Historia UE
Głównym propagatorem zjednoczenia Europy był Winston Churchill który w słynnej deklaracji wygłoszonej 19.09.1948 na Uniwersytecie w Zurychu postulował utworzenie Stanów Zjednoczonych Europy. W tym samym czasie idea integracji zdobyła wielu zwolenników. Powstają ruchy i stowarzyszenia pro europejskie. Z inicjatywy Ruchu Europejskiego, w 1948 roku w Hadze odbył się Kongres Europejski. Uczestnicy Kongresu zaproponowali utworzenie Zgromadzenia Europejskiego i Rady której celem byłoby przygotowanie etapów integracji europejskiej. W wyniku Konferencji Haskiej 05.05.1949 została powołana Rada Europy, pierwsza ponadpaństwowa organizacja współpracy międzynarodowej.
W 1950 minister spraw zagranicznych Francji Robert Schuman ogłosił deklarację przedstawiającą przyszłą wizję Europy. Postulował wprowadzenie rzeczywistej solidarności między państwami europejskimi, umieszczenie francusko-niemieckiej produkcji węgla i stali pod wspólną Najwyższą Władzą, co służyć miało zarówno wyeliminowaniu wrogości pomiędzy Francją i Niemcami, jak i podniesieniu poziomu życia i utworzeniu wspólnoty gospodarczej.
W wyniku realizacji Planu Schumana, 18.04.1951 r. w Paryżu się : Niemcy, Francja, Belgia, Holandia, Luksemburg, Włochy podpisały traktat, zwany Traktatem Paryskim, ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Dwa kluczowe sektory gospodarki, przemysł węglowy i stalowy krajów członkowskich, zostały poddane międzynarodowej kontroli. Powołano pierwsze ponadpaństwowe organy: Wysoką Władzę, Specjalną Radę Ministrów, Zgromadzenie Parlamentarne, Trybunał Sprawiedliwości oraz Radę Ekonomiczno-Społeczną. Obok integracji gospodarczej, pojawiły się także koncepcje utworzenia Europejskiej Wspólnoty Obronnej (EWO) i Europejskiej Wspólnoty Politycznej (EWP). Pomimo iż państwa podpisały traktat ustanawiający EWO, nie wszedł on w życie na skutek odrzucenia go przez francuskie Zgromadzenia Narodowe w 1954 r. Nie zyskał też ostatecznie poparcia projekt powołania EWP.
Dzięki efektom gospodarczym EWWiS, wzrosło zainteresowanie objęciem integracji innych dziedzin gospodarczych. Inicjatywa ta uzyskała poparcie na konferencji w Messynie w 1955 r. Prowadzone przez państwa członkowskie negocjacje doprowadziły do podpisania w 1957 r. w Rzymie traktatów (Traktaty Rzymskie) i utworzenia kolejnych dwóch Wspólnot: Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (EUROATOM).
Z chwilą podpisania Traktatów Rzymskich istnienie oddzielnych organów o tych samych kompetencjach, dla trzech Wspólnot okazało się niepotrzebne. Za sprawą Traktatu o Fuzji podpisanego w 1965 r. system instytucjonalny Wspólnot został ujednolicony. Powstała jedna Komisja i jedna Rada dla trzech Wspólnot.
W 1973 r. doszło do poszerzenia zasięgu terytorialnego Wspólnot: Dania, Irlandia i Wielka Brytania uzyskały status państwa członkowskiego.
Pod koniec lat sześćdziesiątych i na początku siedemdziesiątych podjęto pierwsze próby stworzenia unii gospodarczej i walutowej. Ówczesny premier i minister finansów Luksemburga Pierre Werner opracował plan stopniowego powstawania unii gospodarczej i walutowej. Plan Wernera zakładał m.in. swobodny przepływ kapitału i usług, stworzenie stałych kursów wymiany walut oraz przekazania instytucjom międzynarodowym części uprawnień decyzyjnych dotyczących polityki walutowej. Plan Wernera został zatwierdzony w 1971 r., jednakże kryzys na rynku walutowym uniemożliwił jego realizację. Dopiero w 1979 r. państwom członkowskim udało się wprowadzić Europejski System Walutowy, którego zadaniem było zapewnienie stabilności walutom państw członkowskich Wspólnoty. W ramach ESW została wprowadzona Europejska Jednostka Walutowa - Ecu.
