Prąd, opór
Prąd to ruch uporządkowanych elektronówPrzewodniki płynnie przewodza prąd np.metal
Izolatory (dielekty) ciało przez które prąd nie płynie Dlaczego jedne przewodza prąd a drugie nie ? - Drewno nie przwodzi prądu elektrycznego poniewaz elektrony są silnie związane z jądrem i nie przemieszczają sie miedzy atomami (wedrówki elektronów metal)
PRĄD STAŁY Zródełem jest bateria , akumulator, ogniwo (subst.żrąca)
* bakteria ogniwa ułożone szeregowoPRĄD ELEKT. (zgromadzenie ładunku ) z źródłach prądu stałego uzyskujemy w wyniku reakcji chem.jakie w nich zachodzą PRĄD STAŁY ma stały kierunek umowny od plusa do minusa w przeciwieństwie do kierunku ruchu elektronów. Prąd stały ma stałe nateżenie
PRĄD ZMIENNY Źródłem jest prądnica, generator. Charakteryzuje sie zmiennym kierunkiem z częstotliwością f= 50 Hz (znaczy to ze prąd płynie raz w jednym kierunku raz w drugim, w ciągu 1s zmienia sie 50) Prąd zmienny ma zmienne natęzenie
NATĘZENIE PRĄDU - ilość ładunku która przepłynie przez przekrój poprzeczny przewodnika w jednostce czasu, mierzymy go w amperach (A) I = q/t gdzie I-nat(A)., q-ład(C).,t-czas(S)
PRAWO OHMA - natezenie prądu płynącego w przewodniku jest wprostprop.do przyłożonego napiecia, a odwrotnie prop. do oporu tego przewodnika I = U/R 1A = 1V/ 1W
I PRAWO KIRCHHOFFA ilość prądu wpływającego do węzła sieci równa jest ilości prądu wypływającego z węzła sieci I = i1 +i2
WĘZEŁ ptk.do którego prąd wpływa lub rozdziela wypływający prąd np.kontakt + przedłużacz
II PRAWO KIRCHHOFFA natężenie prądów w rozgałęzieniach są odwrotnie proporc. do oporów tych rozgałęzie I1 * R1 = I2 *R2
ŁĄCZENIE OPORNIKÓW SZEREGOWE *I - const (nateż.prądu stałego)
* U = U1 + U2 +U3 ... napiecie nawejsciu rozkłada sie na poszc.oporniki (lampki na choince)
*R = R1 + R2 +R3 opór całkowity jest równy sumie poszczeg. oporników
* jezeli jedna z zarówek zostanie przerwana wszystkie przestaja działać czyli w przypadku braku jednego opornika inne niedziałają, obwód zosteje przerwany
RÓWNOLEGŁE* I = I1 + I2 + I3 (Kirchhoffa) natezenie w obwodzie gł. jest równe sumie natez. w rozgałez. * U= U1 =U2 = U3 (Kirchhoffa II) napiecie na kazdym oporniku jest równe napieciu na żródle * 1/R = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3 + ... ODWROTNOSC OPORU CAŁKOWITEGO RÓWNA SIE SUMIE ODWROTNOSCI OPORU POSZCZ.OPORNIKÓW
* jezeli jeden niedziała (opornik) to obwód nie zostaje przerwany i działa dalej (prąd płynie)
ODCZEGO ZALEZY OPÓR PRZEWODNIKA ?
- GESTOSCI, L- DŁ.PRZEWODN, S - PRZEKRÓJ PRZEWODU
OPÓR PRZEWODNIKA - jest jego cechą własną i zalezy od oporu właściwego - e (ro) (materiału z jakiego jest zrobiony) długosci przewodnika i jego przekroju poprzecznego S
R = e L/S (zalezy)
OPÓR ELEKTRYCZNY - jest wynikiem istnienia strukt.atom.przewodników. Elektrony nie mogą swobodnie sie poruszac poniewaz przepychają sie miedzy atomami sieci krystal.przewod.Konsekfencja - jednostajny ruch elektr.w obwodzie - dryf elektr
OPÓR WŁAŚCIWY- wielkością która inf.o właściwosc.przewodzących ,materiału z którego wykonano przewodnik jest opór właść.Zalezy od wymiarów geometr.przewodnika, dł i pola pow.przekroju przewodnika R= p l/s R-opór elek. p -opór właś. l-dł S-pole pow. przekroju
OPÓR WEWN. - KAŻDA SUBST MA OPÓR ZATEM KAZDA SUBST TWORZĄCA ŹRÓDŁO SIŁY ELEKTROMOTOR. MUSI STAWIAC OPÓR NOŚNIKOM PRĄDU