Czy uzasadnione jest istnienie na poziomie województwa zarówno terenowej administracji rządowej jak i samorządu terytorialnego?

Zmiany ustrojowe w naszym kraju rozpoczęły się od przyjęcia ustawy o samorządzie terytorialnym w dniu 8. marca 1990 roku. Na mocy tej ustawy oraz ustaw ją wprowadzających, gminy uzyskały samodzielność samodzielność z własną radą (organ uchwałodawczy), własnym zarządem (organ wykonawczy), własnym budżetem oraz majątkiem. Wcześniej przed wejściem tej ustawy w życie, gminy były podstawowym organem administracji rządowej (czy państwowej). Decyzje o jej rozwoju zapadły w gremiach politycznych szczebla wojewódzkiego, zaś rady gmin maiły jedynie władzę marionetkową. Powstałe po 1990 roku struktury samorządów terytorialnych mogły w sposób swobodny kreować własną politykę, oczywiście w ramach zadań i kompetencji.

Zdaniem twórców samorządu terytorialnego profesorów: Kuleszy, Regulskiego, Stępnia ta zmiana tj. powstanie samorządnych gmin jest podstawowa zmiana ustrojowa w odniesieniu do czasów PRL-u. W latach
1990-1998 administracja rządowa w terenie ograniczała się do poziomu województwa. Istniały jednak wówczas urzędy rejonowe na czele, których stał kierownik urzędu. Rejon swoim zasięgiem zbliżony był w swoich granicach do obecnych powiatów.

Samorządy gminne poza zadaniami własnymi wykonywały zadania z zakresu administracji rządowej w formie zadań zleconych i obligatoryjnych jak np. ewidencja ludzi, urząd stanu cywilnego, obrona cywilna oraz zadania powierzone, najczęściej na mocy porozumienia (fakultatywne) tj. geodezja, budownictwo, komunikacja. Jak łatwo zauważyć zadania te (z zakresu administracji rządowej i samorządowej) ciągle zaplatają się i jest to normalnością. Zadania te wiążą się bezpośrednio z obsługą mieszkańców stąd, dobrze, aby były świadczone na możliwie najbliższym poziomie dla społeczeństwa.

Można stąd wysunąć analogię do podstawowego tematu opracowania. Utworzone w 1998 roku powiaty i województwa dostały własną samodzielność. Posiadają Rady (organ stanowiący), zarządy (organ wykonawczy) oraz własne budżety. Nowe województwa to duże regiony o dużej samodzielności gospodarczej i dużym potencjale ludnościowym, przemysłowym. Wykonywanie zadań wchodzących w ich zakres musi być i jest zazwyczaj lepiej wykonywane. Bezpośrednia kontrola społeczna, nadzór, mogą ograniczać błędne decyzje czy nawet nadużycia. Zadania z zakresu administracji rządowej to już tylko zadania, które znaczenia jest strategiczne dla funkcjonowania państwa. Niezależnie od tego, zadania administracji rządowej są na mocy porozumień wykonywane przez administracje samorządową szczebla wojewódzkiego. Prawdopodobnie w przyszłości w wyniku decentralizacji władzy, zadania z zakresu administracji samorządowej będą większe i będą przejmowane od administracji rządowej. Władza w regionach ma już namiastkę własnego parlamentu i w przyszłości to one mogą stanowić o sobie.

Bardzo własną kwestią jest informacja do społeczeństw, jakie zadania wchodzą w zakres administracji rządowej i samorządowej. To pozwoli lepiej zrozumieć, że obydwie te władze mają swoje uzasadnienie w obecnej sytuacji i nie wykluczają się, a raczej uzupełniają.


Bibliografia:
- Gazeta samorządowa „Wspólnota”
- www. municipium.com.pl