W 1986 r. w celu pogłębienia integracji ekonomicznej został podpisany Jednolity Akt Europejski (JAE), rozszerzający uprawnienia Wspólnoty w wielu dziedzinach min: polityki społecznej, badań naukowych i technologii ochrony środowiska. Zmianie uległ proces decyzyjny, rozszerzono kompetencje Parlamentu Europejskiego, prawnomiędzynarodowe podstawy funkcjonowania uzyskała Rada Europejska, rozwinięta została współpraca państw członkowskich w zakresie polityki zagranicznej. JAE przewidywał także utworzenie jednolitego rynku wewnętrznego do 1992 r.
W 1989 r. grupa ekspertów pod przewodnictwem ówczesnego przewodniczącego Komisji Europejskiej Jaquesa Deloresa opracowała plan utworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej, który to plan został zaakceptowany na szczycie Rady Europejskiej w Madrycie.
Impuls ku pogłębieniu integracji jaki nadał Jednolity Akt Europejski, został urzeczywistniony dopiero w Maastricht w 1992 r., kiedy to nastąpiło podpisanie Traktatu o Unii Europejskiej, stanowiącego obszerną reformę europejskiego prawa wspólnotowego. Traktat m.in. określił nowe formy współpracy między państwami członkowskimi w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, potwierdzona została zasada subsydiarności, nastąpiło poszerzenie współpracy w zakresie przemysłu, zdrowia publicznego, kultury i edukacji, zwiększono kompetencje Parlamentu Europejskiego, stworzone zostało również europejskie obywatelstwo Unii.
W 1995 roku do Unii przystępują Austria, Finlandia, Szwecja.
Wraz z powiększeniem się UE i perspektywą dalszego pogłębiania integracji europejskiej o kraje Europy Środkowo - Wschodniej, pojawiła się konieczność wewnętrznej reformy instytucjonalnej UE. Traktat z Maastricht nie zapewnił zadawalającej realizacji wszystkich regulacji. Dlatego tez szefowie państw i rządów już w 1991 r uzgodnili zwołanie konferencji przeglądowej mającej na celu rewizję Traktatu o Unii Europejskiej w 1996.
Efektem zwołanej Konferencji Międzyrządowej obradującej od marca 1996 r. do kwietnia 1997 r. było podpisanie Traktatu Amsterdamskiego.
Podczas spotkania w Kolonii w czerwcu 1999 r. Rada Europejska zapowiedziała zwołanie kolejnej konferencji na początku 2000 r. celem rozwiązania problemów instytucjonalnych, które pozostawiono otwarte w Amsterdamie, a które są niezbędne do zagwarantowania instytucjonalnego przygotowania Unii do przyjęcia nowych członków. Główne reformy przyjęte na szczycie UE w Nicei i zawarte w końcowym Traktacie (Traktat z Nicei) skupiają uwagę przede wszystkim na: kształcie i składzie przyszłej Komisji Europejskiej, nowym podziale głosów ważonych w Radzie oraz rozszerzeniu zakresu decyzji podejmowanych kwalifikowaną większością głosów.
SYMBOLE
Flaga
Krąg 12 pięcioramiennych, złotych gwiazd na niebieskim tle jest symbolem Europy od 1955 roku. 8 grudnia 1955 roku Komitet Ministrów 14 państw członków Rady Europy przyjął taki kształt plastyczny godła Rady Europy i jej flagi. Flaga ta została, po raz pierwszy, jako sztandar Wspólnoty Europejskiej i jej instytucji, uroczyście wciągnięta na maszt przed siedzibą Komisji Europejskiej 29 maja 1986 roku.
