Pedagogika opiekuńcza- system opieki w Niemczech

Opis Niemiec!!!

Niemiecki system zdrowia
Niemiecki system opieki zdrowotnej ma reputację jednego z najlepszych na świecie. Rozległa sieć szpitali i obsługi medycznej dociera nawet do najdalszych zakątków kraju.
Listy oczekujących na zabiegi są rzadkością. Placówki medyczne dysponują najnowszym sprzętem, a podstawowe ubezpieczenie zapewnia niemal pełen zwrot kosztów za leczenie i lekarstwa. Prawie każdy w Niemczech ma dostęp do tego systemu, niezależnie od dochodów i statusu społecznego.
Z drugiej jednak strony, trzeba przyznać, że koszty leczenia są bardzo wysokie. Opłaty za opiekę zdrowotną - lekarzy, pobyt w szpitalu i nawet leki ? należą do najwyższych na świecie. Nie istnieje nic takiego jak ?darmowe? leczenie, nawet w państwowych szpitalach. Każdy rodzaj opieki, nawet pierwsza pomoc, opłacany jest przez chorego lub z jego ubezpieczenia!
System zabezpieczenia społecznego w Niemczech

I. System zabezpieczenia socjalnego w Niemczech opiera się na trzech filarach:

Ubezpieczenia społeczne

Świadczenia
dla
Pomoc społeczna
Ubezpieczenia chorobowe
Ubezpieczenie pielęgnacyjne
Urzędników służb publicznych sędziów, żołnierzy

Pomoc dla dzieci i młodzieży
Ubezpieczenie wypadkowe
Ofiar wojny, poborowych pełniących służbę zastępczą
Pomoc socjalna,
pomoc dla osób niepełnosprawnych i chorych,
pomoc pielęgnacyjna

Ubezpieczenie emerytalne
Osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

Pomoc zdrowotna
Ubezpieczenie od bezrobocia
Poszkodowanych wskutek szczepień
Ofiar aktów przemocy

II. Pomoc społeczna

Pomoc dla dzieci i młodzieży

Ochrona praw młodzieży
Pomoc socjalna:
- pomoc na utrzymanie (łącznie z pomocą w uzyskaniu pracy)
- pomoc w szczególnych sytuacjach życiowych
Pomoc zdrowotna

