Europa po 1989r.

W drugiej połowie 1989 roku doszło w krajach Europy Środkowej i Wschodniej do wydarzeń, które zadecydowały o rozpadzie dotychczasowego systemu komunistycznego w tej części kontynentu. Państwa znajdujące się w sferze wpływów ZSRR, uzyskały niepodległość. Okres ten został nazwany w historii "Jesienią ludów".
W Polsce w wyniku obrad "okrągłego stołu" w 1989 roku doszło do kompromisu między komunistycznymi dążeniami obozu rządzącego, a opozycją. Porozumiewano się co do następujących spraw:
• przyszły ustrój polityczny powinien opierać się na:
• zasadzie suwerenności narodu,
• pluralizmie politycznym,
• demokratycznym trybie powoływania wszystkich przedstawicielskich organów władzy państwowej,
• niezawisłości sądów,
• silnym pełnią praw i swobodnie wybranym samorządzie terytorialnym,
• w zakresie ordynacji wyborczej do izb parlamentarnych zniesiono procedury eliminacji kandydatów na innej zasadzie niż w wyniku wyborów,
• przywrócono drugą izbę parlamentarną - Senat oraz Prezydenta,
• prezydent miał wybierać bezwzględną większością głosów Sejm i Senat, które tworzyły razem Zgromadzenie Narodowe.
Struktura władzy państwowej została w ten sposób zmieniona w znaczący sposób. Dotychczasową politykę policyjnego monologu przekształcono w dialog polityczny.
W ten sposób w Polsce zamiast gwałtownych przemian doszło do pokojowego przejścia od systemu jednopartyjnego do pluralizmu politycznego. Odtąd swobodnie mogły działać zdelegalizowane wcześniej związki i stowarzyszenia. 29 grudnia 1989 roku zatwierdzona została przez Sejm nowelizacja konstytucji, która weszła w życie 1 stycznia 1990 roku. Została przywrócona nazwa państwa: "Rzeczpospolita Polska", a także zagwarantowano swobodę w zakładaniu prywatnej działalności gospodarczej. Misję tworzenia nowego rządu powierzono członkom PZPR, gen. Czesławowi Kiszczakowi. Niestety nie udało mu się utworzyć nowego gabinetu. Wtedy Lech Wałęsa (lider NSZZ "Solidarność") zaproponował powołanie Rady Ministrów, która opierała się na współpracy "Solidarności", Zjednoczenia Stronnictwa Ludowego (ZSL), Stronnictwa Demokratycznego (SD). W końcu premierem został 24 sierpnia 1989 roku Tadeusz Mazowiecki. Głosowanie nad powołaniem rządu z nim na czele odbyło się 12 września 1989 roku. Uważa się, że to przemiany do których doszło w Polsce pchnęły kraje bloku socjalistycznego do przemian.
Na Węgrzech przemiany nastąpiły spokojnie. W związku z wprowadzonymi zmianami w 1988 roku został usunięty z sekretarz generalny. Tworzono partie opozycyjne takie jak m. in. Węgierskie Forum Demokratyczne, Związek Wolnych Demokratów. Od 13.05. - 18.09.1989 roku przeprowadzono rozmowy między przedstawicielami władz, a reprezentantami różnych odłamów opozycji.
W 1990 roku pojawiły się okoliczności sprzyjające ponownemu zjednoczeniu NRD i RFN – za zgodą czterech państw, pomiędzy które podzielono po wojnie strefy okupacyjne Niemiec wyrażoną na konferencji "dwa plus cztery" 12 stycznia 1990 – przestał obowiązywać i 3 października 1990 dokonało się zjednoczenie Niemiec, a stolica miał być Berlin. To zdarzenie wywołało w sąsiadujących krajach niepokój. Jednak w 1993r. rząd RFN zawarł z sąsiadami specjalne umowy gwarantujące nienaruszalność granic.
Pośrednim skutkiem Jesieni Ludów był też rozpad Jugosławii, w której przez kilka lat trwały krwawe wewnętrzne walki na tle etnicznym. Po 1989r. władze tego kraju nie były w stanie utrzymać jedności państwa ,w którego skład wchodziło aż sześć republik. Po wojnie jugosłowiańsko-chorwackiej, w której sukces odnieśli Chorwaci, od Jugosławii oddzieliła się Macedonia. W federacji pozostały jedynie Serbia, Czarnogóra oraz Bośnia i Hercegowina. W 1992r. Bośniacy zdecydowali odłączyć się od Jugosławii. Spotkało się to z natychmiastową reakcją Serbów i Chorwatów zamieszkujących Bośnię i Hercegowinę. I wtedy rozpoczęła się krwawa wojna domowa. W czasie tej wojny miały miejsce wszystkie czystki etniczne, podczas których Serbowie i Chorwaci mordowali lub wysiedlali z zajętych przez siebie terenów osoby innej narodowości. Straty po tej wojnie były duże , ogółem zginęło blisko 200 tys. ludzi.
ZSRR upadł dopiero w 1991 r., jednak już wcześniej nie był w stanie zapobiec rozpadowi swojego imperium. Najszybciej ze struktury państwa sowieckiego wyłamała się Litwa wkrótce potem Łotwa i Estonia, potem dalsze byłe republiki. Z państw komunistycznych na świecie pozostały już tylko Chiny, Wietnam, Laos, Kuba oraz Korea Północna. 8 sierpnia 1991 r. w ZSRR został dokonany zamach stanu. Władzę objął Komitet Stanu Wyjątkowego pod przewodnictwem Giennadija Janajewa. Aresztowano Michaiła Gorbaczowa oraz wprowadzono 6 – miesięczny stan wyjątkowy.
W listopadzie w 1989 roku podczas tzw. czułej rewolucji udało się usunąć drogą spokojną reżym komunistyczny. W Czechosłowacji władzę zdobywa demokratycznie wybrany rząd. 1. stycznia 1993 następuje drugie dzielenie Czechosłowacji na dwa samodzielne państwa – Republikę Słowacką ( ze stolicą Bratysława) i Republikę Czeską (ze stolicą Praga). Słowacja zostaje jednym z najszybciej rozwijających się państw w Europie i członkiem prawie wszystkich ważnych organizacji światowych. Te przemiany dokonały się w sposób całkowicie pokojowy.
7 lutego 1992r. na konferencji w Maastricht 12 państw EWG utworzyło Unię Europejską. Podpisany wówczas traktat wszedł w życie rok później. W traktacie tym zaplanowano wprowadzenie wspólnej waluty w całej Unii-euro. Przyjęto również, że UE prowadzić będzie wspólną politykę gospodarczą, zagraniczną i obronną. W 1995r. do Unii przystąpiły Austria, Finlandia i Szwecja. Polska przystąpiła do Unii Europejskiej w maju 2004 roku.