Przemiany Cywilizacyjne na Przełomie XIX i XX wieku
1. Przemiany naukowo-techniczne
Przełom XIX i XX wieku można by nazwać najobfitszym okresem wielkich odkryć naukowych. Wielu wybitnych uczonych zaprezentowało swoje teorie przyczyniając się do postępu w badaniach przeróżnych dziedzin nauki.
Na początku XX stulecia naukowcy zakwestionowali dotychczasowe badania wszechświata i materii. Pierwsze odkrycie zaprezentował angielski astronom William Huggins, który stwierdził, że gwiazdy oddalają się od ziemi. Jednak dopiero po za nim amerykański astronom Edwin Hubbe udowodnił, że gwiazdy tym szybciej się oddalają od ziemi im są dalej. Według niego wszechświat rozszerza się i powstał w określonym momencie.
Najbardziej doniosłym odkryciem dokonanym w fizyce i chemii było zaobserwowanie zjawiska promieniotwórczości. Przyczyniło się do tego wielu wybitnych uczonych m.in. Antoine Becquerel, Pierre Curie, Ernest Rutheford i Polka Maria Skłodowska-Curie. Głównie prace naszej rodaczki oraz jej męża pozwoliły pogłębić wiedze o tym zjawisku.
Innym wielkim naukowcem był Albert Einstein, twórca teorii względności. Udowodnił, że światło przemierza przestrzeń w postaci fotonów i że prędkość w próżni jest niezmienna. Aby ugruntować teorie Einsteina Francuz Jean Perrin sprawdził ją.
Wszystkie, te jak i inne odkrycia naukowe nie dotykały bezpośrednio życia codziennego ale wyznaczały nowe horyzonty nauki. Udało się określić budowę atomu oraz związek między materią i energią. Zaczęto nazywać te odkrycia rewolucją naukowo-techniczną na przełomie XIX i XX wieku.
2. Nagrody Nobla
W wieku XX powoli zaczęto odchodzić od samodzielnego trybu pracy. Coraz więcej powstawało laboratoriów w których pracowano zespołowo i tematycznie. Pierwsze laboratorium na świecie założył Amerykanin Thomas Edison, znany konstruktor i wynalazca. Prowadził badania nad elektrycznością.
Innym wybitnym chemikiem i przemysłowcem, który wynalazł metodę otrzymywania dynamitu był Alfred Nobel. Jego osoba większości kojarzy się z coroczną nagrodą przyznawaną w pięciu kategoriach nauki. Od 1900 roku nagrodę Nobla przyznaje się w dziedzinach: Fizyce, Chemii, fizjologii lub medycynie, literaturze i działalności na rzecz pokoju. Nagrody te są ukoronowaniem ciężkiej pracy i rewolucyjnych wyników myśli ludzkiej, głównie w naukach przyrodniczych.
3. Rozwój Medycyny
Rozwój biologii i medycyny zawdzięczamy m.in. udoskonaleniu mikroskopu. Francuski biolog i chemik Louis Pasteur dowiódł , że infekcje u ludzi i zwierząt wywołują drobnoustroje. Pasteur wyodrębnił wąglika i wściekliznę, Niemiec Karol Eberth zarazki tyfusu a inny Niemiec Robert Koch bakterie gruźlicy i cholery. Dodać można jeszcze, że Pasteur dowiódł, że po przez szczepienia można zapobiec zarażeniu bakteriami a także opracował metodę ochronny żywności.
Kolejnym ważnym okryciem w dziedzinie medycyny były promienie X. Dzięki Willhelmowi Roentynowi powstała możliwość obejrzenia układu kostnego co przyczyniło się do trafniejszego stawiania diagnoz. Jednak najważniejszym osiągnięciem bakteriologii było zapobieganie epidemiom chorób zakaźnych.
4. Zastosowanie Elektryczności
Prąd elektryczny kompletnie zmienił życie ludzi na przełomie XIX iXX wieku. Znalazł zastosowanie w prawie wszystkich dziedzinach: transporcie, przepływie informacji, urządzeniach domowych, oświetleniu pomieszczeń. Dla rozwoju przemysłu ważne były osiągnięcia francuza Marcela Dopeza, któremu udało się opracować metody przekazywania prądu za pomocą przewodów wysokiego napięcia co umożliwiło dostarczanie go na duże odległości.
5.Koleje wynalazki techniczne
Gottlieb Daimbr i Carl Benz byli pierwszymi konstruktorami samochodów, którzy zastosowali silniki benzynowe(1885). Silnik ten znalazł szerokie zastosowanie w przemyśle metalurgicznym i zbrojeniowym. Zaczęły powstawać rafinerie gdzie obrabiano ropę, z której później otrzymywano benzynę, naftę oraz smar i asfalt.
Pierwszymi latającymi środkami transportu były balony, jednak później zaczęto budować sterowce a następnie samoloty. Pierwszym samolotem który można by nazwać maszyną latającą był skonstruowany pojazd przez Orivilla i Wilbura Wrightów, który unosił się w powietrzu dłużej niż przez 1 minutę. Lot odbył się w 1903 roku. Zapoczątkowało to nieoczekiwany rozwój przemysłu lotniczego który umożliwił spełnienie odwiecznych marzeń człowieka.
