Współczesne zagrożenia zdrowia.
KARTA PRACY- zespół I
CHOROBA CREUTZFELDTA-JAKOBA
Lp. Poszukiwane informacje Otrzymany wynik
1. Co to są priony i na czym polega ich udział w rozwijaniu choroby prionowej?
2. Co to jest BSE?
3. Jakie są objawy tej choroby?
4. Co to jest CJD?
5. Czym się charakteryzuje?
6. Jak dochodzi do zakażenia prionami?
7. Czy choroby prionowe są uleczalne?
8. Jak się bronić?
9. Czy Polska jest krajem bezpiecznym jeśli chodzi o występowanie chorób prionowych?
Przykładowe adresy stron WWW:
www.biotechnolog.pl/slownik-14.htm
www.parazyt.gower.pl/virus_prion.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/prion
www.wetgiw.gov.pl zakładka ?Zwalczanie chorób zakaźnych?- ?Informacje o BSE?
www.poradnikmedyczny.pl/mod/encyklopedia/P/prion/914
www.cbr.edu.pl/bse.htm
KARTA PRACY- zespół II
AIDS
Lp. Poszukiwane informacje Otrzymany wynik
1. Jaka jest polska nazwa choroby AIDS?
2. Jaka jest nazwa i budowa wirusa, którego tak się obawiamy?
3. Jakie są drogi zakażenia?
4. Które komórki naszego ciała głównie atakuje ten wirus?
5. Jakie są objawy zakażenia?
6. Co to są infekcje oportunistyczne?
7. Czy istnieje skuteczne leczenie lub szczepionka przeciwko wirusowi HIV?
8. Jak zmniejszyć ryzyko zakażenia wirusem HIV?
9. Wyszukaj w Internecie dane epidemiologiczne dotyczące HIV/AIDS
w Polsce.
Przykładowe adresy stron WWW:
www.aids.gov.pl/
www.resmedica.pl/aids.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/AIDS
www.poradnia-ds.-hiv-aids.kki.pl/pytania.htlm
http://wwwnt.if.pwr.wroc.pl/up/mtk/2001/tkaczyk_pawel/default.htm#Budowa
www.sciaga.pl/tekst/16470-17-aids_i_wirus_hiv_historia_definicja_wystepowanie_przebieg_choroby_leki
http://free.of.pl/a/aids
ZAŁĄCZNIK
Schemat przedstawia budowę wirusa HIV. Uzupełnij oznaczenia do rysunku.
Budowa wirusa HIV.
Źródło: ?Bez ryzyka?, Grażyna Węglarczyk, Fundacja Homo Homini, Kraków 2001.
Oznaczenia na rysunku:
1????????????????..
2????????????????..
3????????????????..
4????????????????..
a????????????????
b????????????????
5????????????????..
6????????????????..
5 6???????????????..
KARTA PRACY- zespół III
PTASIA GRYPA
Lp. Poszukiwane informacje
Otrzymany wynik
1. Od kiedy znana jest ptasia grypa i gdzie ją wykryto?
2. Do której grupy wirusów grypy należy patogen wywołujący ptasią grypę? Wyjaśnij, co to za grupa.
3. Jaka jest najbardziej znana odmiana wirusa ptasiej grypy, która może zakażać człowieka? Co oznacza ten skrót?
4. Jak można się zarazić wirusem ptasiej grypy?
5. Jakie są objawy ptasiej grypy u ludzi?
6. Jakie są objawy ptasiej grypy u zwierząt?
7. Jak można się bronić?
8. Kiedy i gdzie w Polsce wykryto ptasią grypę?
Przykładowe adresy stron WWW:
www.biolog.pl/content-78.html
www.ptasiagrypa.com/
www.cbr.edu.pl/ptasiagrypa.htm
www.ptasiagrypa.info/
KARTA EWALUACYJNA
1. Czy byłeś(aś) zainteresowany(a) tematem lekcji?
Tak Nie
2. Czy wykonywane zadania sprawiały Ci przyjemność?
Tak Nie
3. Czy dzisiejsze zajęcia zwróciły Twoją uwagę na możliwość wykorzystania Internetu
jako źródła informacji?
Tak Nie
4. Czy w przyszłości chciałbyś(chciałabyś) wziąć udział w podobnych zajęciach?
Tak Nie
Proponowane odpowiedzi do kart pracy:
Zespół I ? CHOROBA CREUTZFELDTA-JAKOBA
1. Priony ? zakaźne cząsteczki proteinowe. Są to białka zbudowane z około 250 aminokwasów. W komórkach zdrowych występuje forma PrPc, powiązana z błonami kom., mająca strukturę alfa-helikalną, czyli spiralnie skręconą. Gdy kodujące je geny ulegną mutacji- powstaje białko prionowe patogenne, czyli chorobotwórcze PrPsc, mające głównie strukturę beta-harmonijkową. Białko prionowe patogenne ma zdolność zmieniania normalnego białka prionowego w białko prionowe chorobotwórcze. Priony chorobotwórcze kumulują się we wnętrzu komórek nerwowych, prowadząc do ich degeneracji i śmierci.
2. BSE- choroba encefalopatia gąbczasta bydła zwana też chorobą szalonych (=wściekłych) krów.
3. Objawy-początkowo zwiększona pobudliwość, niepokój, zwierzę staje się płochliwe.
Potem pogarsza się jego kondycja, chód staje się chwiejny, zwierzę stoi w nienormalnej pozycji. Staje się agresywne, często ślizga się i upada.
