Rezerwaty przyrody na terenie Lasów Janowskich
Najstarszy REZERWAT LEŚNY JASTKOWICE został utworzony jeszcze w latach pięćdziesiątych. Obejmuje dobrze zachowany las grądowy z udziałem dębu szypułkowego, buka, jodły i lipy drobnolistnej odnawiających się w sposób naturalny. Niektóre z nich liczą ponad 200 lat. W licznych dziuplach wiekowych drzew gnieżdżą się nietoperze i sowy. W runie na uwagę zasługują: lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko i groszek wschodniokarpacki. Rezerwat zajmuje obszar 46 hektarów.
REZERWAT WODNO – TORFOWISKOWY IMIELTY ŁUG
Położony w zachodniej części Lasów Janowskich, zajmuje 802 hektary. Tworzą go stawy z bogatą fauną, ogromne torfowiska i otaczające je wydmowe wzgórza porośnięte borami; w tym fragmentami boru mieszanego wilgotnego i jodłowego. Z rzadkich roślin należy tu wymienić widłaki, trzy gatunki rosiczek i wierzbę borówkolistną. Osobliwością rezerwatu jest ogromna ilość ptaków (95 gatunków). Miejsca lęgowe mają tu: bielik, rubołów, głuszec, żuraw, cietrzew i bocian czarny. Zachowane niemal w stanie naturalnym bagno Imielty Ług jest przykładem obrazującym kolejne fazy zarastania zbiornika wodnego.
REZERWAT FLORYSTYCZNY SZKLARNIA
Na niespełna 300 hektarach można zobaczyć rozmaitość zbiorowisk roślinnych począwszy od suboceanicznego boru świeżego po bagno śródleśne z roślinnością charakterystyczną dla torfowiska. Rośnie tu starzec Fucha, szczyr trwały i kozłek bzowy. Spotkać można bociana czarnego, jastrzębia, głuszca, jelenia i wilka.
W sąsiedztwie rezerwatu znajduje się niewielka osada – Szklarnia, gdzie prowadzona jest hodowla konika biłgorajskiego. Na początku XVII wieku ordynat Zamoyski utworzył w pobliżu obecnego miasta Zwierzyniec nad Wieprzem – zwierzyniec, do którego sprowadził z Puszczy Białowieskiej leśne koniki-tarpany. W końcu XIX wieku zwierzyniec zlikwidowano, koniki rozdano okolicznym chłopom. Z biegiem czasu, poprzez krzyżówki tarpana z końmi użytkowymi powstał konik zwany biłgorajskim, o niewielkim wzroście (w kłębie 130 cm) i myszowatej maści z ciemną pręgą wzdłuż grzbietu.
W 1986 roku z inicjatywy Dyrekcji Parku Krajobrazowego, w pobliżu wsi puszczańskiej Szklarnia utworzono ostoję konika biłgorajskiego, w której ulokowano egzemplarze wyszukane w hodowli terenowej. Na kilkudziesięciohektarowym, ogrodzonym terenie przebywa obecnie kilkanaście koni. Przez łąki i lasy ostoi przepływa rzeka Czartosowa. Opiekę naukową nad rezerwatową hodowlą konika sprawuje Zakład Hodowli Koni Akademii Rolniczej w Lublinie.
Konie przebywają na wolności przez cały rok. Są dokarmiane wyłącznie w czasie zimy. Klacze źrebią się w warunkach naturalnych.
Celem powstałej ostoi jest utrzymanie ginącego gatunku i wytworzenie populacji dobrze przystosowanej do bytowania w warunkach naturalnych.
REZERWAT PRZYRODNICZO – HISTORYCZNY LASY JANOWSKIE
Rezerwat zajmuje obszar 2673 hektary rozciągający się wokół Porytowego Wzgórza, gdzie stoczona została największa walka partyzancka z Niemcami.
W drzewostanie dominuje jodła, sosna oraz olsy. Ciekawym fragmentem rezerwatu jest dolina rzeki Branwi, a także kompleks stawów w Momotach – miejsce bytowania ptactwa wodnego. Torfowiska przejściowe dopełniają piękna krajobrazu. Rozległy kompleks leśny i liczne bagienka kryją w sobie wiele osobliwości ze świata roślin, spotykamy tu: czosnek niedźwiedzi, groszek alzacki, sitowiec nadmorski i pióropusznik strusi. Z ptaków: bociana czarnego i bielika.
REZERWAT LEŚNO – TORFOWISKOWY KACZE BŁOTA
Rezerwat utworzony został dla ochrony torfowiska wysokiego, boru bagiennego oraz fragmentów torfowisk przejściowych. Zajmuje obszar 168 hektarów. Z rzadszych roślin występują głównie rosiczki, przygiełka biała i sit sztywny. W rezerwacie występują: cietrzew, głuszec i żuraw.
REZERWAT FLORYSTYCZNY ŁĘKA
Jest to najmłodszy z rezerwatów, obejmujący 378 hektarów. Tworzą go zróżnicowanego lasy o charakterze łęgowym, olsy, bory i grądy. Na szczególną uwagę zasługują: jesion, wiąz i jawor, które odnawiają się w sposób naturalny. Występuje tu 21 gatunków roślin chronionych, a wśród nich wawrzynek wilczełyko, podkolan biały i lilia złotogłów. Łęka, to dogodny teren do gniazdowania rzadkich gatunków ptaków. Znajduje się tu stanowisko lęgowe bielika, krótkoszpona i bociana czarnego.
REZERWAT PROJEKTOWANY BŁOTA RAKOWSKIE
Rezerwat leży w strefie przejścia Roztocza w Kotlinę Sandomierską . Obszar rozległego Bagna Rakowskiego, ciągnącego się szerokim pasem wśród lasów Puszczy Solskiej, zachował się w stanie niemal całkowicie naturalnym i stanowi rzadko spotykany w tej skali układ przyrodniczy. Na duże wartości krajobrazowe nakładają się wartości florystyczne. Bagno pokryte jest zespołami roślinnymi z udziałem roślinności północnej i atlantyckiej. Na torfowiskach odnotowano 7 gatunków prawnie chronionych, w tym wszystkie trzy odmiany rosiczek oraz cztery gatunki roślin rzadkich. W otoczeniu bagna występują w naturalnym składzie bardzo cenne zespoły roślinne boru mieszanego wilgotnego, a wśród nich rzadki, jodłowy bór mieszany. Obszar bagna i jego skraj, porośnięty wysokim drzewostanem jest miejscem gniazdowania wielu ptaków.