Działa Samobieżne (Niemieckie)

Samobieżne działa przeciwpancerne:

Panzerjger I
Marder I; II; III
Nashorn (Hornisse) Sd.Kfz. 164



Panzerjger I
To samobieżna lekko opancerzona armata przeciw pancerna powstał w oparciu o podwoziu lekkiego czołgu PzKpfw I. Działo to było uzbrojone w armatę 47 mm zdolną przebić pancerz 55 mm z odległości 500m. Waga pojazdu 6,4 T i obsługiwany był przez trzech członków załogi. Wyprodukowano 132 pojazdy w latach 1939-40.

Marder I; II; III
Marder to nazwa serii niemieckich samobieżnych dział przeciwczołgowych. Początek serii dał w 1942 Marder I, czyli działo przeciwezołgowe PAK 40 kaliber 75 mm umieszczone w opancerzonej barbecie na szczycie zdobytych we Francji opancerzonych ciągników Lorraine. Ogółem przebudowano 184 maszyny, z których większość skierowano na front wschodni. W Marderze II wykorzystano podwozie niemieckiego czołgu PzKpfw II, a odkryte stanowisko artyleryjskie osłonięte było po bokach płytami pancernymi grubości l4.5 mm. Montowano na nim niemieckie działo przeciwpancerne kal. 75 mm. Model ten wyprodukowano w liczbie 1293 sztuk. Następny z serii - Marder III - budowany był na bazie czeskiego czołgu LT 38 oraz później na podwoziu PzKpfw III. Jak w poprzednich wersjach działo kalibru 75 mm montowane było na trójbocznym otwartym stanowisku; obsługę stanowiły cztery osoby. Produkcja Mardera III sięgnęła 437 egzepanclarzy, lecz doświadczenia na froncie rosyjskim pokazały, że przód pojazdu był nadmiernie obciążony, przez co łatwo zapadał się w śniegu i błocie. Wprowadzono więc poprawki: ,silnik został przesunięty do środka, a stanowisko działa do tyłu. Produkcja tego wariantu ruszyła w połowie 1943 i sięgnęła 799 sztuk. Nazwę Marder nadawano również innym pojazdom: w 1941 Niemcy zdobyli mnóstwo rosyjskich dział kalibru 76,2 mm, które natychmiast zaczęto montować na podwoziach czołgu PzKpfw ll nadając tym konstrukcjom roboczą nazwę Marder II. Niemcy, będąc w posiadaniu wielu tych dział, zdecydowali się dokonywać ich adaptacji w najprostszy sposób: demontowano koła wraz z ogonami, by tak ogołocone działo przymocować do kadłuba czołgu i osłonić dobudowanym pancerzem. Tak złożone pojazdy służyły do czasu pojawienia się oryginalnych pojazdów Marder II, które dla lepszego rozróżnienia powinny być nazwane Marder II 76 mm PAK36(r)

Nashorn (Hornisse) Sd.Kfz. 164
Niemieckie samobieżne działo przeciwpancerne. Prototyp zbudowano w listopadzie 1942 jako półodkryty pojazd gąsienicowy - podwozie czołgu Panzer IV wyposażono w 88-mm armatę L/71 Pak 43J1. Początkowo nazywano je Hornisse. Od 1943 działa Nashorn organizowano w bataliony niszczycieli czołgów (po 30 maszyn w każdym), pozostające w odwodzie dowódców armii. Były dość zwrotne i mogły rozwijać prędkość do 42 km na godz. Łącznie wyprodukowano 473 działa samobieżne tego typu. Wyparły je z produkcji działa typu Jagdpanther




Samobieżne działa pancerne:

lekkie:
Panzerjger (PzJag 38 t Hetzer)
średnie:
Sturmgeschtz StuG III i IV;
Jagdpancer IV (SdKfz 162)
ciężkie:
Ferdinand/Elefant (SdKfz 184);
Jagdpanter (Jagdpanzer V);
Jagdtiger (SdKfz 186);
Brummbr (Sturpancanzer 43);
Sturmtiger

