Anarchizm współczesny

· Po II wojnie światowej nastąpił rozwój piśmiennictwa anarchistycznego. Ukazało się wiele książek na ten temat. Również czasopisma, gazety takie jak: szwajcarski Le revil anarchiste, francuski La Liberation, włoski Volonta poświacały artykuły myśli anarchistycznej.
· Wpływ na rozwój współczesnej myśli anarchistycznej miały również niepokoję studenckie lat sześćdziesiątych, to wtedy powstawały programy, manifesty, odezwy etc.

Stosunek do liberalizmui i komunizmu :

· Anarchizm ukształtował się później niż liberalizm i komunizm.
· Anarchiści wskazywali na wewnętrzne sprzeczności oraz niekonsekwencje w doktrynach liberalizmu jak i komunizmu.
· Anarchiści tak jak liberałowie domagają się wolności zaś podobnie jak komuniści również domagają się równości. Uważają wolność i równość za wartości wzajemnie się uzupełniające.
· Natomiast odrzucają ideę postępu społecznego, uważają że istotą życia jest ciała walka między rządzącymi i rządzonymi, posiadającymi nie posiadającymi.

Organizacja anarchistyczna:

· W anarchizmie współczesnym (co może wydawać się dziwne) wstępują tendencje do tworzenia organizacji., ale Anarchiści twierdzą że sprawna organizacja wcale nie musi posługiwać się przymusem autorytetów.. Wg nich sprawna organizacja nie zależy od władzy autorytetu.
· Dlatego odrzucają model instytucjonalizacji, biurokratyzacji organizacji.
· Można dostrzec tutaj sprzeczność ponieważ anarchiści przyznają społeczną niezbędność istnieniu organizacji, ale odrzucają konieczność istnienia profesjonalnej władzy w takich organizacjach.
· Wg nich organizacje powinny być: dobrowolne, funkcjonale, małe, mobilne.

Zadania organizacji:

· Główne zadnie organizacji anarchistycznych to rozwiązywanie problemów pracy i własności.
· Anarchiści twierdzą że zdecydowana większość rodzajów pracy jest nieprzyjemna dla pracownika wiec zadaniem organizacji byłoby nadawanie pracy charakteru przyjemnego. Czyli sprawienie aby każda praca była przyjemnością. Zaznaczają jednak, że organizowanie pracy należało by do samych pracujących.
· Anarchiści mają także odmienny pogląd na prawa własności. Nie powinno to zależeć od tego kto daną rzecz wyprodukował, kupił, odziedziczył, znalazł itp. lecz od uzasadnionej potrzeby posiadania danej rzeczy przez daną osobę. Przykład jeśli ja mam jedzenie a ty jesteś głodny to jedzenie jest twoje. Jeśli ja ma mieszkanie, a ty jesteś bezdomny to mieszkamy razem.

Antymilitaryzm, pacyfizm:

· Anarchiści są antymilitarystami ale nie koniecznie są pacyfistami.
· Odrzucają wojnę ponieważ prowadzą ją znienawidzone przez nich państwa.
· Nie odmawiają jednak do uczestnictwa w wojnie jeśli prowadzi ona do zniszczenia jakiegoś konkretnego, mocno znienawidzonego państwa.
· Dopuszczają stosowanie przemocy, o ile jest to środek prowadzący do osiągnięcia anarchistycznych celów i wartości.
· Warto zwrócić uwagę, że anarchiści w odróżnieniu od terrorystów podkreślają że każdorazowe zastosowanie przemocy powinno być dokładnie przemyślane.

Stosunek do religii i Kościoła:

· Zróżnicowany jest stosunek anarchistów do religii i Kościoła, dominują jednak ateiści i antyklerykaliści.
· Istnieli i istnieją także anarchiści wierzący, z reguły występowali na uboczu głównego nurty tej ideologii.
· Obecnie raczej przeważa pogląd że sprawy religii to sprawy każdego z osobna, indywidualne.

Ośrodki anarchistyczne:

· W latach osiemdziesiątych istniały ok. 30 ośrodków anarchistycznych w krajach kapitalistycznych.
· Po upadku komunizmu takie organizacje powstały również w krajach postkomunistycznych.
· Nie sposób podać dokładniej liczby takich ośrodki, ponieważ organizacje takie działają najczęściej nielegalnie, często przestają istnieć po krótkim okresie aktywności by się pojawić w nowej formie.
· We Francji istniały takie organizacje tak: zdelegalizowana Lewica Proletariacka czy Rewolucyjna Organizacja Anarchistyczna.
· W RFN istniała terrorystyczna grupa Baader-Meinhof, zwana też Frakcja Armii Czerwonej
· We Włoszech znana była organizacja powiązana z Czerwonymi Brygadami
· W USA powstałą partia wolnościowa która głosiła hasła walki o społeczeństwo anarchistyczne.

Współczesny anarchizm francuski:

· Francuz Fonteni w „Manifeście wolnego komunizmu” (1952r.) Krytykował marksistowską wersję komunizmu oraz praktyki budownictwa socjalistycznego przeciwstawiając im własną wizje społeczeństwa anarchistycznego.
· Maurice Juayan w „Anarchia a współczesne społeczeństwo (1969r.) przekazuje role tworzenia koncepcji anarchistycznej intelektualistą.
· Inni francuscy anarchiści skupili się na pokazywaniu słabości marksizmu-leninizmu.
· Andre Gorz pokazując totalitarne, biurokratyczne, technokratyczne i partyjne deformacje w państwach komunistycznych jako główny powód do przejścia społeczeństwa anarchistycznego.

Współczesny anarchizm amerykański:

· W USA występuje ciały rozwój tzw. Anarchokapitalizmu, zwanego też libertanizmem lub minimalizmem. Ten rodzaj anarchizmu nie dąży do całkowitego unicestwienia władzy państwowej lecz tylko do poważnego jej ograniczenia.
· Głosi to Partia Wolnościowa, która broni praw człowieka, wolności prywatnej i liberalizmu ekonomicznego.
· Występuje w USA także nurt teorii feministycznej tzw. Anarchofeminizm który głoszony przez Volotairine de Cleyre i Dorothy Day., nawiązując do poglądów chyba najbardziej znanej amerykańskiej anarchistki Emmy Goldman.

Centra międzynarodowe anarchizmu współczesnego:

· Charakter międzynarodowy zyskały tylko dwie organizacje: Federacja Anarchistyczna o Międzynarodówka Sytuacjonistów.
· Federacja Anarchistyczna ma główna siedzibę w Londynie, posiada Komitet Wykonawczy, organizuje także nieregularne kongresy. Najwiekszy kongres został zwołany w 1968 roku do Carary, miał doprowadzić do zjednoczenia części składowych federacji i stworzenia wspólnego programu, nie udało się tego osiągnąć.
· Międzynarodówka Sytuacjonistów powołana zostala 1957 roku podobnie nikłe znaczenie polityczne.
· Słabość międzynarodowych organizacji anarchistycznych może wynikać z tego, że dobrze zorganizowany ruch anarchistyczny z silnymi takimi ośrodkami byłby zaprzeczenie samym w sobie.

Przesuniecie akcentu w anarchizmie z ujęć doktrynalnych na ujęcia programowe:

· Współczesny anarchizm to bardziej zestaw luźnych postulatów i idei niż doktryna polityczna.
· Podstawy teoretyczne rozwinęli wcześniejsi anarchiści.
· We współczesnym anarchizmie zarysował się silny antykomunizm, antysowietyzm a obecnie antyglobalizm.


/Na podstawie: R. Tokarczyk „Współczesne doktryny polityczne"/