Referat o witaminach
Witaminy to związki chemiczne o zróżnicowanej budowie. Nazwę „witaminy” wprowadził Kazimierz Funk. Był on wybitnym biochemikiem pochodzenia polskiego. Pracował w wielu krajach, w tym Anglia, Niemcy, Polska, USA… Najdłużej w Sanach Zjednoczonych. Był twórcą nauki o witaminach i autorem licznych prac m.in. „Die Vitamine”, żył w latach 1884-1967. Witaminy są niezbędne do prawidłowego rozwoju i przebiegu procesów życiowych każdego organizmu żywego. Wśród wielu witamin wyróżniamy ważniejsze, takie jak:
- Witamina A (akseroftol)
Otrzymana w czystej postaci w 1940 roku.
Występuje (w większych ilościach) w tranie, szpinaku, marchwi, mleku i produktach pochodnych, w niektórych czerwonych i żółtych owocach.
Niedobór powoduje: kurzą ślepotę i choroby śluzówek, gruczołów potowych i łzowych.
- Witamina B1 (aneuryna, tiamina)
Otrzymana w czystej postaci w 1936 roku.
Występuje (w większych ilościach) w drożdżach, zbożu, marchwi, pomidorach, jabłkach, mleku, żółtku jaj, wątrobie i mózgu.
Niedobór powoduje: zaburzenia przemiany materii, chorób serca i układu nerwowego (beri beri)
- Witamina B2 (lub G) (ryboflawina)
Otrzymano w czystej postaci w 1935 roku.
Występuje głównie w drożdżach, wątrobie nerkach i mózgu.
Niedobór powoduje: zahamowanie wzrostu, chorób skóry i oczu.
- Witamina B6 (adermina, pirydoksyna)
Otrzymana w czystej postaci w 1938 roku.
Występuje (w większych ilościach) w drożdżach, otrębach ryżu, kiełkującej pszenicy, drożdże piwne.
Niedobór u zwierząt powoduje: niedokrwistość, zahamowanie wzrostu, schorzenia skóry.
- Witamina B12 (kobalamina)
Otrzymana w czystej postaci w 1932 roku.
Występuje w większych ilościach) w kapuście, sałacie i owocach cytrusowych.
Niedobór powoduje: krwawienie dziąseł, nosa, mięśni, gnilec, wypadanie zębów.
- Witamina D (kalcyfelor)
Otrzymana w czystej postaci w 1932 roku.
Występuje (w większych ilościach) w tranie, żółtku jaj, mleku, maśle,(w postaci prowitaminy) także w drożdżach i zielonych roślinach. Zapobiega krzywicy.
- Witamina E (tokoferol)
Otrzymana w czystej postaci w 1936 roku.
Występuje (w większych ilościach) w oleju lnianym, sałacie, wątrobie, kiełkującej pszenicy. Warunkuje prawidłowy przebieg ciąży i gruczołów rozrodczych.
- Witamina H (biotyna)
Otrzymana w czystej postaci w 1941 roku.
Występuje (w większych ilościach) w mleku, wątrobie, śledzionie, żółtku jaj, pomidorach, malinach, i marchwi.
Niedobór powoduje: zapalenie skóry, zahamowanie wzrostu i wiele drobnoustrojów.
- Witamina K (filochinon)
Otrzyma w czystej postaci w 1939 roku.
Występuje (w większych ilościach) w liściach: szpinaku, lucerny i kasztana, wątrobie, mięsie. Warunkuje krzepnięcie krwi. Zapobiega awitaminozie.
- Witamina PP (niacyna)
Otrzymana w czystej postaci w 1937 roku.
Występuje (w większych ilościach) w wątrobie, mięsie, kiełkującej pszenicy, otrębach ryżowych.
Niedobór powoduje: choroby skóry i przewodu pokarmowego.
Dodatkowe zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminy, z wyjątkiem witaminy C, leży poniżej 10 mg.
Niedobór prowadzi do wielu różnych schorzeń, ogólnie zwany awitaminozą. Obecnie istnieje witaminizacja czyli sztuczne wzbogacenie produktów spożywczych i pasz w witaminy np. witaminizacja pieczywa – w zbogacenie pieczywa w witaminy B i PP, soków owocowych witaminą C itd. Niektóre witaminy mogą być wytwożone w organizmie (ale nie przez organizm) z prowitamin, przekształconych pod wpływem enzymów np. karotenoidy są prowitaminami Witaminy A. W przeszłości istniał pogląd (zwany witalizmem) głoszący o istnieniu w organizmach niematerialnej „siły życiowej” warunkującej zjawiska życiowe organizmów i nadającej kierunek życiowemu rozwojowi osobniczemu i rodowemu, lecz został obalony w końcu XIX wieku.