Panzerjger PzJag 38 t Hetzer
Niemiecki niszczyciel czołgów, uzbrojony w karabin MG34 i działo PAK 39 kaliber 75 mm (L/43 lub L/48) umieszczone na podwoziu przerobionym z czeskiego czołgu LT-38 (PzKpfw 38T). Był tak samo uzbrojony jak Jagdpanzer IV, którego był miniaturą. Konstrukcja powstała w 1943 i produkowano ją nieprzerwanie do końca wojny. Pomimo wyjątkowo ograniczonego miejsca dla załogi była to bardzo efektywna broń. Łącznie do maja 1945 wyprodukowano 1577 egzemplarzy działa. Po zakończeniu wojny wiele z nich znalazło się w armii szwajcarskiej. Pod koniec wojny na bazie tego pojazdu powstał samobieżny miotacz ognia Flammenwerferpanzer 38t i pojazd inżynieryjno remontowy Bergpanzer 38(t) Hetzer.

Sturmgeschtz StuG III i IV (działo szturmowe)

Doświadczenia I wojny światowej pokazały, że piechocie zawsze powinna towarzyszyć artyleria w celu sprawnego niszczenia bezpośrednim ogniem przeszkód i umocnień nieprzyjaciela. W tym celu dowództwo armii niemieckiej złożyło zamówienie na lekkie lub średnie działo umieszczone na gąsienicowym podwoziu. Nazwa tej broni składała się z nazwy czołgu, którego podwozie zostało wykorzystane oraz nazwy działa. W 1940 podczas inwazji na Francje powstał Sturmgeschtz III Ausf. A (30 szt.)z 75mm armatą L/24, czyli zmodyfikowane podwozie czołgu PzKpfw III z krótkim działem 75 mm, umieszczonym w pancerzu przednim, przeznaczonym do niszczenia celów "miękkich". Kolejne modele tej klasy to Sturmgeschtz StuG III Ausf. B, C, D i E, 320, 50, 150 i 272. Wkrótce przekonano się, że w warunkach bojowych bardziej przydatne jest działo przystosowane do niszczenia czołgów. W pierwszych miesiącach 1942 pojawił się model StuG III 75 mm z długim działem 77 mm L/43 albo L/48 montowanym zwykle w czołgach. Modele oznaczono kolejno jako StuG III Ausf.F i Ausf .G . Był to zatem pojazd różniący się od czołgu jedynie brakiem wieży. Pomimo ograniczonego pola strzału skuteczność tej broni była porównywalna do skuteczności czołgu, a dzięki prostej konstrukcji koszty wytworzenia były niewielkie. Z tych powodów produkcja dział szturmowych ruszyła pełną parą i wkrótce ich liczba przewyższyła liczbę produkowanych czołgów. Chociaż działo kalibru 77 mm nadające pociskom bardzo dużą szybkość zapewniało wystarczającą skuteczność, uznano, że waga pocisków powinna zostać zwiększona. Dlatego kilka Sturmgeschtzów zostało zaopatrzonych w haubice kaliber 105 mm na bazie PzKpfw III model StuH. Model ten, składał się z pozbawionej kół haubicy przymocowanej do otwartego kadłuba czołgu PzKpfw III. Była to jednak wersja niestandardowa, bowiem później haubica była zakrywana pancerzem. Najcięższym zamontowanym działem była haubica Model 33 kalibru 150 mm, którą umieszczano na podwoziu czołgu PzKpfw IV. Wyprodukowano przeszło 300 egzepanclarzy tej wersji działa szturmowego. Łacznie wyprodukowano około 12000 dział StuG III i IV (oznaczenie StuG IV dla podwozia PzKpfw IV).

