Pedagogika opiekuńczo wychowawcza.

Pedagogika jest nauką o wychowaniu, która formuje teoretyczne i metodyczne podstawy planowej działalności wychowawczej. Początkowo zakres pedagogiki ograniczał się do problemów związanych przygotowaniem młodej generacji do dojrzałego życia. Była ona pojmowana jako proces planowego oddziaływania dorosłego pokolenia na dzieci i młodzież. Głównymi instytucjami które oddziaływały na młode pokolenie były: rodzina i szkoła, a za podstawowy tren uważano wychowanie w szkole. Obecnie pedagogika obejmuje swym zakresem wszystkie fazy życia człowieka. Przede wszystkim tworzy podstawy działalności wychowawczej mającej na celu wyposażenie społeczeństwa w wiedzę ogólną, a także w system wartości i przekonań niezbędnych do jego funkcjonowania.
Przedmiotem badań pedagogiki jest proces wychowania w różnych jego postaciach i formach. Proces celowo organizowanego wychowania dotyczy przede wszystkim dzieci i młodzieży, stąd wychowanie ich jest głównym zadaniem pedagogiki. Celowo organizowane wychowanie obejmuje także niektóre grupy ludzi dorosłych, tj. ANDRAGOGIKA- pedagogika ludzi dorosłych lub ich oświata i GERONTOLOGIA- pedagogika ludzi starszych. Współczesny rozwój sil twórczych nauki, techniki, organizacji pracy wymaga od pedagogiki objęcia swoim zakresem całokształtu spraw związanych z wychowaniem człowieka. Przedmiotem badań pedagogiki są nie tylko wpływy wychowawcze organizowane świadomie i celowo, ale również wpływy niezamierzone i żywiołowe. Mówimy w tedy o procesie socjalizacji. Do zadań i zainteresowań pedagogiki należy także zjawisko funkcjonowania systemu szkolno-oświatowego.
Pedagogikę ogólną możemy podzielić na trzy działy:
1. Pedagogika ogólna- zajmuje się problematyką wychowania ( role i znaczenie środowiska w wychowaniu, znaczenie dziedziczności w tym procesie, odnosi się także do celów i zadań stawianych przed wychowaniem ).
2. Dydaktyka- jest to teoria nauczania, uczenia się, analizuje także cele, treści, formy organizacyjne, zasady i metody nauczania. Przedmiotem zainteresowań dydaktyki jest wychowanie umysłowe.
3. Teoria wychowania- zajmuje się analogicznie tym, co dydaktyka, ale w odniesieniu do wychowania społeczno- moralnego, które jest przedmiotem jej zainteresowań. Wyjaśnia zadania, treści, formy organizacyjne, zasady i metody wychowania moralnego.

Z przyjętego ogólnego określenia pedagogiki opiekuńczej wynika, że stanowi ona swoisty i zróżnicowany system wiedzy ogólnej, a wiedz takiej, w której zawarte są podstawowe pojęcia, twierdzenia i modele teoretyczne w odniesieniu do całej rzeczywistości opiekuńczo-wychowawczej.
Ogólny charakter twierdzeń pedagogiki opiekuńczej pochodzi od właściwych dziedzin i praktyk. Można to zdefiniować w trzech podstawowych pojęciach: opieka, wychowanie przez opiekę i wychowanie opiekuńcze.
Zakresy opieki oraz jej definicja.
Zgodnie z przyjętym na wstępie założeniem i definicją opieki ma ona szeroki, międzyludzki zakres, obejmujący całokształt tego typu działalności, której przedmiotem i podmiotem jest zawsze człowiek. Rozpatrując poszczególne zakresy opieki międzyludzkiej, nie można pominąć szerszych, pozaludzkich składników „opieki w ogóle”. Ogólne pojecie- opieka, to działalność której nie wyznaczają potrzeby podopiecznego w ogóle, ale jego podstawową cechą- niezdolność do samodzielnego zaspokojenia i regulowania tych potrzeb, sprawia, że staje się podopiecznym wyczekującym. Opieka międzyludzka, to opieka całościowa na wszystkich etapach życia.
Zakresy opieki międzyludzkiej.
Należy podąć szereg różnych zakresów opieki międzyludzkiej według następujących kryteriów:
- zróżnicowania pionowego,
- podmiotu i specyficznego charakteru,
- przedmiotu,
- przebiegu w ontogenezie ludzkiej ( w ciągu życia jednostki ),
- skali zaspokojenia potrzeb podopiecznych,
- bieżącego i perspektywicznego wymiaru,
- stopnia powszechności,
- opiekuńczych funkcji różnych instytucji,
- ilości zaspokojonych potrzeb podopiecznych,
- stopnia zaspokojenia potrzeb podopiecznych,
- zagęszczenia, intensywności i perfekcyjności czynności opiekuńczych.
Zasady opieki wychowawczej ( procesu opiekuńczo-wychowawczego ):
- zasada opieki sprawiedliwej, równe traktowanie podopiecznych,
- zasada optymalizacji opieki, nadania i niedostatek działalności,
- zasada aktywności podopiecznych w zaspokojeniu ich potrzeb,
- zasada wychowawczego charakteru opieki,
- zasada oddziaływania wychowawczego na potrzeby,
- zasada właściwego łączenia świadczeń opiekuńczych z wymaganiem.
Po ukończeniu studiów pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej można pracować w:
- szkolnictwie ( w charakterze pedagoga szkolnego ),
- internatach i bursach,
- ośrodkach wychowawczych i szkolno-wychowawczych,
- domach dziecka,
- pogotowiach opiekuńczych,
- świetlicach terapeutycznych,
- świetlicach szkolnych,
- poradniach psychologiczno-pedagogicznych,
- ośrodkach społecznych.