Najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi

1. Powstanie Ziemi (4,6 mld. lat temu) Ziemia wraz z całym układem słonecznym powstały, gdy ewolucja Wszechświata była już bardzo zaawansowana.
Wszystkie pierwiastki, z których utworzona została Ziemia, powstały w centrach wcześniejszych gwiazd, które zakończyły swe życie w wielkich eksplozjach, uwalniając do przestrzeni kosmicznej ziemski budulec.

2. Powstanie życia (300 mln. lat temu) W tej długiej historii musiał nastąpić moment, w którym materia zaczęła żyć. Nasuwa się tu nie tylko pytanie o pochodzenie życia, lecz przede wszystkim o to, jak odróżnić to. co żyje, od tego, co jest nieożywione. Naukowcy są zgodni, że życie pojawiło się w bardzo odległych czasach. Jego ślady zachowały się bowiem w skalach sprzed 3,8 miliarda lat. Badacze nie są jednak równie jednomyślni, gdy pada pytanie o to, jak powstało życie, ponieważ już samo jego zdefiniowanie jest trudne. Wszystko wskazuje na to że życie powstało bardzo szybko, w ciągu najwyżej kilkudziesięciu milionów lat od powstania płynnych oceanów na Ziemi. Możliwe jest też że życie powstało w przestrzeni kosmicznej skąd przybyło na Ziemię w postaci zarodników. Możliwe jest również że powstało w środowisku odmiennym niż oceany. Obie możliwości jedynie dają życiu więcej czasu na powstanie. Wielu naukowców uważa, że tak szybkie powstanie życia nie tylko nie sprawia żadnych problemów, lecz stanowi jedynie dodatkowe potwierdzenie, że powstanie życia jest to proces który w sprzyjających warunkach zachodzi z bardzo dużym prawdopodobieństwem.

3. Najstarsze skały (4000 mln. lat temu). Najstarsze piętro strukturalne związane jest z hercyńską orogenezą (okres intensywnych ruchów górotwórczych zachodzących w paleozoiku, pomiędzy górnym dewonem, a dolnym permem.) i zbudowane jest ze skał metamorficznych i skał magmowych głębinowych i skał wulkanicznych. Główne góry powstałe w tym okresie to:
- Wogezy
- Harz
- Ural
- Appalachy
- G. Smocze
- G. Wododziałowe
- Ałtaj

4. Gąbki (800 mln. lat temu)

5. Trylobity (650 mln. lat temu) gromada wymarłych stawonogów morskich o
niewielkich zazwyczaj rozmiarach, ciele owalnym i spłaszczonym grzbietobrzusznie, z wyraźnie wyróżnioną częścią głowową, tułowiową i ogonową. Od strony grzbietu przykryte wapiennym pancerzem. Dwie głębokie bruzdy wzdłuż dłuższej osi ciała dzielą optycznie jego powierzchnię na trzy płaty (stąd nazwa gromady). Są to najbardziej znane skamieniałości ery paleozolicznej.

6. Ryby (500 mln. lat temu)

7. Rośliny lądowe, zwierzęta lądowe, płazy, owady, gady, (400-280 mln. lat temu)

8. Początek Uralu (250 mln. lat temu)

9. Ssaki (200 mln. lat temu)

10. Dinozaury (170-80 mln. lat temu) Przełom paleozoiku i mezozoiku zapisał się w historii ziemi tragicznie - wymarło prawie 90% mieszkańców planety. Przeżyły wtedy tylko niektóre grupy roślin i zwierząt. Na ogołoconym z życia superkontynencie Pangea i w oblewającym jego brzegi oceanie Panthalassa panowało bezkrólewie. Wszystko mogło się zdarzyć.
Na początku mezozoiku na lądzie mieszkały nieliczne ocalałe z katastrofy zwierzęta - gady ssakokształtne i podobne do krokodyli tekodonty. Triasowe gady ssakokształtne były potomkami gatunków paleozoiku, które rozwinęły się na zakutym przez pewien czas w okowy lodowców, południu Pangei. Przystosowały się do klimatu - przykładem są futra okrywające ich ciała. Karmiły młode mlekiem, a jednocześnie składały jaja.