Jagdpancer IV SdKfz 162
Waga 25T wyprodukowano ponad 2000 szt. Kaliber armaty 75 mm, produkowano też wersję z hałbicą 105 mm. SdKfz 162 Jagdpanzer IV Był to niszczyciel czołgów drugiej generacji, zbudowany na bazie podwozia czołgu PzKpfw IV ausf. Fs., uzbrojony w 75mm armatę L/48 . Wszedł na uzbrojenie armii niemieckiej pod koniec 1943 jako Jagdpanzer IV ausf. F, po pojawieniu się armaty L/70 KwK 42 i zamontowaniu jej w pojeździe w 1944 powstał model Jagdpanzer IV/70. Łącznie zbudowano ok. 1500 szt. Jagdpanzer IV i 300 szt. Jagdpanzer IV/70


Ferdinand/Elefant SdKfz 184
Niemieckie samobieżne działo przeciwczołgowe Ferdinand zawdzięcza swą nazwę jego konstruktorowi - dr. Ferdinandowi Porsche. Konstrukcja ta powstała w wyniku zamówienia na średni czołg stanowiący konkurencję dla Henschela (Henschel - nazwany później Tygrysem - został zaakceptowany i wprowadzony do produkcji). Konstrukcja Porschea, w której zastosowano kilka ciekawych rozwiązań (np. elektryczną transmisję napędu), przegrała konkurs. Porsche na bazie odrzuconego projektu opracował działo samobieżne, które otrzymało nazwę Ferdinand. Było to doskonałe działo przeciwczołgowe kalibru 88 mm L/71. W sumie wyprodukowano 90 egzepanclarzy, które nazywano również Elefant (słoń). Niektóre źródła utrzymują, że była to oficjalna nazwa, inni twierdzą, że pomysłodawcami byli zwykli żołnierze, którzy szybko ocenili niską przydatność tej maszyny w rosyjskich błotach. Ferdinand był na wyposażeniu Panzer Abteilung 654 i po raz pierwszy użyto go pod Kurskiem w operacji "Cytadela" w 1943. Z powodu ogromnego ciężaru oraz niewielkiej możliwości ruchu działa w poziomie (tylko 14 stopni w obie strony), pojazdy te były wyjątkowo bezradne w wypadku ataku z flanki. Chociaż Ferdinand był w stanie zniszczyć dosłownie każdy napotkany czołg, rosyjska piechota bez trudu unieszkodliwiała go podkradając się od tyłu. Wiele Ferdinandów zostało zniszczonych w walkach pod Kurskiem oraz wkrótce potem. Pozostałe wycofano do Włoch, lecz panujące tam warunki okazały się jeszcze gorsze dla tak ciężkich pojazdów, w wyniku czego w walkach zniszczone zostały wszystkie egzepanclarze.

Jagdpanter (Jagdpanzer V)
Niemieckie działo samobieżne na bazie podwozia Pantery (PzKpfwV) wprowadzone do walki w 1944. Pierwszy pokaz 17 grudnia 1943 jako niszczyciel czołgów. Potrzeba ta wynikała gdyż Ferdinand (na bazie Tygrysa) był zbyt kosztowny, a Nashorn powstały w oparciu o PzKpfw III/IV za słaby. Jagdpanter uzbrojony był w 88mm armatę Pak 43/3 L/71. Hitler był zachwycony działem i nazwał go "opancerzoną casematą". Do końca wojny wyprodukowano 382 działa mimo zakładanej produkcji 150 szt. na miesiąc.


Jagdtiger SdKfz 186
Było to 128 mm niemieckie działo Pak 80 (L/55), samobieżne na podwoziu gąsienicowym. Opracowane podczas II wojny światowej (jednym z konstruktorów był dr Porsche). Spośród 150 egzepanclarzy broni zamówionych przez armię niemiecką do końca wojny zbudowano 79. Uzbrojenie działa stanowiła 128 mm armata oraz karabin maszynowy MG34. Masa działa - 70,7 t, długość - 10,66 m, w}wysokość - 2,28 m, szerokość - 4,72 m. prędkość jazdy - 38 km/h, zasięg jazdy -110 km, zdolność pokonywania przeszkód: wysokość - 0,85 m. szerokość - 2,5 m, głębokość - 1,6 m.

Brummbr (szary niedźwiedź) tak zwany Sturpancanzer 43
Niemieckie szturmowe działo samobieżne. uzbrojone w standardową haubicę kalibru 150 mm (symbol sIG33), przystosowaną do kołyski typu czołgowego, z półkolistą osłoną, a także częścią zamkową lufy zmodyfikowaną tak, by umożliwić elektryczne odpalanie pocisków. Brummbar był zamontowany na zmodyfikowanym podwoziu czołgu typu "Panzer IV" . Haubica umieszczona przodem do kierunku jazdy mieściła się w podniesionej nadbudowie. Istniało jeszcze kilka ulepszonych wariantów konstrukcyjnych tego działa Samobieżnego. Do uzbrojenia wojsk niemieckich Brummbar wszedł na początku 1944. Ogółem zbudowano 313 (rosyjskie źródła podają około 50 szt)egzepanclarzy tej broni.

