Czym jest dom dla bohaterów Pana Tadeusza i Ludzi bezdomnych? Odpowiedz na pytanie na podstawie analizy podanych fragmentów.

W literaturze polskiej można znaleźć wiele powtarzających się motywów. Mimo upływu lat, przemijania kolejnych epok literackich motyw domu jest wszechobecny. Zmienia się jego znaczenie i wymiar, ale jedno pozostaje bez zmian: waga jaką przywiązuje do tego miejsca człowiek. W „Panu Tadeuszu” dom jest symbolem patriotyzmu, polskości, jedności narodu. Uosabiając dom w epopei Adama Mickiewicza można powiedzieć, że jest on prekursorem i kultywatorem narodowych tradycji. W „Ludziach bezdomnych” Stefana Żeromskiego dom jest przedstawiony na wielu płaszczyznach. Jawi się jako ostoja dla samotnika, człowieka nie rozumianego przez świat czy emigranta, który pod przymusem musiał opuścić ojczyznę. Zasadnicza różnica polega na tym, że w powieści Żeromskiego prawdziwy dom jest marzeniem, rzeczą ciężką do zdobycia.
Pierwszy fragment stanowi część I księgi „Pana Tadeusza”. Bohaterem jest Tadeusz, który powraca ze studiów i wchodzi do swojej komnaty, która wygląda tak samo jak za dawnych lat. Poprzez epitety takie jak „starodawne”, „znajome” autor pokazuje nam, że to miejsce jest nadal bliskie sercu bohatera. Tadeusz wzrusza się na widok swojego pokoju, zauważa, że nic z niego nie zginęło, wszystko znajduje się na tym samym miejscu, jednak bohater dostrzega, że teraz wszystkie te rzeczy nie są mu tak niezbędne jak za młodych lat. Oznaką wcześniej wspomnianego patriotyzmu są obrazy wiszące w pokoju, takiej osobowości jak Kościuszko, po którym imię odziedziczył tytułowy bohater. Dworek w Soplicowie obrazuje wielką tęsknotę za wolną Polską, dowodem na to jest wiszący zegar wygrywający Mazurek Dąbrowskiego. Niezwykła moc tradycji dworu w Soplicowie łączy i wytwarza wspólną więź wśród domowników.
Użyte przez autora liczne epitety i nacechowane wyrazy pozwalają nam poruszyć wyobraźnie i dostrzec piękno i tradycje domu w Soplicowie. Odpowiadając na pytanie zawarte w temacie należy powiedzieć, że dom występuje tutaj jako aspekt ojczyzny.
W „Ludziach bezdomnych” Stefana Żeromskiego poruszona została zupełnie przeciwna kwestia. Poruszona w utworze bezdomność odgrywa bardzo ważna rolę, jest ona pojmowana pod wieloma aspektami. W znaczeniu dosłownym ludzie bezdomni to osoby nie posiadające domu, miejsca zamieszkania, jednak w wymiarze metaforycznym można odczytać dom jako stabilność życiową, spokój, bezpieczeństwo – tego zabrakło bohaterom powieści Żeromskiego. Z mniejszą rolą niż w „Panu Tadeuszu”, ale pojawia się również aspekt ojczyźniany, emigracja Wiktora Judyma jest wysiedleniem z domu, z ojczyzny.
W analizowanym fragmencie pojawia się Tomasz Judym wraz z Joanną Podborską. Między bohaterami dochodzi do rozmowy, która odbywa się w Zagłębiu. W rozmowie bohaterów pojawiają się liczne wielokropki wskazujące na emocjonalizm i nacechowanie dialogu. Joanna mówi, że nie liczą się dla niej wartości materialne, wystrój domu czy najnowsze meble, ona pragnie odnalezienia się w świecie i prawdziwej miłości – to jest dla niej prawdziwy dom. Tomasz Judym opowiada o swoim poświęceniu, jego życiowej idei, którą jest pomoc ubogim. W Tomaszu „odzywa się” poczucie odpowiedzialności za niższą warstwę społeczną, w której sam się wychował. Obaj bohaterowie są zgodni w kwestii pojmowania domu, dla Judyma nie musi być on piękny i bogaty, ważne by gościła w nim miłość, ciepło i nieustanna chęć pomocy. Dla bohatera liczy się to co zostało „w krwawym trudzie zdobyte”. Bohater zadaje pytanie retoryczne „po co cóż nam zimny blask wyrobów fabrycznych?” – w ten sposób pokazuje, że największą wartość ma dla niego to co dokonał własnymi rękoma i ciężką pracą. Bohater utworu świadomie wybiera bezdomność, która w wymiarze metaforycznym ma znaczenie poświęcenia się dla ludzkości, będąca przejawem indywidualizmu.
Odwołując się do całości obu utworów warto powiedzieć, że również Mickiewicz utożsamiał ojczyznę z domem, który musiał opuścić, wyrazem tęsknoty za ojczyzną może być Inwokacja, która jest wstępem do „Pana Tadeusza” – epopei narodowej Polaków, a zaczyna się słowami: „Litwo ojczyzno moja!”.
Tomasz Judym od początku utworu może być postrzegany jako bezdomny, bo cóż to za dom, w którym mieszka się z ciotką nieciężkich obyczajów, gdzie trzeba radzić sobie z nędzą i biedą? Na przestrzeni czasu bohater znajduje swoją życiową idee, którą jest niesienie nieustannej pomocy, empatia oraz współczucie dla niższych warstw społecznych, owe wartości można nazwać domem Tomasza Judyma.
W literaturze motyw domu nigdy nie zniknie, gdyż jest to najważniejsze miejsce w życiu człowieka. Dzięki literackim zabiegom autorów możemy postrzegać dom wieloaspektowo. W „Panu Tadeuszu” krajobraz oraz życie domowników zostało zaprezentowane sielankowo i spokojnie, czytelnik zwraca uwagę na piękno i harmonie opisywanego domu i może odczuć zazdrość, zaś przyglądając się losom Tomasza Judyma odczuwamy współczucie i podziw wobec bohatera, który staje się dla ubogich Prometeuszem, poświęcając dla nich swoje dobro.