Funkcje i dysfunkcje turystyki.
Turystyka ma wiele znaczeń, dlatego też wyróżniamy różne jej funkcje i dysfunkcje. Takie jak : wypoczynkowa, zdrowotna, wychowawcza, edukacji kulturowej, kształtowania świadomości ekologicznej, poznawcza, ekonomiczna.
Turystyka pełni funkcje zarówno w stosunku do turysty, mieszkańców terenów odwiedzanych w zakresie poziomu, jakości i sensu życia, a także gospodarki i środowiska przyrodniczego.
Żarów (niem. Saarau) to miasto leżące na Śląsku (Dolnym Śląsku), w woj. dolnośląskim, w powiecie świdnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żarów. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. wałbrzyskiego. Żarów jest położony na obszarze Wzgórz Strzegomskich.
Funkcja wypoczynkowa
Miejscowość Żarów oferuje wiele atrakcji dotyczących wypoczynku. Główną atrakcją w porze letniej jest piękny Zalew po kopalni „Andrzej” o klasie wody najwyższej czystości. Zalew jest otoczony malowniczą przyrodą i wzniesieniami z kaolinu. Jest on główną destynacją turystyczną dla mieszkańców całego powiatu świdnickiego, mogą spędzić nad nim wspaniale upalny dzień zażywając zarówno kąpieli wodnych jak i słonecznych.
Spacerowiczom ceniącym naturę na pewno przypadnie do gustu zespół parkowo – zamkowy z Aleją 600 – letnich Dębów
Warto przede wszystkim wspomnieć o Gminnym Centrum Kultury i Sportu, który oferuje wiele atrakcji wypoczynkowych o charakterze bardziej czynnym.
Mianowicie są to pracownie wielo tematyczne, tj. taneczna, modelarska, muzyczna, plastyczna, wokalno – instrumentalna. A także formacje takie jak: Orkiestra Dęta, Teatr Pantonimy, Teatr Bezdomny, Chór Żarowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Grupy te mają na celu: rozwijanie kultury, reprezentowanie i promowanie GCKiS, udzia uroczystościach, konkursach, festiwalach, przeglądach zarówno w kraju jak i za granicą.
GCKiS oferuje również wynajem hali sportowo – widowiskowej.
W Żarowie jest wiele zabytków wartych obejrzenia.
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Dawna obora/stajnia w zespole mieszkalno-gospodarczym przy ul. Armii Krajowej 11
Neogotycki zamek z początku XX wieku przy ul. Zamkowej 15:
Schron obserwacyjno-bojowy
Pomnik pruski
Dysfunkcja wypoczynkowa
W Żarowie jest wiele budowli, które niszczeją z powodu (jak gazety donoszą) niedbalstwa władz, które uniemożliwiają czynnie bądź biernie wypoczywać w tym mieście. Między innymi jest to wymieniona wyżej Dawna obora/stajnia w zespole mieszkalno-gospodarczym przy ul. Armii Krajowej 11, której część została wyburzona na potrzeby powstania hipermarketu TESCO.
Dawna kopalnia „Andrzej”, która obecnie jest zalewem również została zaniedbana przez władze (jak gazety donoszą). Tereny wokół tego zalewu jak i sam zalew zostały sprzedane inwestorom za bezcen, pod warunkiem przekształcenia owego obiektu na obszar rekreacyjno – sportowy. Przede wszystkim miejsce to miało przyciągać turystów i być źródłem dochodów dla gminy, ale też stworzyć miejsca pracy. Nie wspominając już o bezpiecznym kąpielisku dla setki dzieci w okresie wakacyjnym.
Około 10 lat temu przy ulicy Piastowskiej powstało nowoczesne Gimnazjum im. Jana Pawła II, które miało być otwarte wraz z należącym do niego Aqua Parkiem dostępnym dla uczniów i wszystkich mieszkańców gminy. Niestety po dziś dzień budowa jest nieukończona.
Warto wspomnieć również o najstarszym w Europie kontynentalnej (poza Anglią) moście żelaznym łączącym Żarów i Łażany, który przechodził przez Strzegomkę z 1796. Most ten niestety nie został zachowany z powodu niedopatrzenia. Ponoć rozebrany został przez miejscowych i sprzedany po prostu na złom
Funkcja zdrowotna
Funkcja zdrowotna jest ściśle powiązana z funkcją wypoczynkową.