1. Pomoc dzieciom i młodzieży
Ten obszar pomocy społecznej reguluje głównie Ustawa o pomocy dzieciom i młodzieży.
Zgodnie z tą ustawą publiczna pomoc dzieciom i młodzieży jest uzupełniająca w stosunku do wychowania rodzinnego. W przypadku, gdy rodzina nie realizuje prawa dziecka lub nastolatka do wychowania, interweniuje podmiot pomocy publicznej często we współpracy z podmiotami niezależnej pomocy dzieciom i młodzieży.
Zadania pomocy dzieciom i młodzieży realizowane są przez jednostki administracji rządu federalnego (Urząd ds. Młodzieży) oraz jednostki administracji poszczególnych landów (komisje Rady organów samorządowych ds. pomocy młodzieży)
Zadania Urzędu ds. Młodzieży:
1.wspieranie wychowania w rodzinie
2.wspieranie dzieci w placówkach dziennego pobytu
3.dzienna opieka nad dziećmi
4.ochrona praw dzieci i młodzieży
5.pomoc wychowawcza w przypadku problemów wychowawczych
6.integracja dzieci i nastolatków upośledzonych umysłowo
Administracja publiczna współpracuje na zasadach partnerskich z organizacjami niezależnej pomocy dzieciom i młodzieży. W oparciu o zapisy Ustawy o pomocy dzieciom i młodzieży wiele świadczeń realizowanych jest w rzeczywistości przez podmioty niezależnej pomocy dzieciom i młodzieży.
2. Pomoc socjalna
Pomoc socjalna jest regulowana przez Federalną ustawę o pomocy socjalnej i pełni rolę ?sieci pod siecią? wobec zabezpieczenia stopnia wyższego, tzn ubezpieczenia społecznego i świadczeń dla pracowników służb publicznych.
W myśl Federalanej Ustawy o pomocy socjalnej wyróżnia się dwa rodzaje udzielanej pomocy:
Pomoc na utrzymanie- w postaci ryczałtu świadczeniowego
Pomoc w szczególnych sytuacjach życiowych ? refundacja kosztów
Pomoc socjalna jest pomocą ku samopomocy.
Ogólne zasady pomocy socjalnej:
zasada indywidualizacji pomocy
zasada wtórności pomocy socjalnej (pomoc otrzymują tylko te osoby, które nie mogą same sobie pomóc lub nie mogą otrzymać koniecznej pomocy od osób trzecich)
Podmioty świadczące pomoc socjalną muszą mieć możliowść interwencji prewencyjnej.
Pomoc na utrzymanie obejmuje w szczególności: wyżywienie, zakwaterowanie, odzież, środki hiegieny osobistej, sprzęt domowy, ogrzewanie, potrzeby życia codziennego
Pomoc w szczególnych sytuacjach życiowych dzieli się na:
- Profilaktyczna pomoc zdrowotna, pomoc dla chorych
- Pomoc integracyjna dla osób niepełnosprawnych
- Pomoc pielęgnacyjna
- Pomoc w dalszym prowadzeniu gospodarstwa domowego
- Pomoc w pokonaniu szczególnych trudności socjalnych
- Pomoc dla osób starszych
Pomoc w szczególnych sytuacjach życiowych obejmuje:
- pomoc w stworzeniu i zabezpieczeniu podstaw życia,
- prewencyjną pomoc medyczną, jak lekarskie badania profilaktyczne i przepisane przez lekarza kuracje wypoczynkowe- przede wszystkim dla dzieci, młodzieży, matek i osób starzych,
- pomoc dla chorych i inne formy pomocy medycznej,
- pomoc w zakresie planownia rodziny, pomoc dla przyszłych matek,
- integrację osób trwale i w istotny sposób niepełnosprawnych fizycznie, umysłowo lub psychicznie, łącznie z terapią i zaopatrzeniem medycznym,
- pomoc dla niewidomych,
- pomoc pielęgnacyjna (w domu lub w placówce) w przypadku pielęgnacji domowej udzielane są różne świadczenia, jak zwrot nakładów, zapomogi, miesięczny zasiłek pielęgnacyjny, w szczególnych wypadkach pomoc socjalna pokrywa koszty odpowiedniego zabezpieczenia na starość osoby pielęgnującej,
- pomoc w dalszym prowadzeniu gospodarstwa domowego,
- pomoc w pokonaniu szczególnych trudności socjalnych np. w wypadku osób żyjących pod gołym niebem z powodu bezdomności
dodatkowa forma pomocy dla ludzi straszych uwzględniająca ich szczególne potrzeby np. przystosowania mieszkania do potrzeb wieku
Zakres przedmiotowy pomocy dla osób starszych

