Parki Narodowe w Polsce oraz ich symbole
Park narodowy - obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce w brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 r. "obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów".
W Polsce istnieją obecnie 23 Parki Narodowe
Babiogórski Park Narodowy
Został utworzony w 1954 r. Powierzchnia Parku wynosi 33.92km2. Położony jest w województwie małopolskim. Obejmuje masyw Babiej Góry(1725 m.n.p.m.) w Beskidach. Na terenie Parku występują piętra roślinności górskiej: regiel dolny, regiel górny, kosodrzewina, piętro alpejskie. Na terenie parku opisano 500 gatunków roślin naczyniowych, prawie 200 gatunków mchów oraz liczne porosty, glony i wątrobowce. Występuje tutaj 70 gatunków wysokogórskich oraz 54 objętych ochroną gatunkową. Wśród babiogórskiej fauny występuje 105 gatunków ptaków, wiele gatunków ssaków m.in. jelenie, wilki, rysie, niedźwiedzie oraz owady, zwłaszcza chrząszcze.
Białowieski Park Narodowy
Został utworzony w 1932r. jako Park Narodowy w Białowieży, a w 1947r. został reaktywowany pod obecną nazwą. Powierzchnia Parku wynosi 105,02km2. Położony jest w województwie podlaskim, na terenie Puszczy Białowieskiej. Jako jedyny w Polsce obejmuje fragment lasu pierwotnego, nigdy nie zmienionego przez człowieka. Występuje tu 20 gatunków lasów m.in. grądy, łęgi, olsy, bory sosnowe, świerkowe i mieszane. Flora parku liczy 1000 gatunków roślin: 728 gatunków roślin naczyniowych, 277 gatunków porostów oraz ponad 3000 gatunków grzybów. Szczególnie rzadkie rośliny to: pełnik europejski, kosaciec syberyjski, arnika górska i fiołek bagienny. W Parku żyje ok.1200 gatunków zwierząt, wśród których przeważają bezkręgowce, a w szczególności owady (8 000 gatunków). Ponadto występuje tu 120 gatunków ptaków, 7 gatunków gadów i 11 gatunków płazów. Najsłynniejszym zwierzęciem jest żubr, ssak, którego populacja została w Parku odbudowana.
Biebrzański Park Narodowy
Został założony w 1933r. Powierzchnia Parku wynosi 592,23 km². Położony jest w województwie podlaskim, obejmuje duży fragment Doliny Biebrzy. Obszar Parku to zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne. Szata roślinna odznacza się ogromną różnorodnością oraz obecnością wielu rzadkich gatunków m.in. storczyków, rosiczek, widłaków. Park jest znany przede wszystkim z rozmaitości ptaków wodnych i błotnych. Są to m.in. bataliony, żurawie, kszyki, wodniczki, dubelty, puchacze, orliki krzykliwe, rybitwy białoskrzydłe. Ssaki Parku Biebrzańskiego to: łosie, bobry, nietoperze.
Bieszczadzki Park Narodowy
Założony został w 1973r. Powierzchnia Parku wynosi 292,02 km². Położony jest w województwie podkarpackim, obejmuje dużą część tzw. polskich Bieszczadów Wysokich. Roślinność Parku stanowi ok. 780 gatunków roślin naczyniowych, 250 gatunków mchów, 500 gatunków porostów i 1000 gatunków grzybów. Około 30 to endemiczne gatunki wschodniokarpackie m.in. tojad wschodniokarpacki i tauryjski, goździk kartuzek, goździk skalny, lepnica karpacka, pszeniec biały. Spośród 230 gatunków kręgowców, w Parku można spotkać takie zwierzęta jak: jeleń, żubr, ryś, żbik, dzik, niedźwiedź brunatny, wilk, wąż Eskulapa, żmija, orzeł przedni, orlik krzykliwy, puchacz, puszczyk uralski. Poza kręgowcami występuje tu także wiele wyjątkowych pierścienic, owadów i pajęczaków.
