plan czteroletni. Za główną inwestycję uznano Centralny Okręg Przemysłowy w widłach rzeki Wisły i Sanu, budowany praktycznie od podstaw na południu kraju. Na jego terenie powstało 100 zakładów przemysłowych : Elektrownia w Rożnowie, Kombinat Metalurgiczny w Stalowej Woli, Kombinat chemiczny w Dębicy, Fabryka samochodów ciężarowych w Lublinie. COP Miał zapewnić byt państwu. Wybudowano także od początku miasto huta Stalowa Wola, fabryka amunicji w Kraśniku, fabryka samolotów w Mielcu.
Dwa lata później Kwiatkowski przedstawia swój kolejny plan, tym razem piętnastoletni, gdyż czteroletni został zrealizowany przed czasem. Mimo wysiłków rządu Polska pozostaje krajem o zaufanym rolnictwie i słabo rozwiniętym przemyśle, w najgorszym stanie znajdują się polska motoryzacja i drogi.

Polska kultura i nauka :

Światową sławę zdobyli np. polscy logicy i matematycy z Warszawy i Lwowa ,filozofie ,lekarze ,archeolodzy ,historycy i inni .Geograf Eugeniusz Romer był twórcą nowoczesnej polskiej kartografii (nauki o sporządzaniu i wykorzystywaniu map. Rozwijały się talenty poetów i prozaików, czytanych i lubianych do dziś np. Maria Dąbrowska napisała 4-tomową powieść ,,Noce i Dnie,, uznaną za jedno z najwybitniejszych dzieł prozy realistycznej 20 wieku.
Na wysokim poziomie stały również programy literackie i muzyczne polskiego radia(w 1939roku było zarejestrowanych ponad milion odbiorników radiowych.


Do ogromnych sukcesów II Rzeczpospolitej po odzyskaniu niepodległości zaliczyłabym niewątpliwie wojnę z bolszewikami, a także powstanie Wielkopolskie jak i wszystkie Śląskie. Dumy Narodowej tamtym Polakom można było tylko pozazdrościć. Jako przykład można podać postawę ministra Becka.


Podsumowanie w skrócie :

Osiągnięcia gospodarcze 2 Rzeczypospolitej:

-Rozwój hutnictwa i górnictwa
-Rozwój przemysłu chemicznego
-Rozwój przemysłu lotniczego
-Rozwój portu w Gdyni
-Rozwój floty handlowej

Osiągnięcia kulturalne:

-Walka z analfabetyzmem
-Reforma oświatowa z 1932r.
-Matematyka(Banach)
-Chemia(Mościcki)
-Medycyna
-Historia(odkrycie osady w Biskupinie)
-Socjologia(Zwaniecki)
-Lotnictwa(Wigura i Żwirko)
-Rozwój teatru
-Rozkwit kabaretów
-Początki polskiego filmu
-Rozwój muzyki
-Rozwój sztuki

Sukcesy II RP:

-uchwalenie ustaw zasadniczych:
1)mała konstytucja-1919
2)konstytucja marcowa-1921
3)nowela sierpniowa- 1926
4)konstytucja kwietniowa-1935
-reformy Eugeniusza Kwiatkowskiego i Władysława Grabskiego
-budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP)
-Polska polityka zagraniczna:
*układy z Rumunią, Wielką Brytanią, Francja
*układy o nieagresji z Niemcami i Związkiem Radzieckim
*uznanie Gdańska za wolne miasto pod protektoratem Ligi Narodów
*dość dobra pozycja Polski w Lidze Narodów