Pochodne od węglowodorów (alkohole, kwasy karboksylowe i estry)
Alkohole pochodzą od węglowodorów, w których wodór został zastąpiony grupą wodorotlenową.
R – OH
R – reszta wodorotlenowa
Wpływ alkoholi na organizm człowieka
a.) metanol
- powoduje utratę wzroku
- powoduję śmierć
b.) etanol
- niszczy komórki nerwowe i mózgowe
- w niewielkich ilościach pomaga w trawieniu ( np. wódka z pieprzem )
- podwyższa ciśnienie ( np. lampka koniaku )
- używany w kosmetyce ( dezynfekcja )
Właściwości fizyczne alkoholi
- ciecz
- bezbarwna
- posiada smak
- posiada zapach
- b. Dobrze miesza się z wodą
- lotny
Właściwości chemiczne Alkoholi
- barwienie fenoloftaleiny – pomimo posiadania grupy wodorotlenowej alkohol nie zabarwia się na fioletowo.
- reakcje z dwuchromianem potasu ( K2CrO4 ) – pomiar trzeźwości. Pod wpływem alkoholu barwa dwuchromianu potasu zmieniła się z pomarańczowej na zieloną
- reakcja spalania
CH3OH + ½ O2 = CO2 + 2H2O
Właściwości fizyczne gliceryny
- ciecz
- słodka
- oleista i gęsta
- miesza się z wodą nieorganiczną
Właściwości chemiczne gliceryny
- reakcja spalania
C3H5(OH)3 + 7/2 O2 = 3CO2 + 4H2O
- reakcja z nadmanganianem potasu
KMNO4 – ogień bez zapałek
Zastosowanie gliceryny
- w kosmetyce
- do produkcji tłuszczów syntetycznych
- do produkcji środków czystości
- środków wybuchowych ( reakcja z kwasem azotowym i otrzymuje się nitrogliceryna zmieszana z ziemią okrzemkową tworzy dynamit.
Glikol – C2H4(OH)2
Glikol jest pochodną etanu jest on substancją trujacą.
Alkohole R – (OH)N
- jednowodorotlenowe n = 1 np. metanol, etanol,
CnH2N + 1 OH
- wielowodorotlenowe n = 2, 3, 4... np. gliceryna, glikol
CNH2N + 2 – m (OH)m
Kwasy karboksylowe są to kwasy organiczne i są one pochodnymi węglowodorów nasyconych.
R – COOH – grupa karboksylowa
- kwas mrówkowy - HCOOH
- kwas octowy - CH3COOH
- kwas mlekowy - CH3CH(OH)COOH, C2H4OH COOH
- kwas propanowy – C2H5COOH
- kwas masłowy – C3H7COOH
Właściwości fizyczne kwasy octowego
- ciecz
- bezbarwny
- intensywny zapachy
- kwaśny smak
- rozpuszcza się w wodzie w nieograniczonych ilościach
- w laboratorium używa się 70% roztworu
Właściwości chemiczne kwasu octowego
- barwi się na czerwono pod wpływem oranżu metylowego – ulega dysocjacji
- dysocjacja elektrolityczna
CH3COOH – H+ + CH3 COO-
- w wyniku dysocjacji elektrolitycznej kwas octowy rozpada się na kation wodorowy I anion octowy
Wyższe kwasy karboksylowe mają większą liczbę atomów węgla w łańcuchu, nazywamy je kwasami tłuszczowymi.
- kwas palmitynowy C15H31COOH
- kwas stearynowy C17H35COOH
- kwas oleinowy C17H33COOH
Kwas palmitynowy i stearynowy są to pochodne węglowodorów nasyconych, są ciałami stałymi nie rozpuszczalnymi w wodzie, pod wpływem ogrzewania ulegają topnieniu i wydzielają zapach stearyny.
Kwas oleinowy jest cieczą nierozpuszczalną w wodzie, pod wpływem ogrzewania ulega rozkładowi