Park Narodowy Bory Tucholskie
Założony został w 1996r.. Powierzchnia Parku wynosi 46,13 km². Położony jest w województwie pomorskim. Teren Parku jest krajobrazem sandrowym z wydmami śródlądowymi. W obrębie Parku znajduje się 21 jezior. Tereny te porastają bory, często można tu spotkać dęby, buki, graby, ale przeważają sosny. Występują tu rośliny reliktowe z okresu lodowcowego i polodowcowych, m.in. fiołek torfowy, grążel drobny, gwiazdnica grubolistna, skalnica torfowiskowa, trzcinnik prosty, turzyca strunowa, zimoziół północny, żurawina drobnolistkowa, wyblin jednolistny, grzybienie północne i nasięźrzał pospolity. W wodach jezior lobeliowych występuje m.in. lobelia jeziorna, elisma wodna, poryblin jeziorny, wywłócznik skrętolistny. W Parku występują takie ssaki jak sarny, jelenie, wilki, a także siedliska rzadkich ptaków: bociana czarnego, kormorana, głuszca i cietrzewia. Spotyka się tam też czaple siwe i łabędzie, czasem sokoły wędrowne.
Drawieński Park Narodowy
Założony został w 1990r. Powierzchnia Parku wynosi 114,41 km². Położony jest na pograniczu województwa zachodniopomorskiego, lubuskiego i wielkopolskiego. Leży na Pojezierzu Pomorskim, w kompleksie Puszczy Drawskiej. 83% powierzchni Parku zajmują lasy, głównie bukowe, dębowo-bukowe, a także bory sosnowe. Ponadto 10% powierzchni wodnej Parku zajmują rzeki Drawa i Płociczna oraz 20 jezior. Na terenie Parku występuje ok.900 gatunków roślin m.in. chamedafne północna, kłoć wiechowata, jarząb brekinia, lilia złotogłów, żurawina drobnolistkowa, storczyki, rosiczki. Bogatą faunę stanowi ok.30 gatunków ryb m.in. troć wędrowna, głowacz białopłetwy , lipień , certa, sielawa; ok.100 gatunków ptaków m.in. bielik, rybołów, gągoł, tracz nurogęś, pliszka górska, puchacz oraz ok..40 gatunków ssaków m.in. bobry, wydry i dziki.
Gorczański Park Narodowy
Założony został w 1981r. Powierzchnia Parku wynosi 70,28 km². Położony jest w województwie małopolskim. Obejmuje centralne pasmo Gorców, m.in. masywy Turbacza i Gorca. W Gorcach stwierdzono występowanie ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, 25 gatunków mchów, 450 gatunków porostów i 116 gatunków wątrobowców, z czego ok. 85% na terenie Parku i jego otuliny. 95% powierzchni parku porasta las. W drzewostanie występują głównie świerk, buk, jodła, domieszkę stanowią modrzew, wiąz, jesion, jawor, olsza szara. Występuje tu buczyna karpacka, bór świerkowo- jodłowy regla dolnego i górnego, ziołorośla, łąki mietlicowo- mieczykowe. Występują tu gatunki górskie, rośliny występujące w runie leśnym, w młakach i zaroślach nadpotokowych oraz zespoły roślinne związane z polanami. Są to m.in. tymotka alpejska, kuklik górski, tojad dzióbaty, jaskier platanolistny, omieg górski, czosnek niedźwiedzi, kokorycz pusta, listera sercowata, lepiężnik wyłysiały, knieć błotna, zarzyczka górska, liczne mchy i paprocie, jarzębiec pomarańczowy, gółka długoostrogowa, kruszczyk szerokolistny, ozorka zielona, tłustosz pospolity, prosienicznik jednogłówkowy, szafran spiski, storczyca kulista, dziewięćsił bezłodygowy, rdest wężownik, ostrożeń łąkowy. Występuje tu ok.185 gatunków kręgowców: ssaki(m.in. dziki, jelenie, gronostaje, wydry, borsuki, koszatki, niedźwiedzie brunatne, żbiki, popielice, 9 gatunków nietoperzy); płazy(m.in. traszka karpacka); ptaki(m.in. cietrzew, głuszec, puchacz, puszczyk uralski, włochatka, orlik krzykliwy). W potokach występują 2 gatunki ryb: pstrąg potokowy i głowacz pręgopłetwy. Stwierdzono występowanie ponad 1000 gatunków bezkręgowców, w tym licznej fauna motyli (m.in. rusałka admirał, rusałka pokrzywnik, perłowiec większy) oraz chrząszczy.