Hymn
Hymnem Unii Europejskiej jest "Oda do radości" z IX Symfonii Ludwika van Beethovena. Najpierw, 12 stycznia 1972 roku została uznana za oficjalny hymn Rady Europy, a następnie, 29 maja 1986 roku, podczas uroczystości wciągania na maszt europejskiej flagi, została w sposób uroczysty zaprezentowana jako hymn Wspólnot Europejskich.
"Oda do radości"
Muzyka: Ludwik van Beethoven, Słowa: Fryderyk Schiller, Tłumaczenie: Konstanty Ildefons Gałczyński
O, Radości, iskro bogów,
kwiecie elizejskich pól,
święta, na twym świętym progu
staje nasz natchniony chór.
Jasność twoja wszystko zaćmi,
złączy, co rozdzielił los,
wszyscy ludzie będą braćmi
tam, gdzie twój przemówi głos.
Patrz, patrz, wielkie słońce światem
biegnie sypiąc złote skry,
jak zwycięzca i bohater
biegnij, bracie, tak i ty.
Radość tryska z piersi ziemi,
radość pije cały świat,
dziś wchodzimy, wstępujemy
na radości złoty ślad.
Ona w sercu, w zbożu, w śpiewie,
ona w splocie ludzkich rąk,
z niej najlichszy robak czerpie,
w niej największy nieba krąg.
Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie,
ja nowinę niosę wam:
na gwiaździstym firmamencie
bliska radość błyszczy nam.
Paszport europejski
Wprowadzony do użytku w 1985 roku paszport europejski jest wspólnym dowodem tożsamości i symbolizuje przynależność do Wspólnoty Europejskiej.
Polityczne i gospodarcze korzyści z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej:
Polityczne:
• Zacieśnienie związków Polski a resztą Europy
• Aktywny udział w działalności instytucji Unii Europejskiej zwiększający bezpieczeństwo obywateli państwa
Gospodarcze:
• Udział w wewnętrznym rynku Unii, gdzie obowiązuje swoboda przepływu towarów, usług, osób i kapitału
• Gwarancja dostępu do funduszy strukturalnych
• Napływ inwestycje i nowych technologii
Społeczne korzyści z członkostwa w Unii Europejskiej dla obywatela:
• Możliwość swobodnego podróżowania bez kontroli granicznych w krajacz UE
• Możliwość swobodnego osiedlania się w krajach UE
• Możliwość swobodnego podejmowania pracy w krajach UE
• Wyższa jakość życia
• Szansa na zbliżenie Polski do standardów europejskich w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego, pracy, zdrowia i edukacji.
Członkostwo Polski w Unii Europejskiej to: kres "porządku jałtańskiego" w Europie, utrwalenie demokracji, rozwój gospodarczy, bezpieczeństwo i stabilność, uzyskanie międzynarodowej pozycji odpowiadającej rzeczywistemu potencjałowi Polski, wejście w struktury wspólnego rynku europejskiego.
Ważne daty
1989 - 19 września Polska i Wspólnoty Europejskie podpisały umowę w sprawie handlu i współpracy gospodarczej.
1991 - 26 stycznia polski rząd powołał Pełnomocnika do spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej.
16 grudnia podpisano Układ Europejski - umowę o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi oraz ich państwami członkowskimi.
26 listopada Polska została przyjęta do Rady Europy.
1992 - 1 marca weszła w życie Umowa Przejściowa dotycząca wcześniejszego obowiązywania niektórych postanowień Umowy Stowarzyszeniowej Polski ze Wspólnotami Europejskimi (Układu Europejskiego).
4 lipca Sejm upoważnił Prezydenta RP do ratyfikacji Układu Europejskiego.
