Kultura polityczna

Kultura polityczna jest to wiedza, wzorce zachowań a także systemy wartości, którymi kierują się wszyscy, którzy w mniejszy bądź większy sposób wpływają na wykonywanie władzy państwowej. Nie dotyczy ona tylko polityków, lecz także wszystkich obywateli państwa demokratycznego. Innymi słowy kultura polityczna to czynnik regulujący relacje pomiędzy rządzącymi i rządzonymi.

Tak rozumiana kultura polityczna spełnia trzy główne funkcje:

a) regulacyjną
b) socjalizacji politycznej
c) integracyjną

Składa się z czterech elementów wg (Powella, Almond’a) ;

1. Element Poznawczy to wiedza na temat procesów i faktów politycznych. Może być ona zgodna z rzeczywistym stanem rzeczy, ale często opiera się także na stereotypach. Zarówno jeden, jak i drugi rodzaj wiedzy może służyć jako motywacja do podjęcia aktywności politycznej.

2. Element Normatywny składają się na niego wartości i zasady, które zdaniem członków danego społeczeństwa powinny kształtować sferę polityki.

3. Element Oceniający zawiera opinie i sądy wartościujące na temat instytucji życia politycznego czyli ocena zjawisk politycznych, dot. tego, jak powinna być sprawowana władza,

4. Element Emocjonalny przejawia się w postawach i zachowaniach prezentowanych na scenie politycznej.

Rodzaje kultury politycznej charakteryzują stopień zaangażowania społeczeństwa danego państwa w politykę koncepcja, którą przedstawili autorzy metodologicznej koncepcji badań nad kulturą polityczną - Almond i Verba. Wyodrębnili trzy typy :

• Typ zaściankowy /parafialny./ charakteryzuje się małym zainteresowaniem zagadnieniami politycznymi, a w związku z tym małą aktywnością polityczną. Występuje on w społecznościach znajdujących się na niskim szczeblu rozwoju cywilizacyjnego, gdzie panuje model życia plemiennego, a rytuały magiczne dominują nad innymi formami aktywności publicznej. Wodzowie plemienni łączą w swych rękach funkcje polityczne, religijne i ekonomiczne. Społeczność taka nie jest zainteresowana utrzymywaniem stosunków ze światem zewnętrznym, a model życia plemiennego traktowany jest jako niezmienny.

• Typ poddańczy cechuje się uległością rządzonych wobec rządzących. Ludność nie widzi potrzeby angażowania się w politykę, akceptując, iż to zadanie należy do elity władzy. Jednocześnie poszczególni członkowie społeczeństwa - jeśli w ogóle interesują się polityką - mogą mieć wyrobione własne poglądy polityczne, często krytyczne wobec przedstawicieli władzy. Taki rodzaj kultury politycznej jest charakterystyczny dla społeczeństw rządzonych autorytarnie i totalitarnie, bądź dla społeczeństw, które niedawno wyszły z któregoś z tych dwóch systemów i nie są jeszcze mentalnie przygotowane do funkcjonowania w państwie demokratycznym.
• Typ uczestniczący oznacza gotowość do współudziału w życiu politycznym, w tym w sprawowaniu władzy. Ten rodzaj kultury jest charakterystyczny dla społeczności o ugruntowanej tradycji demokratycznej.

Te trzy typy kultury politycznej Almond i Verba traktowali jako typy idealne. W realnej rzeczywistości występuje kultura polityczna zawierająca
(w mniejszym lub większym stopniu) elementy różnych typów idealnych. Mają one wpływ na życie społeczne, jednak nie występują w czystej formie. Co oznacza że istnieje przewaga pewnego typu, ale nie jego wyłączna obecność.

Na kulturę polityczną mają wpływ postawy i zachowania polityczne:

a) postawy polityczne - trwały stosunek jednostki lub grupy do podmiotów politycznych i ich działań w systemie politycznym; kształtują się w toku socjalizacji i edukacji politycznej

b) Zachowania polityczne - reakcje na bodźce wywodzące się ze zjawisk i procesów
politycznych)

W społeczeństwie rozwiniętym większość procesów kulturowo - politycznych odbywa się w ramach zinstytucjonalizowanych. Rodzina, szkoła, organizacje społeczno-polityczne, system przedstawicielstwa społecznego - oto formy organizowania społeczeństwa.
Świadomość polskiego społeczeństwa nie jest wysoka odnośnie wiedzy na temat świata polityki, nie jest też zbyt wysoka jeżeli chodzi o kulturę, co przejawia się niewielkim stopniem funkcjonowania typu uczestniczącego. Zależy od wychowania i poziomu kultury jaką nabędzie się w szkole na podwórku i w instytucjach jakie za nią są odpowiedzialne.

Wg mnie w społeczeństwie obywatelskim najbardziej pożądana jest owa postawa opierająca się na uczciwości osobistej, krytycyzmie, odpowiedzialności za słowa, tolerancji, otwartości na wiedzę i argumenty, wrażliwości społecznej.

Przybliżenie niektórych aspektów polskiej kultury politycznej skłania do zadania sobie pytań nie tylko o stan, kondycje społeczeństwa polskiego oraz rządzących, ale także jak powinien wyglądać model demokratycznej kultury politycznej. Najważniejszym jest jednak pytanie co zrobić , aby istniejący stan rzeczy poprawić, czy nawet nie zacząć budować od nowa..


Źródło;
1. http://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura_polityczna
2. www.pwn.pl
3. http://zapytaj.com.pl/Category/015,006/2,120663,Co_to_jest_kultura_polityczna.html