Sturmtiger
Najcięższym działem szturmowym był Tygrys Szturmowy, czyli zmodyfikowane podwozie czołgu Tygrys z krótkolufową wyrzutnią rakiet kalibru 380 mm ładowaną od tyłu z wnętrza pojazdu. Pojazd mieścił dwanaście rakiet przeznaczonych do niszczenia fortyfikacji z niewielkiej odległości. W 1944 powstało jedynie dziesięć egzepanclarzy, z których każdy ważył 68 ton i uzbrojony był w rakiety lub ważące 370 kg pociski o zasięgu 5400 metrów.


Samobieżne działa polowe:

Wespe;
SiG 33 Bizon;
Hummel SdKfz 165.- Geschutzwagen III/IV;
KARL

WESPE
WESPE 105 mm niemiecka haubica samobieżna typu odkrytego, na podwoziu czołgu Panzer II, opracowana w 1943 r. Znajdowała się w uzbrojeniu armii niemieckiej w czasie II wojny światowej. Uzbrojenie działa stanowiła lufa z haubicy polowej wz. 19ł8/20. Masa działa w położeniu bojowym - 11000 kg, długość lufy - 2730 mm, prędkość jazdy - 40 km/h, kąt ostrzału w płaszczyźnie poziomej - 34o, pionowej od -5o do +42o, masa pocisku - 14,8 kg, prędkość początkowa pocisku - 540 m/s, donośność - ok. 13 000 m, szybkostrzelność - 8 strz./min, obsługa - 5 żołnierzy.




SiG 33 Bizon
Działo produkowane w latach 1939-44 w oparciu o 150 mm armatę, montowaną na różnych pojazdach. Działa te montowano na podwoziu czołgu LT-38 i transporterze Lorraine. Działo obsługiwało 4 do 5 ludzi, chronionych 10-20mm pancerzem. Łacznie wyprodukowano ok 400 pojazdów tego typu.




Hummel SdKfz 165.- Geschutzwagen III/IV
Hummel to niemieckie działo samobieżne wyposażone w ciężką haubicę kalibru 150 mm na podwoziu na bazie czołgu PzKpfw IV. Pancerz pojazdu miał kształt otwartej od góry nadbudówki na .bazie prostokąta, wewnątrz którego umieszczona była haubica. Całość ważyła 23,5 tony. Obsługę stanowiło 6 lub 7 osób.



KARL
- nazwa rodziny 600 mm, a później 540 mm niemieckich moździerzy samobieżnych typu odkrytego, opracowanych przez firm Rheinmetall-Borsig. Nazwa pochodzi od imienia generała niemieckiej artylerii Karla Beckera - pomysłodawcy działa, które mogło być stosowane tam, gdzie użycie dział kolejowych jest niemożliwe. W skład rodzin wchodziły działa o nazwie Adam. Eve. Thor Odin. Loki i Zin. Zamówienie na tę broń złożone przez armię niemiecką w 1936 r. zawierało warunek. że musi ona mieć parametry nie gorsze niż działa kolejowe. Sześć moździerzy o kalibrze 60 cm (Gerat 040 )zostało wprowadzonych do uzbrojenia w okresie od listopada 1940 r. do września l94l r. W maju 1942 r. zastąpiono je 54 cm moździerzami Gerat 041. które zostały umieszczone na tym samym podwoziu gąsienicowym. Na małe odległości moździerze mogły przemieszczać się samodzielnie. natomiast na większe były przewożone na odpowiednio przystosowanych platformach kolejowych lub kołowych. Broń została użyta na froncie wschodnim. m.in. w Sewastopol, Lwowie, Brześciu Litewskim. Dwa uszkodzone działa zostały zdobyte przez wojska amerykańskie w Bawarii.



