Makroekonomia, zagadnienia (pobieżnie)
Ogólnie o ekonomii:
Ekonomia pozytywna – tworzy narzędzia w celu bezstronnego uogólniania procesów gospodarczych. Zajmuje się analizą.
Ekonomia normatywna – tworzy określoną ideologię wokół gospodarki, poglądy wartościujące. Interpretacja gospodarki.
Polityka gospodarcza: fiskalna, dochodowa, pieniężna
Teoria popytu i podaży:
Rynek – forma więzi między sprzedającym a kupującym
Popyt – zapotrzebowanie na dane dobro
Prawo popytu – zależność między popytem a ceną
Efekt Giffena – dobra podstawowe
Efekt Weblena – efekt snoba
Podaż – oferowane na rynku dobra
Prawo podaży – zależność między podażą a ceną
Ingerencja państwowa w gospodarkę: cena maksymalna i minimalna
Elastyczności:
popytu – informuje nas o reakcjach klientów na zmianę ceny : ^p / p / ^c / c
mieszana popytu – informuje nas o wpływie zmiany ceny dobra x na popyt na dobro y
% zmiana popytu na dobro y / zmiana ceny dobra x
mogą być – substytucyjne (dodatni) lub komplementarne (ujemny)
cenowa elastyczność podaży – ^p / p / ^s / s
elastyczność dochodowa - ^p / p / ^d / d
Prawo Engla – w miarę wzrostu dochodów wzrasta nie tylko popyt ale i struktura wydatków
Płace: nominalne i realne
Wskażnik płacy realnej: (płace + podwyżka%) / (koszty utrz. + podwyżka)
Ej < 0 lub Ej = 0 – dobra podrzędne, 0 – 1 – normalne, Ej > 0 ekskluzywne
Rynek kapitałowy
źródła zasilania: środki własne, publiczne, rynek finansowy
podział:
pieniężny (transakcje kupna i sprzedazy, kredyty krotkoterminowe, )
kapitałowy (kredyty długoterminowe, obligacje, akcje)
lub
publiczny (pozagiełdowy, giełdowy)
niepubliczny
funkcje: mobilizacja oszczędności, wycena przedsiebiorstwa, alokacja kapitału
papiery wartościowe: akcje i obligacje
Wskaźniki rynku akcji
C/Z
C/WK
EPS
stopa dywidendy - (dywidenda/cena rynkowa) * 100
w. p. d – EPS / dywidenda
rynkowa kapitalizacja
Wskaźniki rynku obligacji
nominał
stopa nominalna
stopa bieżąca – (stopa nominalna * cena nominalna) / cena rynkowa
kurs - (cena rynkowa/cena nominalna) * 100%
wartosc obligacji – 100 * kurs + 100 * oprocentowanie
Sytuacje na rynku obligacji: premii i dyskonta
Fundusze inwestycyjne:
Rodzaje: akcji i prywatyzacji, zrównoważone, bezpieczne
Funkcjonowanie przedsiębiorstwa
Koszty:
Kc
Ks
Kz
Kpc
Kpz
Kk
Wydatki: osobowe i finansowe
Utarg: cena * produkcja (p*q)
Zyski: nadzwyczajny, normalny, księgowy
Optimum:
Techniczne – Kk = Kpc, minimalne koszty wytwarzania, zw. z minimalizacją kosztów
Ekonomiczne – optymalne rozmiary produkcji, minimalizacja strat
Sytuacje w przedsiębiorstwie
Zysku – przeciwieństwem jest strata
Równowagi – nie ma zysków nadzwyczajnych, ale jest zysk normalny
Minimalizacji strat – gdy cena jest poniżej Kpc ale spłacają się Kz i część Ks
Bankructwa – gdy C = Kz = Kk
Spór o teorię równowagi między Keynesem i neoklasykami
Równowaga ogólna K + I + G + (Ex – Im) = K + Os + T
Klasycy – równowaga kształtuje się gdy jest pełne wykorzystanie zdolności produkcyjnych, kształt krzywej podaży pionowy, zależność mięzy liczbą zatrudnionych a poziomem płacy realnej (teoria rynku pracy), realny dochód narodowy nia niezmienionym poziomie. Gospodarka może wchłonąć nieograniczoną liczbę oszczędności. Pieniądz nie wpływa ani na stopę procentową ani na popyt. Ukazuje idealną sprawność gospodarki bez ingerencji państwa, tylko przy użyciu instrumentow rynkowych
Prawo Saya – wzrost podaży nakręca popyt, ponieważ dochody są przeznaczane na wydatki, przy czym oszczędności też sa traktowane jako inwestycje.
Keynes – między przychodami i wydatkami są też oszczędności, ponadto ceny i zarobki nie są takie elastyczne, krzywa podaży w kształcie odwróconej litery „L”, zbyt duże oszczędzanie powoduje zminejszenie popytu, jeśli spadną i ceny i płace to popyt i tak się nie zmieni. Ukazuje niedoskonałości rynku, nakazuje zwiększenie wydatkow państwowych.
Dochód narodowy – obejmuje wszystkie dobra finalne i usługi wytw. w gospodarce w ciągu roku. Ewidencjonowany w cenach bieżących (r/) lub stałych (n). Jest to wartość dodana.