Pod pojęciem pomocy dla osób starszych rozumie się w Niemczech całokształt świadczeń ukierunkowanych na udzielanie pomocy w organizowaniu życia i zaspokajaniu właściwych dla wieku tych osób potrzeb. Świadczenia te mogą przybierać formę pieniężną, rzeczową oraz usług osobistych. W miarę rozwoju, gdy w coraz większym stopniu zostają zaspokojone potrzeby związane z zapewnieniem dostatecznego poziomu dochodów, wzrasta niewątpliwie rola potrzeb o charakterze niematerialnym. Zaliczane są do nich wszelkie świadczenia instytucji pomocy społecznej udzielane starszej generacji w związku z pogarszaniem się stanu zdrowia i obniżającym się poziomem sprawności życiowej.
Zakres przedmiotowy pomocy dla osób starszych, ujęty w federalnej ustawie o pomocy społecznej, obejmuje zarówno pomoc materialną , jak i niematerialną . Pomoc taka, mająca na celu zapobieganie, przezwyciężenie lub łagodzenie wszelkich trudności związanych z wiekiem, obejmuje więc wiele obszarów życia, takich jak: mieszkanie, organizacja opieki i pielęgnacji, udział w imprezach oświatowych, kulturalno- rekreacyjnych, pomoc w prowadzeniu gospodarstwa domowego,
Pomoc osobom starszym może być udzielana przez różnych świadczeniodawców, do których najczęściej zalicza się:
- osoby z bliskiej i dalszej rodziny,
- sąsiadów, przyjaciół oraz zakładów pracy,
- przedstawicieli instytucji komunalnych,
- zatrudnionych w organizacjach społecznych,
- wolontariuszy,
- pracowników firm prywatnych, profesjonalnie współpracujących ze starszą generacją.
Najliczniejszą grupę podmiotów oferujących pomoc dla starszej generacji stanowią organizacje pozarządowe, z których do najważniejszych należą:
- Organizacja Dobroczynna na rzecz Robotników "Arbeiterwohlfahrt",
- Organizacja Charytatywna Kościoła ewangelickiego "Das Diakonische Werk",
- Niemieckie Towarzystwo Caritas "Deutscher Caritasverband",
- Niemieckie Parytetowe Towarzystwo Charytatywne "Deutscher Parittischer Wohlfahrtsver- band",
- Niemiecki Czerwony Krzyż "Deutches Rotes Kreuz".
Formy pomocy stacjonarnej
Pomocą instytucjonalną określana wszelka pomoc udzielana w specjalnej placówce poza miejscem zamieszkiwania. Istnieją ogólnie cztery typy placówek opiekuńczych dla osób starszych:
- specjalne domy mieszkane dla osób starszych (Altenwohnheime),
- domy dla osób nie prowadzących samodzielnie gospodarstwa domowego (Altenheime),
- domy dla osób wymagających pielęgnacji (Altenpflegeheime),
- placówki wielofunkcyjne (mehrgliedrige Alteneinrichtungen).
Pomoc w miejscu zamieszkania dwa rodzaje pomocy tzw.
Pomoc otwarta obejmuje świadczenia udzielane poza zakładami pomocy społecznej i podobnymi placówkami opiekuńczymi tj. w domu osoby starszej lub tzw. stacji socjalnej (Sozialstation). Stacje takie, działające zarówno w miastach oraz na terenach gmin
Półotwarta pomoc osobom starszym obejmuje usługi wyspecjalizowanych placówek, świadczone na terenie gmin. Przykładami takich usług są:
- prowadzenie domów dziennego pobytu,
- działalność kulturalno-oświatowa klubów zrzeszających osoby starsze,
- organizowanie wczasów dla seniorów,
- domowa opieka pielęgnacyjna niepełnosprawnych podczas wypoczynku urlopowego osób stale się nimi opiekujących
Metody rozwiązywania problemów sieroctwa w Niemczech.

