Poglądy pedagogiczne Jędrzeja Śniadeckiego

POGLĄDY PEDAGOGICZNE JĘDRZEJA ŚNIADECKIEGO

Jędrzej Śniadecki(1768-1838) biolog, filozof, doktor medycyny, publicysta polski.
Pragnął on zwrócić uwagę wszystkich zainteresowanych na niebezpieczeństwo grożące dzieciom z takiego jednostronnego wyłącznie intelektualnego rozwoju.
Każde wychowanie , w pojęciu Śniadeckiego zmierza do tego aby dziecko stało się doskonałym człowiekiem.
Człowiek doskonały powinien odznaczać się dużą siłą fizyczną i żelaznym zdrowiem , gdyż jedynie te dary natury gwarantują mu szczęśliwe życie.
Wychowanie fizyczne powinno się rozpocząć już od pierwszych dni życia dziecka i trwać aż do osiągnięcia przez nie pełnoletniości.
Wiele uwagi ze stanowiska lekarskiego poświęcał Śniadecki kąpaniu dziecka , jego higienie , hartowaniu.
Starał się przekonać czytelników , że wielkie miasta ze względów higienicznych i moralnych nie nadają się do wychowywania dzieci.
Śniadecki godzi się ostatecznie z istnieniem miast i koniecznością wychowywania w nich dzieci , żąda tylko by odbywało się to w obszerniejszych pokojach , bardzo często wietrzonych.
W drugim okresie życia dziecka od końca pierwszego roku życia do końca siódmego , powinien być poświęcony rozwojowi sił fizycznych ponieważ te lata nie nadawały się na żadną naukę.
Nie oznacza to że umysł dziecięcy nie powinien się zupełnie rozwijać , małe dzieci można nauczyć bardzo wiele przez zabawę.
Nie należy jednak opowiadać dzieciom bajek , ponieważ są przeważnie nieodpowiednie z punktu widzenia pedagogicznego.
Dużo uwagi poświęcił hartowaniu dzieci i przyzwyczajaniu ich do niewygód.
Wskazania jego na temat wychowania fizycznego dzieci nie zawierają konkretnego programu , a sprowadzają się jedynie do zaleceń lekarskich.
Systematyczne nauczanie Śniadecki zalecał rozpocząć po ukończeniu przez dziecko siódmego roku życia , gdyż w tym okresie jego władze umysłowe są nieco silniejsze.
Można dziecko zacząć uczyć ale tylko dorywczo , ale tylko tego do czego ma wyraźne zamiłowanie i zdolności.
Gdy skończy siedem lat należy osobno wychowywać dziewczęta i osobno chłopców.
Ponieważ dziewczęta szybciej dojrzewają i można je wcześniej zacząć kształcić , są mniej zdolne do długiej wytężonej pracy umysłowej , oznaczają się natomiast dobrą pamięcią i wyobraźnią.
Należy uczyć dziewczęta historii z geografią , rysunku , śpiewu , muzyki , poezji i literatury , aby nie przeciążać umysłów dziewcząt Śniadecki radził urozmaicić takimi zajęciami jak roboty ręczne , ogrodnictwo , lekcje tańca oraz gry i zabawy na świeżym powietrzu.
Uważał że nauczanie wszystkich przedmiotów powinno odbywać się wyłącznie w języku ojczystym.
Nie był przeciwny nauce języków obcych to jednak występował ostro przeciwko zastępowaniu nimi mowy ojczystej.
Wychowanie chłopców po siódmym roku życia radził opierać na wzorach starożytnych Aten , a zwłaszcza na programie gimnazjum ateńskiego.
Należało więc chłopców uczyć tańców , biegów , zapasów , polowania , śpiewu , zabaw na wolnym powietrzu i jazdy konnej.
Zalecał naukę języków obcych , ale bez książek i gramatyki.
Naukę czytania , pisania oraz prostych działań arytmetycznych radził zaczynać dopiero w dwunastym roku życia i kontynuować do ukończenia lat piętnastu.
Nauczanie na poziomie średnim powinno zacząć się po ukończeniu piętnastego roku życia , dysz wtedy rozwija się chłopca pamięć , uwaga i rozsądek.
Śniadecki twierdził że naród potrzebuję wielu światłych obywateli.
Na osobną uwagę zasługuje śmiały projekt Śniadeckiego dotyczący uczenia wszystkich chłopców po ukończeniu siódmego roku życia wybranych rzemiosł , zwłaszcza tych których rozwijają całe ciało.
Nauka ta nie tylko ułatwi im nie tylko przyjemne i pożyteczne spędzenia czasu , ale także przypadku niepowodzeń życiowych zapewni niezbędne środki do życia.

Do największych osiągnięć Jędrzeja Śniadeckiego należało:
1)stworzenie w Katedrze Chemii w uniwersytecie w Wilnie ośrodka naukowo-dydaktycznego
2)napisanie pierwszego polskiego podręcznika akademickiego z chemii.Publikacja ta miała zasadnicze znaczenie w tworzeniu i upowszechnieniu polskiego nazewnictwa chemicznego,przez pół wieku była najważniejszym polskim podręcznikiem chemii.


Literatura: Historia wychowania ?Łukasza Kurdybacha tom.II