Pochodne węglowodorów - alkohole, kwasy karboksylowe - otrzymywanie, właściwości chemiczne i fizyczne
Alkohole
1. Wzór ogólny
CnH2n+1-OH
2. Nazwa
do węglowodoru dodaje się końcówkę – ol
3. Otrzymywanie:
metanol:
- sucha destylacja drewna
- z gazu syntezowego: CO+2H2 -> CH3OH
etanol:
- reakcja przyłączania wody do alkenu: C2H4+H2O->C2H5OH
- fermentacja alkoholowa: C6H12O6->2C2H5OH+2CO2
4. Właściwości fizyczne:
- substancje ciekłe
- najczęściej bezbarwne
- charakterystycznym ostrym zapachu
- rozpuszczalność w wodzie maleje wraz ze wzrostem łańcucha węglowego (metanol i etanol mieszają się z wodą bez ograniczeń)
- szubko parują
5. Właściwości chemiczne:
- reakcja spalania
- alkohole powodują ścinanie białek
- odwodnienie alkoholi: C2H5OH --Al2O3--> C2H4 + H2O
- tworzenie alkoholanów: 2CH3OH+2Na->2CH3Ona + H2O
- alkohole mają odczyn obojętny
6. Podział alkoholi:
- jednowodorotlenowe
- wielowodorotlenowe
7. Glikol etylenowy
CH2-CH2 1,2 etanodiol
OH OH
Właściwości fizyczne:
- dość gęsta ciecz
- bezbarwna
- charakterystycznym ostrym zapachu
- rozpuszczalna w wodzie
- niska temp. Zamarzania(ok.-37oC)
- bardzo silna trucizna
Zastosowanie:
Płyn do chłodnic samochodowych
8. Gliceryna (glicerol)
CH2-CH-CH2
OH OH OH
Właściwości fizyczne:
- Gęsta ciecz
- Bezbarwna
- Słodkawy zapach
- Rozpuszczalny w wodzie, a nawet higroskopijny
- Substancja nietoksyczne
Kwasy Karboksylowe
1. Wzór ogólny
CnH2n+1—COOH
2. Nazwa
do nazwy alkanu dodaje się końcówkę – owy
3. Otrzymywanie
4. Właściwości fizyczne
- wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego zmienia się stan skupienia (od cieczy do ciał stałych)
- wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego maleje rozpuszczalność w wodzie
- kwas mrówkowy i octowy są bezbarwne o ostrym zapachu
5. Właściwości chemiczne
- reaktywność kwasów karboksylowych maleje ze wzrostem łańcucha węglowego
- reakcje spalania
- tworzenie soli (reakcja z metalami, reakcja z tlenkami metali, reakcja z wodorotlenkami)
- dysocjacja jonowa
6. Podział kwasów
- niższe kwasy karboksylowe
- wyższe kwasy karboksylowe
7. Wyższe kwasy karboksylowe
Kwas palmitynowy C15H31COOH
Kwas stearynowy C17H35COOH
Kwas oleinowy C17H33COOH
Właściwości fizyczne:
- Kw. Palmitynowy i kw. stearynowy to ciała stałe, kw. oleinowy to gęsta ciecz
- Nierozpuszczalne w wodzie (nie ulegają dysocjacji jonowej)
- Nie przewodzą prądu
Właściwości chemiczne:
- Spalanie
- Reakcja z wodą bromową (oleinowy nie)
- Tworzenie mydeł
Estry
1. wzór
2. nazwa
3. otrzymywanie
4. właściwości fizyczne
5. właściwości chemiczne
6. podział kwasów