Park Narodowy Gór Stołowych
Założony został w 1993r. Powierzchnia Parku wynosi 63,39 km². Położony jest w województwie dolnośląskim, na terenie Sudetów Środkowych. Obejmuje część Gór Stołowych. To jedyne w Polsce góry płytowe, z niezwykle ciekawymi formami skalnymi. Lasy zajmują 89% całkowitej jego powierzchni. Na terenie Parku występuje buczyna oraz bory. Obszar parku jest pokryty także torfowiskami z chronioną sosną błotną. Na łąkach kwitnie pełnik europejski. Do flory zaliczamy: ok.650 gatunków roślin naczyniowych, ok.270 gatunków mchów oraz ok.110 gatunków wątrobowców. Faunę stanowią ssaki(m.in. jelenie, dziki, sarny, lisy, wiewiórki, borsuki, kuny leśne, tchórze, łasice, gronostaje, jeże, ryjówki malutkie oraz górskie, nietoperze, orzesznice, popielice, koszatki, muflony) oraz ptaki(m.in. włochatki, bociany czarne, trzmielojady, kobuzy, kowaliki, kopciuszki, słonki, jarząbki).
Kampinoski Park Narodowy
Założony został w 1959r. Powierzchnia Parku wynosi 385,44 km². Położony jest w województwie mazowieckim, obejmuje tereny Puszczy Kampinoskiej w pradolinie Wisły. Charakterystyczny dla tego Parku jest kontrast krajobrazowy - z jednej strony śródlądowe wydmy i rosnące na nich bory sosnowe, z drugiej zaś obszary bagienne porośnięte roślinnością łąkową, turzycami, zaroślami i lasami bagiennymi(lasy olsowe i łęgowe). Do flory Parku należą: drzewa m.in.: dąb, brzoza, jesion, olcha, topola; relikty glacjalne m.in.: chamedafne północna, zimoziół północny, łyszczec baldachogronowy, wężymord stepowy, owsica łąkowa, wiśnia kwaśna; elementy subatlantyckie m.in.: chroszcz nagołodygowy, wąkrota zwyczajna, prosiennicznik nagi, tomka oścista; gatunki subkontynentalne m.in.: krwawnik pannoński, leniec bezpodkwiatkowy, kocanki piaskowe; gatunki górskie m.in.: zaproć górska, świerzbnica leśna, pępawa miękka oraz gatunki borealne i borealno-górskie m.in.: wroniec widlasty, nerecznica grzebieniasta, wierzba czarniawa, pomocnik baldaszkowy. Do fauny Parku zaliczamy m.in.: łosie, bobry, rysie, wydry, kuny leśne, jenoty, lisy, jelenie, dziki i nietoperze.