W omawianej miejscowości można jeszcze spędzić zdrowo wolny czas. Można wybrać się do wspomnianego wyżej Parku Miejskiego, gdzie jest Aleja 600 – letnich Dębów i powdychać świeże powietrze lub też nad zalew po byłej kopalni „Andrzej”
Dysfunkcja zdrowotna turystyki
Dysfunkcją zdrowotną turystyki jest spędzanie na własną rękę czasu nad zalewem po kopalni „Andzrej”, gdyż jest to kąpielisko niestrzeżone.
Funkcja wychowawcza
Główną rolę funkcji wychowawczej odgrywa Gminne Centrum Kultury i Sportu, który ma oferty zarówno dla tych najmłodszych jak i dla tych najstarszych mieszkańców (Uniwersytet Trzeciego Wieku). Wychowuje on poprzez różnorodne zajęcia, naukę i zabawę.
Dysfunkcja wychowawcza turystyki
Można ja zauważyć podczas obchodów Dni Żarowa. Młodzi ludzie, którzy powinni brać udział aktywnie w tym okresie poprzez różnego rodzaju konkursy wiążą tą imprezę z reguły z alkoholem, który jest wtedy łatwo dostępny.
Funkcja kształceniowa
Ludzie poznają historię zwiedzając różne zabytki na terenie miasta.
Mogą się dowiedzieć jak powstał Żarów korzystając ze zbiorów Biblioteki Miejskiej oraz oglądając różne wystawy organizowane przez nią.
Dysfunkcja kształceniowa turystyki
Turysta napotyka ograniczenia, które wynikają z faktu przygotowania tzw. typowych tras i miejsc zwiedzania. Dlatego warto samemu pogłębiać wiedzę o miejscowości, w której się mieszka. O tyle ile ona jest dostępna.
Funkcja miastotwórcza
Miasto posiadające obszary przyrodniczo – kulturowe sprzyja rozwojowi turystyki a co za tym idzie rozwojowi miasta. Powstają bowiem instytucje, które ułatwiają dostęp do turystyki. W miejscowości Żarów są to: kantory wymiany walut, agencja reklamowa Geospace, liczne zakłady gastronomiczne.
Dysfunkcja miastotwórcza turystyki
Natężenie turystów nie jest na tyle duże w omawianej miejscowości, dlatego też nie ma wpływu na kulturę miasta.
Funkcja edukacji kulturowej
Poprzez zwiedzanie zabytków architektonicznych możemy poznać kulturę, która niegdyś istniała. Co było ważne dla mieszkańców miasta kiedyś a co teraz. Przede wszystkim jest to Pomnik Pamięci Narodowej.
Dysfunkcja edukacji kulturowej turystyki
Turystyka w omawianej miejscowości nie jest na tyle rozwinięta, aby komercjalizować lub niszczyć istniejące zabytki. Najczęściej sami Żarowianie je niszczą lub zaniedbują.
Funkcja ekonomiczna
Dzięki powstałej Żarowskiej Podstrefy Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej większość mieszkańców Żarowa ma stałą pracę dzięki, której może sobie pozwolić na zwiedzanie innych miejscowości turystycznych. Z tego względu iż sama miejscowość Żarów nie jest jest bogata turystycznie.
Dysfunkcja ekonomiczna turystyki
Rozwój miasta wpływa na zaburzenie funkcji zdrowotnej tego miasta, gdyż niszczone są przez to lasy i zwiększa się zanieczyszczenie wód i powietrza oraz zniszczone są lęgowiska zwierząt.
Funkcja etniczna
W miejscowości Żarów niegdyś mieszkali Niemcy, których potomkowie przyjeżdżają dziś aby odwiedzić ich rodzinne groby.
Przyjeżdżają również osoby, które niegdyś wyemigrowały.
Dysfunkcja etniczna turystyki
Polacy obawiają się, że etniczni Niemcy zmienią naszą kulturę. Niemcy odnajdują opuszczone majątki swoich rodzin i zasiedlają się w nich.