Produkt narodowy – wszystko, co wytworzone w kraju w ciągu roku (w.przeniesiona i dod.)
Kategorie dochodu i produktu narodowego:
Produktu
PKB – dochody na terenie kraju niezaleznie kto jest właścicielem
PNB – dochody Polaków w kraju i za granicą
PNN – PNB – koszty amortyzacji (zużycia kapitału)
Dochodu
DNCW – PNN – Tp (podatki pośrednie), czyli: Wynagrodzenia, Zyski, z kapitału, Renty z
najmu, Dochody z działalności na własny rachunek
ODL – Osob. Doch. Lud. – DNCW – Inw – Tbc (T bezpośredni od przeds) + Bt (transfery)
DDL – ODL – Tb
Inflacja
Rodzaje:
ciągniona przez popyt lub przez podaż + teoria monetarystyczna
pełzająca, galopująca, hiperinflacja
Przyczyny: szok cenowy, duża emisja waluty niestabilny rząd, spadek kursu waluty krajowej
Inflacja ukryta – w kr. Socjalist., gdzie są sztucznie utrzymywane ceny – państwo dopłaca
Monetarystyczna teoria inflacji – nadmierna emisja pieniądza powoduje inflację
Krzywa Phillipsa – ukazuje zależność między stopą bezrobocia a stopą inflacji
Sposoby hamowania inflacji:
umiejętna emisja pieniądza (monetaryści)
interwencjonizm państwowy i rozkręcenie popytu globalnego (Keynes)
ograniczenie deficytu budżetowego (neokeynesiści)
Bezrobocie:
Rodzaje:
naturalne: frykcyjne (złe kwalifikacje) i strukturalne (gdy po prostu brak pracy)
dobrowolne – nie odpowiadają warunki zatrudnienia
przymusowe – spowodowane płacą minimalną i związkami zawodowymi
koniunkturalne – spowodowane przez kryzys koniunkturalny (Keynes)
Popyt na pieniądz
Popyt na pieniądz – motywy: transakcyjny, ostrożności, spekulacyjny
Stopa procentowa rośnie – spekulacyjny v (do r-min – potem obligacje), ostrożności ^ , transakcyjny – nie ma wpływu
Podatki
Podatki – przymusowe, bezzwrotne świadczenia na rzecz państwa
Rodzaje
Bezpośrednie – PIT i CIT
Pośrednie – VAT i obrotowy
Krzywa Laffera – podatki nie koniecznie muszą przynosić dochod
Deficyt budżetowy
Sposoby walki:
ekspansywna polityka budżetowa
wydatki rządowe
inwestycje publiczne
transfery
tanie kredyty
Oszczędności
Oszczędności – bierna strona akumulacji środków pieniężn., niezbędnych do finans. inwest.
Inwestycje
Inwestycje odznaczają się dużą zmiennością. Wg nastrojow optymizmu i pesymizmu, etc.
Mechanizm depresyjny – maleje produkcja i zatrudnienie, rosną oszczędności
Spirala ekspansji – dużo inwestycji – mało oszczedności
Rozbieżności ex ante – między inwestycjami i oszczędnościami, dot. niezgodności zamierzeń
Zbieżności ex post – wspólne definowanie I i O jako częsci wartości bieżącej dóbr finalnych
Mnożnik inwestycyjny
Mnożnik inwestycyjny – pieniądze raz puszczone robią następne ^Yt = ^I (1+c+c2+c3..cn-1)
Gdy 0,8 to: 1000 => 800 + 200 => 640 + 160
Gdyby całość zaoszczędzono nie byłoby mnożnika
Funkcje:
Konsumpcji
Wyraża ilościową zależność między wzrostem konsumpcji a wzrostem dochodu ludności
K = a + cYd gdzie c = ^K / ^Y
Oszczędności
Os = - a + (1 – c) Yd
Zależność: I > O – rozkwit, O > I recesja
Deflator
Stosunek dochodu narodowego w ujęciu nominalnym (ceny bieżace) i dochodu narodowego w ujęciu realnym (ceny stałe) pomnozony * 100 daje deflator. Jest to miara przeciętnego wzrostu cen w kraju.Nie tylko te nabywane przez ldzi (co wyraza inflacja) ale wszystkie elementy dochodu narodowego
Bilans
Bilans przedsiębiorstwa:
Aktywa
składniki rzeczowe
składniki finansowe majątku trwałego
składniki niematerialne
Aktywa bieżące:
majątek obrotowy
wynik finansowy
Pasywa
kapitał własny
zobowiązania długoterminowe
zobowiązania bieżące
wynik finansowy
Zmiana pozycji finansowej wobec zagranicy (zmiana salda):
Bilans transakcji bieżących
a. Handlowy (import towarów, eksport towarów)
b. Usług i transferów (import usług, eksport usług)
Bilans kapitałów
a. Kapitałów długoterminowych (odpływ i dopływ kapitałów za granicę)
b. Kapitałów krótkoterminowych (odpływ i dopływ kapitałów)
Cykl koniunkturalny
- kryzys
- depresja
- ożywienie gospodarcze
- rozkwit gospodarczy
P.S. Wzory mogą być nieczytelne. Jeśli jesteś zainteresowany skontaktuj się ze mną w sprawie wersji *.DOC