Interpretacja wiersza „Rozłączenie” Juliusza Słowackiego

Wiersz „Rozłączenie” Słowackiego ma charakter intymnego wyznania i przybiera formę listu, który podmiot liryczny pisze do ukochanej kobiety. Rolę listonosza spełnia „biały gołąb smutku”, ciągle przenosząc wieści. Słowa, które wypowiada „ja” liryczne świadczą o tym, że zna on bardzo dobrze adresata swoich rozmyślań:
„Wiem, kiedy płaczesz w cichej komnacie zamknięta;
Wiem, o jakiej godzinie wraca bolu fala,...”
Najprawdopodobniej kobietą, do której zwraca się podmiot, jest jego matka. Cała sytuacja rysująca się w utworze ma osobisty, uczuciowy ton.
Osoba mówiąca w wierszu, tułacz, przebywający z dala od ojczystego kraju, pogrążony w żalu, wraca wyobraźnią do dobrze znanych mu stron, wspomina szczególnie mu bliską osobę. Oddalenie tych dwojga potęguje w wierszu kontrastowe zestawienie dwóch obrazów otoczenia, w którym każda z tych osób się znajduje. Pejzaż otaczający adresatkę utworu jest zamazany i mglisty. Patrzymy na niego przez pryzmat czasu i przestrzeni:
„Wiem, gdzie malować myślą twe oczy i postać
Między jakimi drzewy szukać białej szaty.”
Miejsce pobytu podmiotu zostało zobrazowane w sposób wyrazisty, jednakże silnie zmetaforyzowany.
„Potem jezioro z niebem dzielić na połowę,
W dzień zasłoną gór jasnych, w nocy skał szafirem;”
Podmiot uzyskuje psychiczny kontakt z ukochaną osobą, rysując sobie w wyobraźni znajome miejsca, wyobrażając sobie ją przy wykonywaniu codziennych zajęć. Takiej możliwości nie ma jednak adresatka.
„Ale ty próżno będziesz krajobrazy tworzyć,...”
Jednak tenże trud tworzenia krajobrazu przejmuje sam mówiący, poetycko i dokładnie opisując miejsce, w którym się znajduje. Relacja ta jest bardzo dynamiczna i pełna ekspresji.
W ostatniej zwrotce wiersza podmiot liryczny wyraża przekonanie o niemożliwości spotkania dwojga rozłączonych. Żali się, że ich rozstanie będzie wieczne.
„Lecz choć się nigdy, nigdzie połączyć nie mamy,...”
Dużą rolę w tworzeniu kontrastu pomiędzy światem podmiotu, a światem jego ukochanej kobiety odgrywa anafora. W zwrotkach dotyczących adresatki autor pięciokrotnie powtórzył słowo „wiem”. Jemu antytetycznym jest wyrażenie „ale ty nie wiesz” zastosowane w zwrotkach opisujących otoczenie osoby mówiącej. Pięknie oddaje to różność sytuacji, w jakich te dwie osoby się znajdują. Zmysłowe opisy krajobrazu otaczającego jezioro, nad którym znajduje się podmiot zostały silnie zdynamizowane poprzez nagromadzenie czasowników oznaczających ruch („zwalić i położyć”, „tworzyć”). Uwydatnia to intensywność uczuć podmiotu. Siłę wyrazu wzmacniają także wyszukane metafory: („włosem deszczu skałom wieńczyć głowę”), oraz epitety („gołąb smutku”). Również symbol gwiazdy będący to adresatką, to znów jej stróżem, sprawia, że wiesz jest ciekawszy, intrygujący.
Mimo, iż fizyczna rozłąka tych dwóch bliskich sobie osób trwać będzie wiecznie, ich duchowy związek nigdy się nie skończy. Psychiczny sojusz dwóch dusz jest nierozerwalny. Nic go nie może zniszczyć.