Ustawa o paszportach - charakterystyka

Czynności prawne (rodzaje). Polegają na objawieniu woli organu adm. publicznej celem wykonania określonych skutków prawnych takich jak powstanie, zmiana lub zniesienie stosunków prawnych. Mamy dwa rodzaje tych czynności prawnych:
1) czynności administracyjnoprawne- regulowane przez prawo administracyjne, gdy adm. działa władczo. Czynności administracyjno prawne mogą wywoływać skutki prawne w dziedzinie prawa cywilnego, ale nie jest to regułą. Regułą jest natomiast, że obowiązki ustanowione w drodze czynności administracyjnoprawnych mogą być egzekwowane w drodze egzekucji administracyjnej (bez potrzeby występowania do sądu). Adm. publiczna sama przeprowadza wykonanie aktów administracyjnych oraz gdy jest potrzeba stosuje przymus państwowy (środki egzekucyjne).
2) czynności prawa cywilnego- regulowane przez prawo cywilne, gdy adm. nie działa władczo. Stwarzają stosunki prawne, które dla wyegzekwowania w drodze przymusu państwowego wymagają orzeczenia Sądu Powszechnego.



„Czynności administracyjnoprawne, można je podzielić na:
1) akty zewnętrzne, które mogą być skierowane do wszystkich obywateli i podmiotów nie podporządkowanych organizacyjnie ani nie pozostających w szczególnych stosunkach zależności.
2)akty wewnętrzne, które skierowane są do podmiotów pozostających w stosunku podporządkowania albo do osób pozostających w szczególnym stosunku zależności i poddanych z tego tytułu szczególnym stosunkom prawnym (akty występujące w układzie wewnętrznym).
Swoistą kategorię stanowią akty procesowe. Prawa procesowe istnieją we wszystkich działach prawa jako służące do realizacji prawa materialnego. Dla realizacji materialnego prawa administracyjnego podstawowe znaczenie mają kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Czynności administracyjno prawne można podzielić na akty generalne (normatywne) i akty indywidualne. Dokładne rozgraniczenie między aktami generalnymi a indywidualnymi jest trudne do przeprowadzenia.
Aktami generalnymi w układzie zewnętrznym są rozporządzenia, zaś w układzie wewnątrzadministracyjnym- instrukcje, zarządzenia wewnętrzne, a w układzie zakładowym- regulaminy.
Aktami indywidualnymi w układzie zewnętrznym są przede wszystkim decyzje administracyjne, w układzie wewnątrzadministracyjnym- polecenia (rozkazy) służbowe, a w układzie zakładowym- polecenia zakładowe dla pracowników. „
Stosując jako kryterium podziału stopień konkretności oznaczenia adresata aktu można wyróżnić pięć grup aktów administracyjnoprawnych:
a) rozporządzenia; określają one metody (reguły postępowania, np. „każdy kto – to…” bądź gdy zaistniej sytuacja A to ma nastąpić skutek prawny B.
b) Akty planowania, norma prawna nakłada obowiązek wykonania planu. Ustawa, uchwała, zarządzenie czy norma powołana lub zawarta w samym planie nakłada obowiązek wykonania pewnego złożonego, ale określonego i jednorazowego zadania. Moc wiążąca takiego aktu kończy się z chwilą wykonania zadania bądź z upływem okresu, na jaki plan został ustalony.
c) Akty tworzące sytuacje prawne dla obywateli. Akty te regulują prawnie konkretne, indywidualne sytuacje, ale nie są skierowane do konkretnego adresata, nie stwarzają uprawnień dla danego konkretnego podmiotu. Stwarzają tylko obiektywne, ale konkretne sytuacje na korzyść lub nie korzyść obywatela.
d) Akty tworzące uprawnienia lub obowiązek dla oznaczonego adresata (subiektywne). Akty te tworzą normę indywidualną dla określonego adresata bezpośrednio (bez pomocy sądów). Stwarzają one bądź trwały status określonej osoby, bądź regulują jedną konkretną sprawę. są to akty administracyjne w ścisłym znaczeniu, przeważnie są to decyzje administracyjne, będące kwalifikowaną formą aktu administracyjnego. Jedną z zasada ogólnych postępowania administracyjnego jest, przewidziana przez k.p.a., zasada czynnego udziału strony w postępowaniu.
e)Akty egzekucyjne zalicza się do kategorii aktów administracyjnych, o ile są czynnościami prawnymi. Zadaniem tych aktów jest doprowadzenie do wykonania prawa, a zwłaszcza obowiązku prawnego.