4. CJD- choroba Creutzfeldta-Jakoba, przedstarcze otępienie umysłowe, choroba ośrodkowego układu nerwowego wywołana przez priony.
5. Długim okresem wylęgania, zwykle 8-12 lat. Pierwsze objawy mają charakter psychopatologiczny-usystematyzowane urojenia, lęk, agresja, potem zaburzenia czucia oraz otępienie. Choroba w ciągu 6-36 miesięcy prowadzi do śmierci.
6. Bydło zakaża się poprzez zjedzenie paszy z dodatkiem mączki mięsno-kostnej mającej czynnik zakaźny-białko pionowe. Człowiek ? od chorych krów, przez przetaczaną krew, zabiegi operacyjne, kontakt z krwią.
7. Nie.
8. Nie spożywać mięsa wołowego z niepewnych źródeł, nie karmić zwierząt szczątkami ich pobratymców.
9. Raczej tak, chociaż występowały zachorowania. Od roku 2001 do 1.06.2006 w sumie odnotowano 49 przypadków zachorowań na BSE.
Zespół II- AIDS
1. Zespół Nabytego Upośledzenia Odporności.
2. Ludzki Wirus Upośledzenia Odporności zwany HIV.
Budowa-uzupełniony załącznik:
1. nić RNA
2. enzym odwrotna transkryptaza
3. enzym integraza
4. zewnętrzna otoczka wirusa utworzona z:
a) glikoprotein gp120
b) lipidów
5. warstwa białka p24
6. warstwa białka p17
5 6 płaszcz białkowy czyli kapsyd
3. Trzy drogi zakażenia:
? poprzez zakażoną HIV krew
? poprzez kontakty seksualne
? z zakażonej HIV matki na jej dziecko
4. Komórki układu immunologicznego, głównie limfocyty pomocnicze Th posiadające
znacznik powierzchniowy CD4.
5
? tzw. ostry zespół zakażenia retrowirusem u 30%-60% zakażonych występujący w ciągu kilu tygodni od infekcji- gorączka, bóle stawów, osłabienie, zaczerwienienie skóry i wysypka, owrzodzenia w jamie ustnej, czasami grzybice,
? okres bezobjawowy lub skąpoobjawowy trwający nawet kilkanaście lat
? objawy uszkodzenia układu immunologicznego- infekcje oportunistyczne, wyniszczające biegunki, choroby nowotworowe (mięsak Kaposiego, rak szyjki macicy, chłoniaki)
6. Infekcje oportunistyczne to zakażenia drobnoustrojami (wirusami, bakteriami,
pierwotniakami), które nie zagrażają osobom ze sprawnym układem immunologicznym,
stwarzają natomiast ryzyko dla osób , których odporność została obniżona przez wirus
HIV.
7. Nie ma skutecznej szczepionki. Stosuje się leczenie np. intensywną terapię antywirusową
(HAART) polegającą na podawaniu pacjentowi różnych leków, ale w wyniku jej
stosowania nie dochodzi do całkowitego zniszczenia wirusa w organizmie człowieka.
8.
? używać sterylnych igieł i sterylnego sprzętu medycznego
? unikać niepewnych kontaktów seksualnych, obustronna wierność partnerów
seksualnych, używać prezerwatyw
? jeżeli matka jest zakażona poinformować o tym lekarzy, gdyż odpowiednie postępowanie w czasie ciąży i porodu zmniejsza ryzyko zakażenia dziecka, nie karmić dziecka mlekiem matki zakażonej HIV
9. Dane od początku epidemii (1985r.) do sierpnia 2006 r.
? zakażonych ogółem-10 292 osób, w tym co najmniej 5 353 zakażonych w związku
z używaniem narkotyków
? liczba zachorowań- 1798
? liczba zgonów- 825
Zespół III- PTASIA GRYPA
1. Od 1901 roku. Po raz pierwszy odkryto ją we Włoszech.
2. Do grupy wirusów grypy typu A- wirusy tej grupy zarażają ludzi oraz inne ssaki
a także ptaki. Najczęściej wywołują epidemie.
3. H5N1. Symbol ten oznacza, że materiał genetyczny wirusa grypy koduje białka:
hemaglutyninę typu piątego i neuraminidazę typu pierwszego.
4. Przez bliski kontakt z żywym zakażonym drobiem.
5. Podobne do objawów pospolitej grypy, ale choroba przebiega gwałtowniej.
Symptomy: gorączka, kaszel, ból gardła, bóle mięśni i stawów, może rozwinąć się
zapalenie płuc.
6. Objawy kliniczne zróżnicowane, najczęściej wiele ptaków pada bez
wcześniejszych symptomów. Czasami występuje brak apetytu, osłabienie,
stroszenie piór, gorączka. Początkowo kury znoszą jajka w cienkich skorupkach
a potem przestają się nieść, mają obrzmiałe korale i grzebienie, z trudem
oddychają.
7.
? unikać kontaktu z ptakami nie zależnie od tego, czy są zdrowe, czy chore
? osoby, które muszą pracować z ptakami muszą nosić ochronne maski i kombinezony chroniące przed pyłem unoszącym się ze ściółki a także dbać o higienę
? drób z zarażonych stad musi być zniszczony i nie może być przeznaczony do spożycia przez człowieka czy zwierzęta nawet po przetworzeniu
? szczepienia także przeciwko zwykłej grypie, gdyż zmniejsza się ryzyko mutacji wirusa ptasiej grypy z ludzkim
8. Na początku marca 2006 roku w Toruniu.