Funkcja kształtowania świadomości ekologicznej
Od końca lat 50-tych wielokrotnie przymierzano się do „remontu” parku miejskiego i przekształcenia go w teren rekreacyjny. Przez wiele lat nie udało się jednak nawet rozpocząć prac i nie pomogło wpisanie parku do rejestru zabytków. Pracę porządkowe rozpoczęto dopiero w 1992 r. Już w maju 1993 r. stało się możliwe przeprowadzenie w odrestaurowanej części parku imprez rekreacyjnych w trakcie „Dni Żarowa”. Bogaty drzewostan parku tworzy 51 gatunków drzew. Najstarsze okazy mają po ok.140 lat, a są to platan, dęby szypułkowe oraz buki pospolite i odmiany purpurowej. Obwód pnia platana i jednego dęba szypułkowego przekracza 500 cm, a kilku dębów i jednego buka pospolitego 400 cm. Ponad 320 cm mają pnie dwóch buków purpurowych, natomiast trzeci uformowany jest z czterech zrośniętych ze sobą u dołu pni o obwodzie 570 cm. Cennymi okazami są też z drzew liściastych: 2 tulipanowce amerykańskie, 2 klony srebrzyste i kłęk kanadyjski; a z drzew iglastych: jodła grecka, miłorząb dwuklapowy, sosna limba, cisy, cztery cyprysiki błotne porastające dawną wysepkę na stawie oraz największe z sosen czarnych (jedna o 300 cm obwodzie pnia), jedlic Douglasa odmiany zielonej, jodeł i choin kanadyjskich. Właściwy drzewostan parku tworzą dęby, klony, lipy, graby, jawory, świerki i sosny. Od zachodu do parku przylega aleja dębową, która ciągnie się na odcinku blisko 700 m przy dawnej drodze łączącej Piotrowice z Łażanami. Tworzy ją ponad 70 drzew liściastych z przewagą dębów szypułków. Najstarsze drzewa mają ponad 200, może nawet ok. 300 lat, a ich pnie mają ponad 2 m średnicy. Wiek pewnej liczby dębów szacuje się na 130-170 lat, a pozostałych drzew na 40-90 lat.
W pierwszych latach powojennych na stawie przy dzisiejszej ul. Wyspiańskiego istniało od strony ul. Słowiańskiej kąpielisko. Łącznie z plażą zajmowało powierzchnię 1.8 ha i było własnością gminy. Odprowadzanie do stawu ścieków komunalnych sprawiło, że konieczne stało się jego zamknięcie w początkach lat 50-tych. Przez cztery kolejne dekady staw pozostawał martwy biologicznie, a pełnił funkcję zbiornika wody przemysłowej dla DZCh i zlewiska nieczystości. Od lat 60-tych kilkakrotnie przymierzano się do rekultywacji stawu przy ul.Wyspiańskiego. Nic z tego nie wyszło i dopiero skanalizowanie Żarowa pozwoliło na wyeliminowanie w początku lat 90-tych zrzutu ścieków do stawu przy ul. Wyspiańskiego. W latach 1994-1997 w ramach robót publicznych oczyszczono staw, nabrzeża i uporządkowano otaczający go teren. Po oczyszczeniu przybrzeżnych warstw dennych oraz zamontowaniu areatorów – napowietrzaczy do wody, przywrócono życie biologiczne w stawie. Żarowskie Koło Wędkarskiego dokonało jego zarybienia. Uroczystego otwarcie terenów rekreacyjnych wokół stawu dokonano w maju 1998 r. w trakcie „Dni Żarowa”.
Dysfunkcje kształtowania świadomości ekologicznej turystyki
Korzystanie z pojazdów samochodowych zanieczyszcza powietrze dlatego starajmy się jeździć na rowerach. Zaśmiecanie Parku Miejskiego i zalewu po kopalni „Andrzej” zanieczyszcza przyrodę i wodę. Dlatego też turyści powinni przestrzegać zasad i wyrzucać śmieci w wyznaczone miejsca nie tylko w miejscach zwiedzania ale w każdym innym.
Bibliografia:
http://pl.wikibooks.org
http://www.izba.centrum.zarow.pl
www.wikipedia.pl