Polityka finansowa, zarządzanie finansami firmy.

Polityka finansowa
Polityka finansowa jest to świadoma działalność organów i instytucji państwa, polegająca na określaniu celu swojej działalności oraz optymalnych rozwiązań (środków) dla osiągnięcia tych celów. Do działań tych należy kolejno: przygotowywanie i planowanie prowadzenia operacji pieniężnych każdego typu, następnie realizacja tychże operacji oraz końcowa ewidencja i analiza przebiegu podobnych operacji w przyszłości. Z kolei wśród celów polityki finansowej można wyróżnić: strategiczne (nadrzędne) lub odcinkowe (drugorzędne), krótko- lub długookresowe, a także dotyczące gromadzenia (pasywów) lub wydatkowania (aktywów). Muszą one jednocześnie spełniać następujące kryteria: realności, niesprzeczności, jasności, akceptowalności. Samą politykę finansową państwa można podzielić na politykę fiskalno-budżetową (rozwijaną przez rząd) oraz politykę monetarną (za którą odpowiedzialny jest bank centralny), w skład której wchodzi polityka pieniężna i polityka kursu walutowego:


Uniwersalne cele polityki finansowej:
wzrost gospodarczy (przyrost PKB w ujęciu realnym)
tworzenie nowych miejsc pracy
stabilizacja gospodarki (ograniczenie wahań cyklu koniunkturalnego)
konkurencyjność gospodarki
zachowanie realnej wartości pieniądza
bezpieczeństwo wewnętrzne systemu
bezpieczeństwo zewnętrzne systemu


Politykę finansową uważa się za prawidłowo prowadzoną, jeżeli jej cele są ogólnie akceptowane i skutecznie realizowane.
Prawidłowo prowadzona polityka finansowa powinna spełniać następujące warunki:
 Cele muszą być realne
 Cele nie mogą być sprzeczne
 Cele i środki ich realizacji powinny być jasno sformułowane i przekazane do realizacji konkretnym adresatom
 Musi respektować określone, nieprzekraczalne granice minimalnej stabilności i konsekwencji
 Wymaga kompetentnych kadr i odpowiedniego wyposażenia technicznego

Polityka fiskalna oznacza decyzje rządu dotyczące wydatków i podatków. Tak rozumiana polityka fiskalna spełnia dwie podstawowe funkcje: zapewnia finansowanie i kształtowanie wydatków publicznych oraz zapewnia funkcjonowanie systemu podatkowego, gromadzącego środki na ten cel.
Współcześnie zakres celów stawianych przez polityką fiskalną jest znacznie szerszy. Wykorzystuje się ją bowiem jako czynnik oddziaływania na aktywność podmiotów gospodarczych i kształtowanie ogólnej koniunktury.
2.1 Cele polityki fiskalnej
Polityka fiskalna, stanowiąc integralny element interwencjonizmu państwowego, powinna zapewnić realizację następujących celów:
 pełne zatrudnienie – walka bezrobociem stanowi kluczowy cel polityki fiskalnej,
 stabilizacja cen i walka z inflacją
 wzrost gospodarczy
 równowaga bilansu płatniczego
 sprawiedliwość społeczna i eliminacja ubóstwa,
 efektywny podział zasobów ekonomicznych i ochrony środowiska
Realizacja wymienionych celów wymaga użycia określonych instrumentów. Ogólnie rzecz biorąc, instrumentarium polityki fiskalnej stanowią podatki i wydatki rządowe.

