Parzydełkowce
Parzydełkowce (jamochłony)? żyją w wodzie słonej, ciało o promienistej symetrii, zb. z 2 warstw komórek (nabłonkowa), mogą przybierać różne formy morfologiczne: osiadły (polip) i swobodnie pływający (meduza), mają parzydełka- struktura obronna na pow. ciała
Budowa- kształt worka, ścianki zb. z dwóch warstw komórek, które odpowiadają endodermie i ektodermie, jamę pomiędzy tymi warstwami wypełnia mezoglea (u meduzy grubsza), wnętrze worka- jama gastralna, może być poprzedzielana poprzecznymi przegrodami, do jamy prowadzi otwór gębowy (polip- okryty wieńcem czukłów; meduza- czułki na brzegu dzwona) i odbytowy, przy otworze gębowym znajdują się ramiona ? płaty przygębowe
Ropalia ? składają się z oczek (skupiska komórek barwnikowych), statocysty (prosty narząd równowagi) zb. z komórek zaopatrzonych w wici lub wypustki plazmatyczne skierowane do środka, wewnątrz znajduje się statolit (grudka węglanu wapnia), który uciska określone wypustki komórkowe (orientacja w wodzie)
Budowa komórkowa
-komórki nabłonkowe- tworzą ?ekto i endodermę, tworzą długie wypustki plazmatyczne, które zawierają kurczliwe włókienka białkowe ( w ektodermie ułożone wzdłóż długiej osi, a w endodermie okrężnie wokół ciała zwierzęcia)
-komórki interstycjalne- charakter embrionalny, nie są wyspecjalizowane, mogą poruszać się między warstwami i przekształcać w inny typ komórek np. w komórki rozrodcze
-komórki nabłonkowo-nerwowe- długie wypustki plazmatyczne, przebiegające w mezoglei, którymi łączą się ze sobą, tworząc jednolitą sieć oplatającą całe zwierzę (największe skupienie- czułki, wokół otworu gębowego, a u meduz- na brzegu parasola) tworzą układ nerwowy- układ rozproszony lub dyfuzyjny
endoderma ? (u parzydełkowców zw. gastrodermą) zawiera komórki gruczołowe, które produkują enzymy trawienne, większość ma zdolność do fagocytozy
ektoderma ? (zw. epidermą) występują specyficzne komórki parzydełkowe, zawierające parzydełka ? knidocysty
parzydełka ? struktury obronno-zaczepne, kształt pęcherzyka wypełniającego prawie całą komórkę, wewnątrz niego jest długa, zwinięta nić, która przy podrażnieniu zostaje wyrzucona z dużą siłą i wbija się lub oplątuje ciało napastnika, wypuszczając przy tym płyn parzący
lokomocja- polipy: formy osiadłe, poruszanie ograniczone do ruchu czułków i zwijania ciała w czasie zagrożenia; meduzy: formy pływające, poruszają się ruchem odrzutowym dzięki rytmicznym skurczom dzwonu, lecz nie potrafią przeciwstawić się prądowi wody (zaliczane są do planktonu)
odżywianie się ? żywią się zawiesiną organiczną lub planktonem, u nich występuje podwójne trawienie ? pokarm wprowadzony jest do jamy gastralnej (trawienie zewnętrzne), potem pokarm jest fagocytowany przez komórki gastrodermy (tawienie wewnętrzne), niestrawione resztki są usuwane na zewnątrz przez otwór gębowy
rozmnażanie się i cykl rozwojowy
-pączkowanie- sposób rozmnażanie bezpłciowego najczęściej u polipów, nowy polip może oderwać się od macierzystego lub pozostać z nim tworząc kolonię, może wypączkować też meduza
-strobilizacja- sposób rozmnażania bezpłciowego, dojrzały polip zaczyna dzielić się poprzecznie na tzw. talerzyki, im wyżej, tym talerzyki mocniej zaznaczone, szczytowe odrywają się, tworząc młode meduzy (efyry)
-rozmnażanie płciowe- zachodzi u polipów i meduz, gamety powstają z komórek interstycjalnych w gonadach, np. krążkopławy- rozwój złożony, wyst. dwubocznie symetrycznie orzęsiona larwa- planula
metageneza ? przemiana pokoleń parzydełkowców.