Tekodonty, rozwijające się w cieplejszych strefach, wykazywały wiele przystosowań do życia w ciepłym klimacie, na przykład - oszczędnie gospodarowały wodą.
Obie grupy były gotowe do przejęcia władzy na ziemi. O zwycięstwie miały zadecydować zmiany klimatyczne. Los okazał się jednak łaskawy dla tekodontów, gdyż klimat się ocieplił.
Gady ssakokształtne stopniowo zmniejszały swe rozmiary, aż wreszcie wymarły - z wyjątkiem jednej linii ewolucyjnej, która dała początek ssakom. Zwycięskie tekodonty rozprzestrzeniły się po całym świecie.

Tak ssaki przegrały batalię o panowanie nad światem. Tekodonty były bowiem przodkami dinozaurów, które w jurze i kredzie opanowały lądy na Ziemi. Malutkie ssaki usunęły się w cień - nastała era gadów. Dziś paleontolodzy usiłują odtworzyć ich wygląd i ewolucje na podstawie skamieniałości.

11. Powstanie Tatr (60 mln. lat temu) Era mezozoiczna to czas gdy procesy zachodzące wewnątrz i na powierzchni Ziemi ulegały gwałtownemu przyśpieszeniu. W czasie wielkich mórz, jakieś 70-65 milionów lat temu następowało zaawansowane powstawanie skał osadowych stanowiących podwaliny przyszłych Tatr. W głębi Ziemi stałym przemianom strukturalnym poddawane są różne związki chemiczne. Wśród nich krzemian, tworzący m.in. z glinem struktury stopowe. Poddawane są one wielkim ciśnieniom w warunkach wysokich temperatur. To powstaje magma wulkaniczna. Wyrzucona na powierzchnię Ziemi ze swojego matecznika gwałtownie stygnie, ulega szybkiemu krzepnięciu, tworząc mikrokrystaliczne, kruche bazalty, andezyty itp.

12. Kangury (50 mln. lat temu)

13. Aligatory (40 mln. lat temu)

14. Małpy (30 mln. lat temu)

15. Powstanie Alp (25 mln. lat temu)

16. Mamuty (4 mln. lat temu) Mamuty były źródłem pożywienia, ale dostarczały także materiałów do wyrobu okryć (skóry), sprzętów domowych, narzędzi i ozdób (kości, ciosy). Kości wykorzystywane były sporadycznie również do budowy paleolitycznych domostw, czego ślady odnaleziono w miejscowości Meziriczi na Ukrainie.

W powszechnym mniemaniu mamuty były zwierzętami niezwykłych rozmiarów, co zaowocowało przenośnym znaczeniem samego określenia mamut jako czegoś wielkiego. Największy znany gatunek mamuta, mamut stepowy, którego szczątki odnaleziono na obszarze Europy i Azji, osiągał 4,5 - 5 m wysokości w kłębie.

17. Człowiek (2 mln. lat temu) Pochodzenie człowieka jest zagadnieniem, które od dawna nurtowało umysły ludzkie. Na ten temat snuto różne domysły, które były częścią legend i wierzeń religijnych. Jeden z takich mitów, zawarty w biblii, był przez wieki podstawą obowiązującego światopoglądu. Wg niego człowiek został stworzony przez Boga, z całkowicie ukształtowaną psychiką. Jednak już na tym etapie poznania ludzie zaobserwowali materialną jedność człowieka i otoczającego go świata. Człowiek stworzony został z „prochu ziemi” – materii naszej planety, tylko dusza miała mieć charakter poza ziemski. To ostatnie stwierdzenie tkwi w światopoglądzie nawet w czasach współczesnych. Liczni katoliccy filozofowie, uznający bezspornie fakty dowodzące ewolucji człowieka, sprowadzają akt stworzenia do nadania człowiekowi duszy. Jednak nawet i takie połowiczne stwierdzenie nie jest prawdziwe, gdyż nauka o antropogenezie nie tylko tłumaczy kolejne etapy rozwoju ciała, ale i komplikowanie się ludzkiego życia psychicznego oraz rozwój kultury.