1993 - 9 maja Polska uzyskała status partnera stowarzyszonego Unii Zachodnioeuropejskiej (UZE).
21-22 czerwca na posiedzeniu Rady Europejskiej w Kopenhadze określono polityczne i ekonomiczne kryteria przystąpienia krajów Europy Środkowej i Wschodniej do Unii Europejskiej.
17 października Prezydent RP ratyfikował Układ Europejski.
1994 - 1 lutego wszedł w życie Układ Europejski. 8 kwietnia Polska złożyła oficjalny wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej.
8-10 grudnia Rada Europejska przyjęła w Essen postanowienia dotyczące strategii przedczłonkowskiej dla państw stowarzyszonych Europy Środkowej i Wschodniej.
1995 - 3 maja została opublikowana tzw. Biała Księga pt. "Przygotowanie krajów Europy Środkowej i Wschodniej do integracji z Rynkiem Wewnętrznym Unii Europejskiej" (przyjęta na szczycie UE w Cannes).
1996 - 26 lipca Polska przesłała Komisji Europejskiej odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu niezbędnym do przygotowania opinii w sprawie wniosku Polski o członkostwo w Unii Europejskiej.
8 sierpnia Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu Komitetu Integracji Europejskiej.
1997 - 28 stycznia Rada Ministrów przyjęła i przekazała do Sejmu dokument pt. "Narodowa Strategia Integracji". Zakładano w nim, że negocjacje członkowskie rozpoczną się na początku 1998 roku i mogą zakończyć się przed rokiem 2000. Końcowym etapem będzie ratyfikacja traktatu akcesyjnego (traktatu o przystąpieniu) przez Polskę, państwa członkowskie Unii i Parlament Europejski.
16 lipca Komisja Europejska ogłosiła pozytywną opinię na temat polskiego wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej w AGENDZIE 2000.
1998 - 31 marca rozpoczęły się negocjacje o członkostwo Polski w Unii Europejskiej (I posiedzenie Konferencji Międzyrządowej otwierające negocjacje z sześcioma państwami stowarzyszonymi).
29 kwietnia Komitet Integracji Europejskiej przyjął "Narodowy Program Przygotowania Polski do Członkostwa w UE", będący odpowiedzią na unijny dokument "Partnerstwo dla Członkostwa".
10 listopada otwarto w Brukseli właściwe negocjacje w siedmiu obszarach negocjacyjnych (II posiedzenie Konferencji Międzyrządowej RP-UE).
11 grudnia Polska złożyła 5 kolejnych stanowisk negocjacyjnych (prawo spółek, ochrona konsumenta i zdrowia, stosunki zewnętrzne, statystyka oraz unia celna).
1999 - 29 stycznia nastąpiło przekazanie przez Polskę trzech nowych stanowisk negocjacyjnych (swobodny przepływ towarów, polityka konkurencji, unia gospodarcza i walutowa). 12 lutego Polska przekazała swoje stanowisko dotyczące rybołówstwa.
19 kwietnia zamknięto negocjacje w obszarze statystyka.
19 maja zamknięto negocjacje dotyczące telekomunikacji i technologii informacyjnych, polityki przemysłowej oraz ochrony konsumentów i zdrowia.
24 maja Polska przekazała stanowisko negocjacyjne w dwóch nowych obszarach (polityka socjalna i zatrudnienie oraz energia).
W lipcu przekazano stronie unijnej tzw. II pakiet stanowisk negocjacyjnych (swoboda przepływu kapitału, swoboda przepływu usług, podatki, swobodny przepływ towarów oraz transport). Stanowisko negocjacyjne dotyczące ochrony środowiska ma być gotowe we wrześniu. III pakiet stanowisk negocjacyjnych (rolnictwo, polityka regionalna, budżet, wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne, kontrola finansowa oraz instytucje) Polska planuje przekazać do końca listopada...