6. Rozwój Komunikacji
Główną linią komunikacyjną na przełomie XIX i XX wieku była kolej. W 1910 roku linie kolejowe wynosiły 1027 tys. Km na całym świecie.
Oddanie do użytku Kanału Sueskiego i Panamskiego w dużym stopniu skróciło żeglugę oceaniczną. Parowce zaczęto stopniowo zastępować statkami napędzanymi ropą oraz, motorowcami. Najlepszym przykładem był słynny Titanic.
Jeśli chodzi o metropolie to one tez musiały usprawnić komunikację miejską. W 1863 roku powstało pierwsze metro w Londynie. W następnych latach największe miasta świata rozpoczęły budowę własnych lii kolejki podziemnej.
Społeczne Skutki Przemian
1. Społeczeństwo Masowe
Wraz z rewolucją naukowo-przemysłową nastąpił postęp cywilizacyjny. Poziom życia ludzi uległ poprawie. Głownie status robotników. Ceny towarów spadły a płace wzrosły. Wraz z tymi zmianami granice klasowe także poruszyły się. Podwyższył się standard bytu średniozamożnych. Rozpowszechniła się moda masowego życia. Wszystko robiono na ogromną skale. Nawet rozrywka i zabawy były masowe.
2. Rozwój Konsumpcji
Wraz ze wzrostem dobrobytu nasiliła się konsumpcja. Aby zaspokoić ją produkowano coraz większe ilości towaru codziennego użytku. Przeróżne pomoce w domu i w pracy, komunikacja miejska, powstawanie sieci sklepów czy domów towarowych. Wszystko aby żyć wygodniej
3. Przepływ Informacji
Na przełomie XIX i XX wieku wzrosło zainteresowanie światem. Dzięki nowoczesnym wynalazkom gazety i czasopisma mogły być wydawane w dużych ilościach i regularnie. Telegraf czy telefon dawały możliwość porozumiewania się na duże odległości. Ważnym środkiem komunikacji między ludźmi stało się radio. Pierwsze urządzenie elektryczne które zyskało tak ogromne uwielbienie.
4. Turystyka i Sport
W czasie rewolucji przemysłowej nastąpił rozwój turystyki i sportu. Wraz z produkcją samochodów rozpoczęto organizować rajdy samochodowe.
Odległości przestały być przeszkodą. Organizowano wycieczki do przeróżnych miejsc. Jednakże w początkowej fazie rozwoju taka zabawa była zarezerwowana tylko dla bogaczy.
Wraz z rozwoje sportu zaczęły powstawać pierwsze kluby sportowe oraz ligi piłkarskie. Francuski pedagog i filozof Pierre de Coubertin utworzył w 1894 roku Międzynarodowy Komitet Olimpijski a w 1896 odbyły się igrzyska Olimpijskie.
5. Walka Kobiet o równouprawnienia
Rozwój demokracji pobudził wśród kobiet wolę walki o równouprawnienia. Uzyskały dostęp do wykształcenia i pracy zawodowej. Na początku tylko nieliczne z nich rozumiały i widziały potrzebę zmian w starym wzorcu życia. Czekała je jednak jeszcze długa jeszcze walka o swoje prawa.
Kultura Masowa
1. Cechy kultury masowej
W czasie rozwoju nauki i techniki, kultura także nie pozostała w tyle. Wraz z społeczeństwem masowym powstała kultura masowa. W znacznej mierze pojawił się dostęp do książek i prasy. Zmniejszała się liczba analfabetów. W krajach bogatych osoby umiejące czytać stanowiły ¾ społeczeństwa natomiast w biedniejszych nie przekraczały połowy.
Masową formą rozrywki stało się kino. Na początku było tylko popularyzacją wydarzeń w świecie później zaś rozszerzało horyzonty umysłowe odbiorców. Pierwsze filmy były tzw. Nieme, bez dźwięku. Znanymi aktorami takiego kina byli Charles Chaplin oraz Polka Pola Negri
2.Nowa Sztuka
Na przełomie XIX i XX wieku ludzie domagali się nowych form architektury. Na początku lat XX wieku poszukiwano sposobów wyrażania inwencji twórczej. Przyczyniło się to do powstania nowego kierunku „Nowej Sztuki” inaczej „secesji”. Secesje cechowały dekoracyjność i harmonia linii. Głównie zastosowanie znalazła w dekoracji wnętrz, grafice książkowej oraz tkactwie i meblarstwie
3. Literatura i Sztuka
Na początku lat XX wieku powstawało wiele kierunków artystycznych. W literaturze rozpoczął się symbolizm. Ukazywał pośrednio, po przez symbole inną rzeczywistość, inny świat. Przedstawiciele to m.in. Fiodora Dostojewska, Stanisław Wyspiański.
We Francji ukształtował się dekadentyzm. Negował on wartości moralne i społeczne. Na tym gruncie rozwinęło się wiele kierunków artystycznych.
W sztukach plastycznych i muzyce zapanował impresjonizm. Wyrażano go w postaci światła i kolorów rozrzuconych po dziele. Dla jego twórców był zbiorem impresji.
Innym znanym malarzem był Hiszpan Pablo Picasso. Zapoczątkował Kubizm. Rysował wszystko w postaci sześcianów.
Kolejnym kierunkiem jaki się rozwinął w Paryżu był futuryzm. Futuryści chwalili postęp cywilizacyjny a potępiali wojny.