Jedną z głównych form opieki rodzinnej w Niemczech jest rodzina zastępcza. Istnieje wiele typów takich rodzin.
? Mogą to być rodziny spokrewnione, ale także obce.
? Rodzina zastępcza może przyjąć najwyżej dwoje dzieci.
? Opiekunowie dziecka nie musza mieć przygotowania pedagogicznego.
? Dzieci w rodzinie zastępczej mogą być objęte opieką całkowitą lub częściową, co oznacza, że opiekunowie sprawują nad nimi pieczę przez część dnia.
? Rodzina zastępczą może sprawować opiekę krótko lub długoterminową. Opieka długoterminowa trwa zwykle rok lub dłużej i w czasie jej sprawowania rodzice biologiczni są poddawani intensywnej terapii, po to, aby dziecko mogło do nich wrócić. Opieka krótkoterminowa trwa zwykle od kilku tygodni do kilku miesięcy i obejmuje się nią dziecko w sytuacji, kiedy rodzice naturalni z ważnych przyczyn nie mogą przez krótki czas opiekować się dzieckiem.
? Istnieje też typ rodziny terapeutycznej, która jest powołana do pracy i opieki nad dziećmi ze specjalnymi potrzebami wynikającymi najczęściej z traumatycznych przeżyć. W tym typie rodziny, co najmniej jedno z rodziców musi przejść specjalistyczne przeszkolenie.
? Rodziny zastępcze otrzymują wsparcie finansowe w formie pokrycia kosztów częściowego wyżywienia, leczenia, ubrania, wypoczynku wakacyjnego, wyposażenia pokoju, a także wynagrodzenie.
Połowa wychowanków umieszczanych w rodzinach zastępczych już wcześniej przebywała w jednej lub nawet kilku instytucjach opiekuńczych.
Opieka zakładowa rozumiana jest jako system socjopedagogicznych instytucji.
? Dzieci w tego typu instytucjach wychowują się w jednej lub kilku grupach liczących od 6 do 15 wychowanków. Z tej formy opieki korzystają przede wszystkim dzieci powyżej 15 roku życia.
? Spośród tych instytucji najbardziej rozpowszechnioną forma opieki są domy dziecka. Preferuje się tutaj placówki małe, w których wychowuje się nie więcej niż 30 dzieci. Do tych placówek kieruje się dzieci, którym nie znaleziono rodziny zastępczej lub nie zaadoptowały się one w środowisku zastępczym.
? Starsi wychowankowie są umieszczani w tzw. Wspólnotach mieszkaniowych. Opiekę nad nimi sprawuje wychowawca, którego zadaniem jest wspieranie społecznych kompetencji podopiecznych. ? Część pełnoletnich wychowanków otrzymuje pomoc mieszkaniową.
Formą krótkoterminowego wsparcia są ośrodki pomocy w sytuacjach kryzysowych, w których pobyt trwa do trzech tygodni. Ośrodki przygotowywane są do prowadzenia doraźnej terapii rodzinnej, aby dziecko mogło powrócić do rodziców.
Poza tymi formami istnieją także grupy całodziennej opieki ? rolę rodziców pełnią tutaj wykwalifikowani pedagodzy, pod ich opieka pozostają dzieci w grupach od 6 do 8, nad którymi całodzienną pieczę roztacza 3-4 zmieniających się wychowawców.W Niemczech działają także placówki interwencyjne ? schroniska, w których dzieci anonimowo mogą otrzymać pomoc. Na terenie Hamburga działa także Raue Haus, który jest rozbudowanym ośrodkiem opiekuńczym prowadzonym przez ewangeliczne władze kościelne i dofinansowywanym przez państwo.Działają w Niemczech także instytucje na wzór naszych rodzinnych domów dziecka. W takiej placówce wychowuje się od 5 do 8 podopiecznych. Domy te są topione w środowisko lokalne. W systemie niemieckim funkcjonują także instytucje dla starszej młodzieży o zindywidualizowanym wsparciu i podejściu, a także przeznaczone dla młodzieży np. uzależnionej od narkotyków.Wedle niemieckiego prawa dzieci i młodzież maja możliwość uczestniczyć w podejmowaniu decyzji, które jej dotyczą. Dlatego szuka się takiej formy pomocy, która zostanie zaakceptowana przez podopiecznego. W związku z tym prowadzona jest także praca z dziećmi i młodzieżą w miejscu zamieszkania ukierunkowana na tych podopiecznych, którzy nie akceptują innych form pomocy.
Formy finansowego wsparcia rodzin w Niemczech
- zasiłek wychowawczy
- urlop wychowawczy
- dodatek na dziecko
- zasiłek na dziecko.
ochrona matki, obejmująca świadczenia takie jak obowiązkowy urlop macierzyński, gwarancja otrzymywania przeciętnego wynagrodzenia, zasiłek macierzyński

Badora S., Marzec D., System opieki kompensacyjnej w zjednoczonej Europie, Kraków 2002.
dr M. Wienand, ?System socjalny i praca socjalna w Republice Federalnej Niemiec?, Deutscher Verein fr ffentliche und private Frsorge, Frankfurt am Main, 1999