Rozdziały negocjacji
1. SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW
2. SWOBODNY PRZEPŁYW USŁUG
3. SWOBODNY PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW
4. SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU
5. PRAWO SPÓŁEK
6. POLITYKA KONKURENCJI
7. ROLNICTWO
8. RYBOŁÓWSTWO
9. POLITYKA TRANSPORTOWA
10. PODATKI
11. UNIA GOSPODARCZA I WALUTOWA
12. STATYSTYKA
13. POLIYKA SPOŁECZNA I ZATRUDNIENIE
14. ENERGETYKA
15. POLITYKA PRZEMYSŁOWA
16. MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘBIORSTWA
17. NAUKA I BADANIA
18. EDUKACJA I SZKOLENIA
19. TELEKOMUNIKACJA I TECHNOLOGIE INFORMACYJNE
20. KULTURA I POLITYKA AUDIOWIZUALNA
21. POLITYKA REGIONALNA
22. OCHRONA ŚRODOWISKA
23. OCHRONA KONSUMENTA I ZDROWIA
24. WSPÓLNA POLITYKA ZAGRANICZNA I BEZPIECZEŃSTWA
25. UNIA CELNA
26. STOSUNKI ZEWNĘTRZNE
27. WSPÓŁDZIAŁANIE W ZAKRESIE WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH
28. KONTROLA FINANSOWA
29. FINANSE I BUDŻET
Plusy i minusy
przystąpienia Polski do UE
Po obniżeniu cen gwarantowanych produktów rolnych w Unii, pozostają one nadal wyższe niż w Polsce. Gdyby poziom tych cen nie uległ zmianie przed akcesją państw ze Wschodu, będą one ciosem dla konsumentów z nowo przyjętej części Europy. Zatwierdzona redukcja tych cen zbliża je jednak do poziomu notowanego w Polsce (poza mlekiem, choć zboża w "Piętnastce" już są tańsze). Z tego względu polskim rolnikom bardzo trudno będzie się oprzeć konkurencji unijnych gospodarstw po przystąpieniu do Unii.
Odłożenie w czasie i zmniejszenie skali obniżek cen gwarantowanych oznaczać może po poszerzeniu większy niż zakładano wzrost cen żywności. Z drugiej strony, dalsze obniżki cen interwencyjnych mogą następować już po adhezji państw ze Wschodu i prawo do dotacji wyrównawczych, z tytułu obniżek tych cen, nie powinno być kwestionowane. Mniejsza skala tych obniżek czyni więc WPR bardziej atrakcyjną dla polskich rolników, w przeciwieństwie do konsumentów.
Innym problemem są koszty objęcia polskiego rolnictwa instrumentami zreformowanej polityki rolnej. Przydzielony w budżecie Unii limit powszechnie uważa się za niewystarczający. (Według danych przytoczonych przez Ninę Dobrzyńską, autorkę zamieszczonego w biuletynie informacyjnym Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (wydanie kwiecień-maj 1999 r.) artykułu p.t. "Agenda 2000", objęcie polskiego rolnictwa instrumentami zreformowanej WPR pochłonęłoby w 2003 r. 3,8 miliarda euro, co prawie dwukrotnie przekracza przydzielony na ten rok przez Unię limit.) Sytuacja ta może oznaczać:
• wyłączenie rolników w nowo przyjętych państw członkowskich z systemu dotacji wyrównawczych
• opóźnienie przyjęcia do Unii państw o dużym potencjale w rolnictwie
• długie okresy przejściowe w obejmowaniu rolnictwa nowych państw w UE.
Istotne jest wsparcie przedakcesyjne 10 państw z Europy Środkowo - Wschodniej w ramach przyjętego wraz z Agendą 2000 programu SAPARD.
