Podstawy kultury i obyczajowości sarmackiej

1.) Podstawową cechą sarmatyzmu była niechęć do cudzoziemszczyzny i tradycjonalizm (przywiązanie do tradycji):
- sarmatyzm to system wartości i styl życia
- koncepcja sarmackiego pochodzenia narodziła się w XVI w. (Sarmaci- starożytny lud zamieszkujący tereny Rzeczypospolitej)
- mit ten uzasadniał prymat szlachty w społeczeństwie, umożliwiał samoidentyfikację stanu(tj. odróżniał szlachtę od chłopów i mieszczan)
- podstawą ideologii był kult przywilejów stanowych(szlacheckich)- wolność, równość
- wojny z Turcją(XVII w.) zrodziły w szlachcie przekonanie o posłannictwie Polski jako wybranej przez Boga do spełnienia misji w tym rejonie Europy(niesienie chrześcijaństwa)
- potwierdzeniem tego wybrania były, wyjątkowe w Europie, wolności polityczne szlachty polskiej
- misję Polski porównywano do misji Mesjasza- Chrystusa(MESJANIZM)
- niechęć do cudzoziemców wzrosła w II połowie XVII wieku(po potopie szwedzkim), gdy uznano, że skutki wojen zagroziły sarmackiemu systemowi wartości=> te zachowania wywoływały objawy KSENOFOBII(wrogość wobec wszystkiego co obce)
- sarmacki ideał życia związany był z wsią, dworem szlacheckim(rodowym gniazdem), parafią
- głoszono ideał równości, dążenie do prostoty, umiarkowania
- w rzeczywistości jednak zachowanie szlachty cechowało się zewnętrzną okazałością obrzędów=> barwne, kosztowne stroje, ceremonialność obrzędów=> przyjęcia, śluby, pogrzeby itp.