Kierunek terapeutyczny

Dawna psychologia utożsamiała życie psychiczne z procesami świadomymi odrzucając pojęcie nieświadomości. To psychologia o kierunku terapeutycznym uważała świadomość za drobny element życia psychicznego, który w całości swej jest procesem nieświadomym. Badania nad nerwicami wykazały, że nieświadome popędy wywierają silny wpływ na psychikę ludzką i są nieraz źródłem zaburzeń psychicznych. Odkryto również istnienie kierowniczych poza świadomością sił psychicznych. Tymi zagadnieniami zajmuje się głównie psychoanaliza i psychologia indywidualna.

Psychoanaliza – twórcą był Zygmunt Freud. Poświęcił on się badaniu powstawaniu nerwic. Freud wychodził z założenia, że życie psychiczne jest w swej istocie nieświadome. Tylko mała cześć zjawisk psychicznych odbywa się i przebiega w świadomości. Jądro nieświadomej psychiki stanowią przeważnie popędy, które z nieświadomości usiłują przeniknąć do nieświadomości. Występują one przeważnie w kompleksach i mają charakter seksualny. Jeśli kompleksy zgadzają się z jaźnią to powstaje konflikt, który w przypadku większego nasilenia stanowi przyczynę powstawania nerwic:
a) nerwica anakastyczna – gdy dziecko z zewnętrznego przymusu zajmuje się myślami lub czynnościami, które go nie interesują,
b) lęk neurotyczny – polegający na uczuciu obawy bez odpowiadającego mu rzeczywistego niebezpieczeństwa,

Psychologia indywidualna - daje ona zupełnie odmienną od psychoanalizy interpretację życia psychicznego. Jej twórcą był Alfred Adler. Wg niego życie psychiczne to kompleks sił działających na świat w celu stworzenia takich sytuacji, które umożliwiłyby człowiekowi przystosowanie do otoczenia.
Adler twierdzi, że podstawą wszelkich zaburzeń jest nieodpowiednie ustosunkowanie się do wszelkich zagadnień życia, do wymagań rzeczywistości, w niedocenianiu własnych sił, a przecenianiu zadań i celów.