Warszawa w XVII i XVIII wieku
1. Przynależność terytorialna
2. Przemiany gospodarcze
3. Zabytki
4. Ludzie mojej okolicy – najwybitniejsze postacie
Przynależność terytorialna
W XVI w. przeniesiono stolicę Polski z Krakowa do Warszawy. Jest to teraz jedna z najmłodszych politycznie stolic w Europie, mimo iż pierwsze osady zaistniały na tym terenie około X wieku.
W 1655 rozbudowa Warszawy jako stolicy Polski została zatrzymana przez najazd Szwedzki zwany "Potopem Szwedzkim". Szwedzkie wojska zburzyły i zgrabiły wtedy znaczną część miasta. Okupacja szwedzka trwała do 1660 r.
Podczas rozbiorów Polski miasto dostaje się pod zwierzchnictwo Prus. Później staje się stolicą Księstwa Warszawskiego, które było namiastką niepodległości dla narodu polskiego. Następnie zostaje przekształcone w niesuwerenne Królestwo Polskie, formalnie związane unią personalną z Rosją.
Przemiany gospodarcze
W XVII i XVIII wieku w Polsce obecna była gospodarka folwarczno-pańszczyźniana. Powodowała ona na ziemiach polskich bardzo długie wstrzymywanie rozwoju gospodarczego.
Sprzyjało to licznym przywilejom szlacheckim. Swoje piętno odcisnęły również zniszczenia Polski spowodowane wojnami z XVII i z początku XVIII wieku. I związane z tym klęski żywiołowe. Ludność Polski w tym czasie zmniejszyła się o jedną trzecia. Liczne przemarsze wojsk powodowały ogromne straty, palono domy rabowano plony. Chłopi nie posiadali środków na odbudowe ich. Na chłopa nałożone był liczne obowiązki wobec sowo jego pana, szczególnie uciążliwe były pańszczyzny. Szlachta traktowała chłopów jako cześć swojego inwentarza. Pan mógł nawet sprzedać swojego poddanego, w XVIII wieku cena za poddanego dochodziła do 200 zł. Zmniejszała się liczba najbogatszych chłopów tzw. Kmieci. Ich gospodarstwa miały coraz to mniejszą powierzchnię. Ziemi chłopów włączane były do folwarków. Coraz częściej powtarzały się lata głodu.
Z inicjatywy żony króla Jana III Sobieskiego w rejonie obecnego Placu Teatralnego powstały hale targowe zwane Marywilem. Spowodowało to przeniesienie warszawskiego życia gospodarczego z Rynku Starego Miasta, gdzie gromadzili się kupcy i rzemieślnicy oraz osoby które sprzedawały produkty z innych krajów.
Na terenie południowej części Nowego Światu powstawały jurydyki, którymi właścicielami zazwyczaj była szlachta lub Kościół. W miejscach takich powstawały struktury konkurencyjne wobec ich miejskich odpowiedników, nie skrępowane przepisami i ograniczeniami miejskimi — odbywały się w nich targi, działali nie zrzeszeni w cechach rzemieślnicy (partacze).
Na terenie zwierzyńca u stóp Zamku Ujazdowskiego powstał pawilon zwany Łazienką. W części środkowej pawilonu znajdowała się pokryta kopułą sala, przeznaczona na łaźnię, a wokół niej kilka pokoi. Sala-łaźnia wyłożona muszlami i kamykami symbolizowała grotę, której ściany zdobiły medaliony. Oryginalna architektura Łazienki wzbudzała zachwyty współczesnych. Ten właśnie pawilon rozbudował później Stanisław August, tworząc z niego piękny pałac Łazienkowski.
Zabytki
Belweder Wzniesiony ok. 1660r. i przebudowany w pierwszej połowie XVIII w. w stylu barokowym. Od 1767r. pałac stanowił własność króla Stanisława Augusta, który w północnej oficynie założył manufakturę fajansów.
Pałac Łazienkowski Został rozbudowany przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w latach 1772–1793 na bazie tzw. Łazienki Lubomirskiego. Nowo powstały pałac był letnią rezydencją króla. Odbywały się tu organizowane przez władcę obiady czwartkowe.
Pałac w Wilanowie Wzniesiony w latach 1677-1696 dla króla Jana III Sobieskiego. Po śmierci Sobieskiego w 1696 pałac był własnością jego synów, a następnie – od 1720 – siedzibą znanych rodów magnackich: Sieniawskich, Czartoryskich, Lubomirskich, Potockich i Branickich.
Zamek Ujazdowski Zamek zaczęto budować w roku 1624 na polecenie króla Zygmunta III Wazy. W założeniu miała to być nieoficjalna rezydencja królewska z widokiem na dolinę Wisły. Zamek, będący w istocie budowlą reprezentacyjną, a nie obronną, łączy w sobie cechy północnoeuropejskie z cechami wczesnego baroku rzymskiego.
Ludzie mojej okolicy – najwybitniejsze postacie
Julian Konstanty Ordon – ur. 16 października 1810 w Warszawie, zm. 15 stycznia 1887 we Florencji, oficer wojska polskiego, powstaniec listopadowy, podczas którego dowodził baterią artylerii w reducie nr 54, która została wysadzona w powietrze 6 września 1831. Ordon walczył przedtem w bitwach pod Ostrołęką i Olszynką Grochowską i otrzymał Virtuti Militari. Także jego brat Emil Ordon, później rejent w Kaliszu, brał udział w Powstaniu listopadowym.
Józef Longin Sowiński herbu Prawdzic – ur. 15 marca 1777 w Warszawie, zm. 6 września 1831 – polski generał, dowódca obrony reduty na Woli w Warszawie w 1831 r. Po wybuchu insurekcji kościuszkowskiej w 1794 wstąpił do wojska powstańczego, biorąc udział w walce o Warszawę. 1 maja 1794 uzyskał stopień podporucznika. Walczył następnie w korpusie Jana Dąbrowskiego, między innymi w walkach o Bydgoszcz, aż do kapitulacji w lutym 1795. W 1799 wstąpił do armii pruskiej, w której służył do lutego 1811, kiedy podał się do dymisji. Za zasługi na polach bitewnych odznaczony orderem Pour le Mérite przez Fryderyka Wilhelma III.
Antoni Magier – ur. 2 czerwca 1762 - zm. 6 lutego 1837 - był pisarzem, fizykiem i meteorologiem. Na ostatnim piętrze kamienicy przy ulicy Piwnej, urządził obserwatorium meteorologiczne. Zyskał sobie opinię czarodzieja, gdyż przez 25 lat, codziennie zapisywał na zewnętrznej ścianie kamienicy aktualną temperaturę. Od 1806 wykładał fizykę w Liceum Warszawskim. Właściciel wytwórni przyrządów fizycznych. W latach 1779-1828 notował swe obserwacje meteorologiczne. Autor Estetyki miasta stołecznego Warszawy (wydana w całości w 1963), w której opisuje kulturalne i obyczajowe życie Warszawy na przełomie XVIII i XIX wieku.