POLITYKA MONETARNA zajmuje się kształtowaniem zjawisk finansowych w gospodarce kraju. Wpływa ona na relacje między podażą pieniądza a popytem na pieniądz. Za politykę monetarną odpowiedzialny jest przede wszystkim bank centralny.
Cele polityki monetarnej
Cele bezpośrednie
Maja charakter celów finalnych, kształtują długookresowa aktywność gospodarczą.
Należy do nich utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. We współczesnych gospodarkach prze stabilność cen rozumie się stopę inflacji na tyle niską, aby nie wywierała ona negatywnego wpływu na inwestycje oraz inne ważne decyzje podejmowane przez podmioty gospodarcze.
Cele pośrednie
Są to instrumenty polityki gospodarczej, których stosowanie może odzwierciedlić się w rozszerzeniu procesów inwestycyjnych.
Należą do nich podaż pieniądza, stopa procentowa i kurs walutowy
Cele operacyjne
Realizowane są codziennie poprzez transakcje finansowe Banku Centralnego na rynku pieniężnym.
Należą do nich poziom bazy monetarnej oraz poziom stopy procentowej.
Gospodarka finansowa to ogół czynności związanych z przygotowaniem i realizacją operacji finansowych, tj. z gromadzeniem przychodów i dokonywaniem wydatków pieniężnych. Termin gospodarka finansowa różni się od pojęcia finansów podmiotowym odniesieniem do jednostek gospodarujących, które operują pieniądzem, ale także szerszym zakresem, gdyż w zakres gospodarki finansowej wchodzą działania związane z przygotowaniem operacji pieniężnych. Działania te obejmują:
 Dokonywanie wyboru źródeł gromadzenia dochodów pieniężnych i kierunków wydatków (problematyka planowania finansowego),
 Określenie wielkości i form gromadzenia rezerw pieniężnych (oszczędności, lokowanie nadwyżek finansowych),
 Ustalenie wyboru przeprowadzania rozliczeń pieniężnych,
 Ustalanie zakresu czynności poszczególnych pracowników, których zadaniem ma być wykonywanie operacji pieniężnych oraz określanie zasad współdziałania między nimi i zasad odpowiedzialności.
Z uwagi na podmiotowe odniesienie terminu gospodarka finansowa można wyróżnić następujące rodzaje gospodarki finansowej:
 Publiczna gospodarka finansowa, którą, podobnie jak finanse publiczne można podzielić na dwa szczeble, tj. na państwową gospodarkę finansową prowadzoną w formie budżetu państwa i państwowych funduszy celowych, w tym również funduszy ubezpieczeń społecznych, oraz na samorządową gospodarkę finansową prowadzoną w formie budżetów samorządowych, tj. budżetów gmin, budżetów powiatów i budżetów województw, a także samorządowych funduszy celowych, (obecnie na szczeblu samorządu terytorialnego funkcjonuje tylko Fundusz ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych),
 Gospodarka finansowa przedsiębiorstw o zróżnicowanej formie organizacyjno – prawnej, np. spółek kapitałowych (spółek akcyjnych, spółek z ograniczoną odpowiedzialnością), spółek osobowych (spółek cywilnych, spółek jawnych, spółek komandytowych, spółek cichych), jednoosobowych spółek skarbu państwa lub jednoosobowych spółek gminy funkcjonujących w formie spółek akcyjnych lub spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, przedsiębiorstw państwowych,
 Gospodarka finansowa instytucji finansowych, tj. banków, instytucji ubezpieczeniowych, domów maklerskich, funduszy inwestycyjnych,
 Gospodarka finansowa instytucji non – profit, tj. fundacji, stowarzyszeń, związków, zrzeszeń,
 Gospodarka finansowa gospodarstw domowych.
ZARZĄDZANIE FINANSAMI FIRMY polega na pozyskiwaniu źródeł finansowania działalności firmy (określanych mianem kapitałów) oraz lokowaniu ich w składnikach majątkowych w sposób pozwalający na realizację strategicznego celu finansowego, jakim jest maksymalizowanie korzyści przypadających udziałowcom (właścicielom) firmy oraz wzrost wartości firmy.


ZARZADZANIE FINANSAMI FIRM to zatem z jednej strony decyzje w zakresie pozyskania źródeł finansowania (gromadzenie kapitałów), a z drugiej strony lokowanie tego kapitału w składnikach majątkowych firmy (wydatkowanie kapitałów). Dotyczy więc dwóch sfer: zarządzania STRUKTURĄ FINANSOWĄ (KAPITAŁOWĄ – PASYWAMI) oraz STRUKTURĄ MAJATKOWĄ (AKTYWAMI)
ZARZĄDZANIE STRUKTURĄ MAJĄTKOWĄ (AKTYWAMI) polega na podejmowaniu decyzji w zakresie zwiększania bądź zmniejszania wielkości poszczególnych rodzajów aktywów (aktywów trwałych, aktywów obrotowych).
Decyzja o zwiększeniu majątku często skutkować będzie wzrostem potencjału wytwórczego firmy, ale wiązać się będzie z koniecznością pozyskania dodatkowych źródeł finansowania.
Decyzja o zmniejszeniu majątku poprzez jego upłynnienie umożliwi wzrost środków finansowych, ale może ograniczyć potencjał wytwórczy firmy.

ZARZADZANIE STRUKTURĄ FINANSOWĄ (PASYWAMI) polega na podejmowaniu decyzji w zakresie pozyskania kapitałów, a w szczególności relacji pomiędzy kapitałami własnymi a kapitałami pożyczonymi (długiem).
Decyzje o zwiększeniu kapitałów własnych powodują zwiększenie udziału w finansowaniu aktywów najbardziej stabilnych źródeł finansowania. Zmuszają jednak do np. rozdrobnienia i zmiany struktury akcjonariatu, powodują wzrost kosztów w wyniku pojawienia się kosztów emisji.
Decyzje o zwiększeniu kapitałów pożyczonych wiążą się z rozwiązaniem problemu dotyczącego ustalenia w jakim stopniu będzie to kapitał długoterminowy, a w jakim krótkoterminowy. Ma to bowiem znaczenie dla rozmiarów ponoszonych kosztów obsługi zadłużenia oraz wiąże się z trafnością planowania potrzeb finansowych.