Karkonoski Park Narodowy
Założony został w 1959r. Powierzchnia Parku wynosi 55,76 km². Położony jest w województwie dolnośląskim. Obejmuje część najwyższego pasma Sudetów - Karkonoszy wraz z najwyższym szczytem: Śnieżką (1602m.n.p.m.). W Parku ochronie podlegają najcenniejsze przyrodniczo i najpiękniejsze krajobrazowo tereny: torfowiska wysokie, zarośla kosówki, gołoborza, kotły polodowcowe wypełnione niekiedy stawami, zbiorowiska traworośli, ziołorośli, borówczysk. W Parku występuje ponad 1000 gatunków roślin, w tym dwa endemiczne: skalnica bazaltowa i dzwonek karkonoski. W Parku występują piętra roślinne. Regiel dolny i górny porastają głównie świerki i buki, następnie występuje piętro kosodrzewiny oraz sfera alpejska roślin skalnych. Żyje tu ok.40 gatunków ssaków m.in. bobry, sarny, lisy; 16 gatunków nietoperzy oraz 90 gatunków ptaków m.in. włochatka, sóweczka, cietrzew, głuszec, drozd obrożny, płochacz halny. Na terenie Parku reintrodukowano muflona.
Magurski Park Narodowy
Założony został w 1995r. powierzchnia Parku wynosi 194,39 km². Położony jest na terenie województwa podkarpackiego i małopolskiego. Leży w samym sercu Beskidu Niskiego. Ponad 90% powierzchni parku zajmują lasy. Na terenie Parku wyróżnia się dwa piętra roślinne: pogórze(przewaga sosny, liczne łąki i pastwiska oraz torfowiska) i regiel dolny(lasy bukowe z domieszką jedlin i jaworzyn). W Parku występuje prawie 800 gatunków roślin m.in. cebulica dwulistna, berberys pospolity, języcznik zwyczajny, róża francuska, czosnek niedźwiedzi, lilia złotogłów, kosaciec syberyjski, miesięcznica trwała, zimowit jesienny i ok.20 gatunków z rodziny storczykowatych. Występują tu 463 gatunki grzybów m.in. purchawica olbrzymia, zyszkowiec łuskowaty, gwiazdosz potrójny i frędzelkowaty oraz smardz jadalny. Faunę stanowią: 57gatunków ssaków m.in.: niedźwiedzie, łosie, wilki, rysie, żbiki, bobry, jenoty, piżamki, jelenie, wydry i nietoperze; 117 gatunków ptaków m.in.: myszołowy, krogulce, puszczyki uralskie, bociany czarne, trzmielojady oraz orliki krzykliwe. Gady, płazy i owady reprezentują m.in. salamandra plamista, traszka karpacka i traszka górska, żmija, gniewosz plamisty, ropucha zielona, kumak górski, jaszczurka zwinka i jaszczurka żyworodna, zaskroniec, padalec, niepylak mnemozyna, pokłonnik osinowiec, nadobnica alpejska. Ryby Parku to m.in. strzebla potokowa, kleń, śliz, głowacz pręgopłetwy, brzanka, pstrąg potokowy, piekielnica.
Narwiański Park Narodowy
Założony został w 1996r. Powierzchnia Parku wynosi 68,1 km². Położony jest w województwie podlaskim. Leży w dolinie rzeki Narwi. Płynąca wieloma korytami Narew tworzy unikalne krajobrazy nazywane "Polską Amazonią". Występuje tu ok.200 gatunków roślin naczyniowych m.in. kosaciec syberyjski, podkolan biały, storczyk krwisty, wielosił błękitny. Na terenie Parku występują szuwary trzcinowe, roślinność wodna, łąki, zarośla i lasy. Park jest siedliskiem bardzo wielu gatunków ptaków, są to m.in.: bąk, rybitwa czarna, dubelt, batalion, błotniak stawowy, trzcinniczek, krzyżówka, potrzos oraz bielik. Do ssaków należą m.in. gronostaje, tchórze, wydry, bobry i łosie.