Samobieżna artyleria przeciwlotnicza
Ostwin; Mbelwagen; Wirbelwind i inne

Od lewej Ostwin 37 mm plot 43; Mbelwagen 37 mm plot 43 z podniesionymi burtami; Wirbelwind z 4x20 mm Flakvierling 38

Powodzenie niemieckich zagonów pancernych zależało po części od wsparcia Luftwaffe, niestety po 1942 samoloty aliantów dominowały na niebie. Niemieckie oddziały we Francji ponosiły duże straty na skutek alianckich nalotów. W 1943 największym zagrożeniem wojsk pancernych Guderiana, były sowieckie T-34 i alianckie lotnictwo w Afryce północnej. W związku z czym postanowiono wprowadzić ochronę kolumn pancernych za pomocą samobieżnych baterii przeciw lotniczych Mbelwagen (mobilna straż przednia). Tak powstała seria pojazdów Flakpanzer.

Flakpanzer 38
Flakpanzer 38 Fahrgestell Panzer 38(t), SdKfz 140 z działkiem 20 mm wszedł do służby w 1943 r na bazie czołgu PzKpfw 38t (czeskie podwozie). Trzeba tu wspomnieć że już w 1941 zbudowano model z działkiem 20mm w oparciu o podwozie czołgu PzKpfw I. Flakpanzer 38 produkowano do 1944 roku zamykając jego produkcję ilością 162 sztuk. Masa pojazdu 9,8 t, załoga 5-cio osobowa. Ostatni model stracono pod Stalingradem w 1943.


Flakpanzer IV Mbelwagen
Zbudowany na bazie czołgu PzKpfw IV (masa pojazdu 25t) . Zasadniczo dwa modele z działkiem Flak 38 cal. 37 mm lub z baterią 4x20 mm Flak 43. Ciekawą konstrukcją były podnoszone burty z płyt pancernych mogące dodatkowo chronić załogę. Pierwsze modele pojawiły się na początku 1943. Do końca produkcji w 1944 wyprodukowano 211 tych pojazdów.




Flakpanzer IV Wirbelwind
Wirbelwind (Trąba powietrzna) był kontynuacją serii na podwoziu Kpfw IV, różnił się od poprzedniego modelu ośmiokątną wieżyczką. Uzbrojoną w baterię 4x 20 mm Flak 43 i karain maszynowy w podwoziu 7,9 mm. Produkowany w latach 1943-44 w ilości 346 szt.



Ostwind
Niemiecki czołg przeciwlotniczy; składał się z działa Flak 43 kaliber 37 mm, zainstalowanego w opancerzonej, obrotowej wieży identycznej jak w Wirbelwind i na tym samym podwoziu Kpfw IV. Wieża ta nie była osłonięta od góry. Dawała natomiast załodze lepszą osłonę niż wcześniejsze samobieżne działa przeciwlotnicze typu Mbelwagen, przed ogniem prowadzonym z ziemi. Ostwind powstał pod koniec 1943. Wyprodukowano, prawdopodobnie, 205 egzepanclaży.


Inne pojazdy wyposażone w baterie plot.
Sd.kfz. 7 Halbketten - Zugmaschine przeciwlotnicza bateria samobieżna. Montowana na ciągnikach Zugkraftwagen. Istniało sześć modeli (1 t, 3 t, 5 t, 8 t, 12 t oraz 18 t). Uzbrojone za pomocą różnych dział przeciw lotniczych jako prototypy i częściowo produkowane. Sd.Kfz. 6/2 to 5 t pojazd (Halbketten) uzbrojony w 37mm działko Flak 36, montowane na grzbiecie Bssing -NAG BN9 ciągnika. W celu zwiększenia siły ognia zbudowano SdKfz 10/4, niestety jego wadą był całkowity brak pancerza. Rozwój tych pojazdów zapocządkowano w 1934, a ostatni model ukończono w 1939. Produkcję zakończono w 1943 ilością 3500 szt. Ostatni model był opanceżony i uzbrojony w 37mm działko Flak





Ponadto montowano baterie przeciwlotnicze na samochodach pancernych Sd.Kfz 222; 234 i transporterach opancerzonych Sd.Kfz 250 i 251