Karol Wielki

Karol Wielki (742-814), król Franków od 768, cesarz od 800. Objął rządy po śmierci ojca Pepina Małego z dynastii Karolingów. W wyniku licznych wojen doprowadził do znacznego powiększenia terytorium kraju. Największy opór wojskom Karola Wielkiego stawiali Sasi, dopiero systematyczny podbój całego terytorium tego plemienia (779-804) położył kres walkom. W 773 wezwany na pomoc Państwu Kościelnemu zagrożonemu przez Longobardów, anektował ich państwo. Podbił Bawarię (788) i kraj Awarów (795).

Pierwsze wyprawy przeciwko Arabom hiszpańskim nie przyniosły sukcesów, dopiero prowadzone w latach 778-801 walki zakończyły się zwycięstwem wojsk Karola Wielkiego. W ich wyniku ustalono granicę na rzece Ebro i utworzono marchię hiszpańską. W czasie wojen saskich Karol Wielki przeprowadził represyjne wyprawy przeciw Słowianom połabskim i uzależnił część plemion słowiańskich od państwa Franków.

Nadrzędnym celem Karola Wielkiego była odbudowa cesarstwa rzymskiego. W 800 papież Leon III koronował Karola Wielkiego na cesarza. Aktu koronacji nie uznało cesarstwo wschodnie, co doprowadziło do wybuchu wojny z Bizancjum.

Dbał o gospodarczy i kulturalny rozwój kraju, przeprowadził reformę monetarną, zapewnił stałe dochody skarbowi, zreorganizował sądownictwo, zadbał o wyższy poziom nauczania w szkołach klasztornych, tworzył szkoły katedralne. W niedługim czasie po śmierci Karola Wielkiego państwo Franków uległo rozpadowi w wyniku podziału dokonanego traktatem w Verdun 843.