Ojcowski Park Narodowy
Założony został w 1956r. Powierzchnia Parku wynosi 21,46 km². Położony jest w województwie małopolskim. Obejmuje część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz malowniczą Dolinę Prądnika. Występują tu jurajskie wapienie, ostańce, jaskinie. Najsłynniejsza w Parku jest Maczuga Herkulesa i Jaskinia Łokietka. Na bogactwo flory składa się 1000 gatunków roślin naczyniowych, ponad 230 gatunków mchów i wątrobowców, 1200 odmian grzybów i ok. 200 rodzajów porostów. Rośliny to m.in.: róża alpejska, brzoza ojcowska, gnidosz rozesłany, goryczuszka orzęsiona, listera jajowata, rokitnik zwyczajny, zerwa kulista, wiśnia karłowata, aster gawędka, ostnica Jana, jodła, grab, tojad mołdawski, chaber miękkowłosy, ułudka leśna i obrazki plamiste. Lasy to głównie grądy i buczyny. Z rzadkich grzybów warto wymienić purchawicę olbrzymią, sromotnika bezwstydnego, soplówkę jodłową i gwiazdosza czteropromiennego. Fauna to ok.11 tysięcy zwierząt. Są to m.in.: nietoperze(17 gatunków, np. nocek duży i podkowiec mały); większe ssaki(m.in. sarna, zając szarak, dzik europejski, lis rudy, kuna leśna, tchórz zwyczajny, gronostaj, bóbr europejski, borsuk, orzesznica, piżmak); 120 gatunków ptaków(m.in. bocian czarny, pluszcz, zimorodek, puszczyk, jastrząb gołębiarz, sowa uszata, dzięcioł czarny, dzięcioł zielony, dzięcioł zielonosiwy oraz dzikie gołębie); płazy(m.in. traszka zwyczajna i grzebieniasta, kumak nizinny, ropucha szara, żaba trawna, rzekotka drzewna); gady(m.in. zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka, padalec zwyczajny, żmija zygzakowata, gniewosz plamisty); ryby(m.in. pstrąg potokowy i pstrąg tęczowy); rzadkie ślimaki(m.in. pomrów błękitny i wielki) oraz owady.
Pieniński Park Narodowy
Założony został w 1932r. Powierzchnia Parku wynosi 23,46 km². Położony jest w województwie małopolskim. Obejmuje masyw Pienin w Karpatach, z najwyższym szczytem Trzy Korony (982 m n. p. m.). Występuje tu ok.1100 gatunków roślin naczyniowych, 400 gatunków glonów, 230 gatunków mchów, 550 gatunków grzybów kapeluszowych i ponad 400 gatunków porostów. Roślinność to m.in. endemity i relikty(pszonak pieniński i mniszek pieniński, pienińska odmiana bylicy piołunu, chaber pieniński, chryzantema Zawadzkiego, jałowiec sabiński, tawuła średnia); śnieżyczka przebiśnieg, pierwiosnek lekarski i pierwiosnek wyniosły, lepiężniki, żywiec gruczołowaty, miesiącznica trwała; liczne tutaj gatunki storczyków( m.in. dwulistnik muszy, storczyk szerokolistny, storczyk bzowy, storczyk męski, ostrożeń głowacz, ciemiężyca zielona); sesleria skalna, smagliczka skalna, kostrzewa blada, cienistka Roberta. Fauna liczy ok.7 tysięcy zwierząt, w tym: ssaki(m.in. borsuk, dzik, jeleń, ryś, żbik, kuna leśna, sarna, 15 gatunków nietoperzy m.in. podkasaniec mały); rzadkie gryzonie(m.in. mysz małooka); ok.160 gatunków ptaków(m.in. nagórnik, pomurnik, kopciuszek, bocian czarny, puchacz); ok.1600 gatunków motyli(m.in. nadobnica alpejska, niepylak apollo).