Program SAPARD Jednym z przyjętych w "Agendzie 2000" rozwiązań jest SAPARD - program pomocy przedakcesyjnej dla rolnictwa i obszarów wiejskich w okresie przedczłonkowskim. Środki programu SAPARD w wysokości około 0,5 mld euro rocznie skierowane są na pomoc 10 państwom Europy Środkowo - Wschodniej. Pomoc obejmuje lata 2000 - 2006.
Celem świadczonej przez SAPARD pomocy są:
• inwestycje w gospodarstwach rolnych
• poprawa przetwórstwa produktów rolnych oraz rybołówstwa
• doskonalenie marketingu tych produktów
• udoskonalenie struktur zajmujących się kontrolą jakości, kontrolą weterynaryjną i fito-sanitarną, rozwój metod produkcji rolnej, chroniących środowisko naturalne i naturalny krajobraz wiejski
• zakładanie grup producentów
• odnawianie i rozwój wsi
• ochrona i zachowanie dziedzictwa wiejskiego
• stworzenie i aktualizowanie rejestru gruntów
• rozwój infrastruktury rolnej
• zarządzanie zasobami wodnymi
• leśnictwo (w tym zalesianie).
Środki z programu SAPARD nie mogą być wykorzystywane do finansowania dotacji bezpośrednich dla rolników (wyjątkiem mogą być pilotażowe programy agro-środowiskowe). Istotnym warunkiem świadczonej pomocy jest fakt, iż przynajmniej 25% całkowitych kosztów przedsięwzięcia powinno być finansowane ze środków krajowych, a beneficjent programu zobowiązany jest do dostarczenia Komisji Europejskiej stosownego Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
12-13 XII 2002 r. szczyt w Kopenhadze
Jest porozumienie! Trudny kompromis wynegocjowany!
Na szczycie w Kopenhadze 13 XII 2002r. Unia Europejska dogadała się z Polską i 9 innymi krajami.
O godz. 19 w Kopenhadze wszystko stało się jasne: Polska może wejść do Unii 1 maja 2004 roku. Dziesięć i pół godziny - tyle dokładnie premier Leszek Miller walczył o lepsze porozumienie. Targował się najdłużej ze wszystkich, aż w końcu dobił targu: Polska dostała więcej pieniędzy, a rolnicy lepsze warunki.
Z powodu żądań Polski i naszej twardej taktyki negocjacyjnej - co Miller podkreślał po szczycie - przez wiele godzin wszystko wisiało na włosku. Po Bella Center, gdzie odbywał się w Kopenhadze szczyt, krążyły wręcz plotki, że Polacy wyjeżdżają, bo odrzucają ofertę Unii. Rzecznik rządu zaprzeczał, a zakulisowe negocjacje trwały.
Porozumienie udało się osiągnąć dzięki nieoczekiwanej ofercie kanclerza Niemiec, który ok. 15 zaproponował szybsze wypłacenie Polsce miliarda euro (zamiast na fundusze strukturalne, które wydalibyśmy po 2007 r. trafią one wprost do budżetu w latach 2005-6). To wielka ulga dla finansów publicznych. Polscy negocjatorzy ofertą Schrdera nie byli jednak w pełni usatysfakcjonowani i walczyli dalej - o dodatkowe pieniądze i lepsze warunki w rolnictwie. Premier przewodzącej UE Danii długo się opierał, bo twierdził, że Unia nie ma dla nas żadnych pieniędzy. Wreszcie przed 19. poszedł z ostateczną ofertą, którą uzgodnił z Polską, Czechami i Węgrami, do przywódców Piętnastki. - Trudno mi sobie wyobrazić rozszerzenie Unii bez tych trzech krajów - mówił jeden z unijnych dyplomatów. Obawiano się, że przywódcy UE długo się będą zastanawiać. Tymczasem powiedzieli "tak" niemal od razu. Może dlatego, że wszyscy spieszyli się już na spóźnioną kolację u duńskiej monarchini.