Charakterystykę ustawy o paszportach należy rozpocząć od art. 1 w którym to ustawodawca definiuje pojęcie paszportu, z którego wynika, iż jest to dokument, który poświadcza obywatelstwo polskie, jak również tożsamość osoby.
W art. 4 ustawodawca określa organ, który odpowiedzialny jest za wydawanie paszportów. Takimi organami są w kraju wojewoda, a w określonych przypadkach minister właściwy ds. administracji publicznej, natomiast za granicą prawo wydawania i dokonywania zmian w paszporcie należy do konsula.
Niewątpliwie ustawa o paszportach jest aktem, który tworzy sytuację prawną dla obywateli. Ustawa te reguluje konkretną i indywidualną sytuację, która odnosi się nie do konkretnego obywatela, lecz do ogółu obywateli.
Art. 5, pkt. 1 przedstawia wymagania stawiane przez organ, dotyczące przedstawienia odpowiednich dokumentów w celu wydania paszportu. Konieczne jest także dokonanie odpowiedniej opłaty.
W art. 6 ustawodawca enumerycznie wymienia sytuację, w której obywatelowi może nie zostać wydany paszport. I tak, w ust.1 tegoż artykułu ustawodawca precyzuje, że paszport nie może być wydany osobie przeciwko której prowadzone jest postępowanie cywilne i karne, jak również odmowa wydania dokumentu może nastąpić na wniosek Prokuratora Generalnego, który przeciwko konkretnej osobie prowadzi „czynności
związane z przejęciem ścigania o przestępstwo popełnione za granicą”
W art. 6 w ust.2 ustawodawca określa przypadki, w których nie może być wydany paszport. Ustęp ten odnosi się do osób, które ubiegają się o paszport, ale nie wykonały obowiązku ustawowego.
Jeżeli istnieją przesłanki, które stwierdzają, że osobą ubiegająca się o paszport ma ważny interes, to wówczas takiej osobie może być wydany paszport do jednokrotnego wyjazdu za granicę. Zgodę taką musi wydać organ wydający paszport.
Paszport wydawany jest jednej osobie, jednakże może on obejmować dzieci do lat 16, które wyjeżdżają pod opieką posiadacza paszportu.
Art. 9. Ust. 1 wskazuje termin ważności paszportu, który to wynosi 10 lat.
W art. 10, ust 1 ustawodawca przewiduje możliwość unieważnienia paszportu, jeżeli zajdą okoliczności określone w art. 6 ust. 1, wówczas organ wydający paszport wydaje decyzję o unieważnieniu paszportu.
Art. 11, ust 1 określa, że osoba, której została wydana decyzja o unieważnieniu paszportu powinna go zwrócić organowi wydającemu paszport, a jeżeli tego nie dokona, to mogą być stosowane przeciwko niej przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zapis tego artykułu wskazuje, że administracja działa władczo i dokonuje czynności administracyjno prawnych.
Ustawa o paszportach określa czynności, jak również sytuację postępowania w celu wydania paszportu. Wskazuje również organ i jego uprawnienia, które stosowane są w wydaniu decyzji o wydaniu paszportu. Ustawa wskazuje również środki postępowania, w której adresat decyzji o wydaniu, lub zwrocie paszportu nie będzie chciał się podporządkować do wydanej decyzji, wówczas ustawa przewiduje zastosowanie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Ustawę o paszportach zalicza się do prawa administracyjnego materialnego, czyli takiego, które wynika z zakresu zadań, jakie mają do wykonania organy administracji i obejmuje niemal wszystkie dziedziny życia.
Przyjęty tok postępowania w sprawie wydania paszportu ukazuje czynności prawne jakie stosuje administracja w celu wydania paszportu, jak również sytuację do jakiej obywatel powinien się ustosunkować, jeżeli zostanie wydana decyzja o zwrocie paszportu, jak również możliwość zastosowania przez organ przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Takie postępowanie ukazuje władcze działanie administracji.