Marek Aureliusz - życie
Marek Aureliusz urodził się 26 kwietnia 121 roku. Był synem Domicji Lucylli i Marka Anniusza, syna trzykrotnego konsula o prefekta stolicy. Jego ród pochodził z Hiszpanii, stamtąd własnie wywodził się pradziad Marka, Mrek Anniusz Werus, pierwszy senator w rodzinie. Ojciec chłopca zmarła, gdy ten miał 9 lat. Po jego śmierci Marek wychowywał się u dziadka w jego domu w Luternie. Opiekowała się nim również kochanka dziadka. Od tego czasu, czyli roku 130, przybrał przydomek rodowy ojca i jego pełne nazwisko brzmiało, Marcus Annius Verus. W lutym 138 roku został adoptowany przez Antoninusa Piusa, przyszłego cesarza, męża swojej ciotki. Chłopiec, wówczas siedemnastoletni, zmienił nazwisko i opiekuna. Od roku 139 nazywał się Marcus Aelius Aurelius Verus Cesar.
Marek otrzymał również staranne wychowanie. Jego nauczycielami byli min. Herodes Attykus oraz Korneliusz Forton. Herodem nauczał go greki a Korneliusz łaciny. Malarstwo wykładał Diogenes. Mistrzami stoicyzmu byli Julius Rustykus oraz Sewer. Stoicy nauczyli Aureliusza jak pielęgnować charakter, jak chronić się przez wyrafinowanym dowcipem, błyszczeniem wymową, jak być wyrozumiałym dla innych. Rudykus nauczył Marka też pisania prostych listów oraz sztuki dokładnej lektury. Sewer objaśnił mu natomiast istotę państwa demokratycznego z zasadami równości i sprawiedliwości oraz istotę monarchii, która szanuje wolność poddanych. Aureliusz całe życie szanował swoich nauczycieli. Niektórych obdarował dostojeństwami. Rustykus zaś został jego doradcą i otrzymał po raz drugi konsulat. Jako ośmiolatek otrzymał członkostwo saliów, prastarego bractwa religijnego. Mając 15 lat przywdział togę męską. W wieku lat 20 został konsulem wraz z przybranym ojcem Antoninusem Piusem. Marek trektowany był jak prawdziwy syn cesarza. Mieszkał w tych samych co on pałacach i prawie się z nim nie rozstawał. W 145 poślubił córkę Antoninusa, Annię Galerię Faustynę. Małżeństwo trwało 30 lat. Mieli 13 dzieci, z których większość zmarła przedwcześnie. Przy życiu pozostał chłopiec i 4 dziewczyny. Syn nazywał się Lucjusz Kommondus i urodził sie 31 sierpania 161 roku.
7 marca 161 roku cesarz Antonius Pius zmarł. maił dwóch dziedziców Lucjusza Wirusa i Marka Aureliusza. Obaj adoptowani z polecenia Hadriana. Senat zgodziła się, aby zgodnie z wolą zmarłego wszystkie tytuły i prawa odziedziczył Aureliusz. Tez zaś powołał brata na współwładcę. Marek miał kierować państwem a Lucjusz wojskie. Niestety interesował się tylko ucztowaniem, a legionami dowodzili powołani przez Aureliusza dowódcy. Lucjiusz zmarł w wieku 39 lat po ośmiu latach panowania. Został zaliczony w poczet bogów.
Stosunek cesarza do chrześcijan był surowy. Mimo tolerancyjności i nie zaprzestał polityki prześladowań. kierował się przy tym dobrem imperium, a świat pojmował według tradycji przodków. Chrześcijaństwo jako novum było niebezpieczne. mimo braku wielkich akcji prześladowczych, za jego panowania wybuchło parę wystąpień antychrześcijańskich. najbardziej krwawe było w Lugdum.
Czasy panowania Aureliusza to okres stałych kampanii wojskowych. NA wschodzi walczono z Partami, w Brytanii legiony próbowały dokonać zamachu stanu, a w Germanii wybuchł bunt Chartów.W 166 Marek z bratem odbyli triumf nad Partami. W tym samym czasie Germanowie przekroczyli granice imperium. Żądali pozwolenia na osiedlenie się na terenach rzymskich. Odmówiono im, a to spowodowało spustoszenie prowincji alpejskich i dotarcie do Akwilei. Jesienią 167 Aureliusz wyprał nieprzyjaciela za Dunaj. W 169 rozpoczął się okres wojny trwający do 175 roku, w wyniku zwycięstwa Rzymian, ludy ościenne musiały odstąpić z zajętej oraz własnej ziemi. Aureliusz posunął się dalej i granice imperium oparł na Karpatach i Sudetach. Jednak wkrótce utracił te ziemie, bo na wschodzi Kasjusz ogłosił się cesarze, a sam Aureliusz zmuszony był udać się tam aby stłumi bunt i pokonać rywala.W 176 odbył triumf s powodu zwycięstw nad Dunajem i uczynił syna Kommondusa współwładca. Od 177 rozpoczął umacnianie wpływów rzymskich nad Dunajem. Nie udało mu się jednak zakończyć wojny zwycięstwem, ponieważ 17 marca 180 zmarł w obozie wojskowym w Windobonie. Po śmierci został zaliczony w poczet bogów i zakończył złoty wiek cesarstwa trwając y od Nerwy aż do niego samego.