W Kopenhadze premier Miller i Unia uzgodnili:
• szybszą wypłatę Polsce miliarda euro i łatwiejsze użycie tego miliarda przez nasz budżet;
• dodatkowe 108 mln euro na wzmocnienie polskiej granicy wschodniej (te pieniądze także odciążą budżet);
• dopłaty dla polskich rolników w wysokości 50, 55 i 60 proc. tego, co dostają dziś unijni farmerzy, z tym że ponad poziom 40 proc. do 2006 r. musimy płacić z budżetu;
• wzrost kwoty hurtowej sprzedaży mleka o 1,5 mln ton w ramach limitu 8,9 mln;
• utrzymanie 7-proc. VAT-u na usługi budowlane i nowe mieszkania do 2007 r. (niestety, Unia nie zgodziła się na niższy VAT na maszyny rolnicze);
• kwalifikacje zawodowe pielęgniarek będą uznawane w Unii, co nie było pewne.
A Rasmussen na koniec szczytu powiedział: - Gorąco witamy w rodzinie! Zaczyna się nowa Europa!
Co będzie dalej - kalendarium czekającej nas jeszcze drogi do UE
1 stycznia 2003 r. - rozpoczyna się przewodnictwo Grecji w UE. Grecy będą m.in. przygotowywać traktat o przyjęciu nowych państw.
styczeń-marzec - kończy się spisywanie liczącego ok. 6 tys. stron traktatu akcesyjnego. Dokument dotyczy wejścia do UE wszystkich 10 państw, lecz każde ma osobną część, w której zapisano m.in. wynegocjowane okresy przejściowe.
22 stycznia - wybory parlamentarne w Holandii. Nowy parlament będzie musiał ratyfikować traktat o przyjęciu Polski i innych państw do UE. Dotychczasowy był jednym z najbardziej sceptycznych wobec rozszerzenia.
marzec - komisja spraw zagranicznych Parlamentu Europejskiego przygotowuje raport na temat rozszerzenia.
30 marca - na Cyprze odbędzie się referendum w sprawie wejścia do UE.
marzec - referendum na Malcie.
pierwsza połowa kwietnia (przed szczytem UE w Atenach) - na podstawie raportu Parlament wyraża swoją opinię na temat rozszerzenia.
12 kwietnia 2003 r. - Węgry będą prawdopodobnie pierwszym krajem Europy Środkowej, w którym odbędzie się referendum. Poparcie dla UE jest tu największe. Przywódcy naszego regionu mają nadzieję, że "tak" Węgrów pociągnie za sobą inne narody.
16 kwietnia - uroczysty szczyt UE w Atenach. Pod Akropolem podpisany zostaje traktat akcesyjny.
kwiecień 2003 - kwiecień 2004 - traktat ratyfikują parlamenty 15 państw UE. W każdym odbędzie się debata na temat kandydatów. W niektórych, np. holenderskim czy austriackim, może być bardzo gorąca. Nikt nie spodziewa się jednak odrzucenia traktatu przez któryś z parlamentów
początek czerwca (być może 8 czerwca) - referendum w sprawie wejścia do UE w Polsce.
7 czerwca - referendum na Słowacji.
15 i 16 czerwca - referendum w Czechach.
1 lipca - rozpoczyna się przewodnictwo Włoch w Unii Europejskiej.
lipiec - Komisja Europejska ogłasza raport o gotowości naszych instytucji i urzędów do wchłaniania i gospodarowania funduszami strukturalnymi. Na tej podstawie Unia może stwierdzić, że nie spełniamy wymogów w jakiejś dziedzinie i wykluczyć nas np. z unijnej polityki rolnej.
lipiec - referendum na Litwie i Łotwie.
sierpień lub wrzesień - referendum w Estonii.
jesień - referendum na temat wejścia do UE w Słowenii
1 stycznia 2004 - rozpoczyna się przewodnictwo Irlandii w UE.
1 maja 2004 r. - wchodzimy do Unii. Od tej pory liczy ona 25 członków.