Poleski Park Narodowy
Założony został w 1990r. Powierzchnia Parku wynosi 97,62 km². Położony jest w województwie lubelskim. Obejmuje on tereny znajdujące się na Równinie Łęczyńsko-Włodawskiej, liczne bagna, torfowiska i jeziora krasowe oraz naturalne kompleksy leśne. W Parku występuje 928 gatunków roślin naczyniowych m.in. brzoza niska, wierzba lapońska, turzyca strunowa, turzyca torfowa, turzyca bagienna, rosiczka długolistna, lepnica litewska, wywłócznik skrętoległy, wąkrota zwyczajna, aldrowanda pęcherzykowata, pełnik europejski, gnidosz królewskiosaciec, syberyjski, widłaki oraz storczykowate. Występują tu torfowiska (niskie, przejściowe i wysokie), brzeziny bagienne, bory sosnowe i olsy. Fauna to: ok.48 gatunków ssaków(m.in. smużka, karlik większy, gronostaj, wydra, łoś, wilk, bóbr); ok.200 gatunków ptaków(m.in. orzeł przedni, bielik, orlik grubodzioby, orlik krzykliwy, żuraw, brodziec krzykliwy, brodziec samotny, gęś gęgawa, puchacz, bocian czarny); ok.13 gatunków płazów; ok.7 gatunków gadów(m.in. żółw błotny); ok.21 gatunków ryb(m.in. karp, lin, karaś pospolity, płoć wzdręga, szczupak pospolity, okoń, węgorz europejski, strzebla błotna).
Roztoczański Park Narodowy
Założony został w 1974r. Powierzchnia Parku wynosi 84,83km2. Położony jest w województwie lubelskim, obejmuje fragment Roztocza. Występują tu skały wapienne, piaski i less. Flora Parku liczy ok.700gatunków m.in. widłak wroniec, zimoziół północny, pomocnik baldaszkowy, tojad dzióbaty, czosnek siatkowaty, szczodrzeniec ruski, rosiczka pośrednia, sporek wiosenny, sit sztywny, żarnowiec miotlasty, szczotlicha siwa. Bór jodłowy i buczyna karpacka zajmujące około 35% powierzchni leśnej Parku. Występują także zbiorowiska łąkowe i torfowiska. Faunę Parku stanowią: ssaki(m.in. jelenie, sarny, dziki, wilki, rysie, lisy, kuny leśne, borsuki, ryjówka aksamitna i mała, zębiełek białawy, liczne gatunki nietoperzy, orzesznica, popielica, koszatka); ptaki(m.in. orlik krzykliwy, trzmielojad, bocian czarny, liczne dzięcioły, muchówka mała i białoszyja, gołąb siniak, czyż, pliszka górska); gady(m.in. jaszczurki- zwinka, żyworodna i padalec, żmija zygzakowata i zaskroniec oraz żółw błotny); płazy(m.in. salamandra plamista, traszaka grzebieniasta, rzekotka drzewna, grzebieniuszka ziemna, ropucha zielona, kumak nizinny, żaba śmieszka) oraz ponad 2000 gatunków chrząszczy.
Słowiński Park Narodowy
Założony został w 1967r. Powierzchnia Parku wynosi 186 km². Położony jest w województwie pomorskim. Obejmuje Mierzeję Łebską z przymorskimi jeziorami, z których największe to Łebsko. W Parku występują bagna, łąki, torfowiska, nadmorskie bory i lasy, a przede wszystkim wydmowy pas mierzei z ruchomymi wydmami. W Parku występuje ok.850 gatunków roślin naczyniowych m.in. widłak torfowy, mikołajek nadmorski, zimoziół północny, rosiczka okrągłolistna, storczykowate, turzyca piaskowa, długosz królewski, poryblin jeziorny, malina moroszka. Z grzybów chronionych występują: smardz, purchawica olbrzymia, szmaciak gałęzisty i sromotnik bezwstydny. Występuje tu także ok.500 gatunków glonów. Spotyka się tu sosnowy bór bażanowy. Faunę stanowi przede wszystkim ok.260gatunków ptaków(m.in. łabędzie, mewy, kaczki, perkozy, łyski, rybitwy, bataliony, bekasy, kuliki, czaple, żurawie, bieliki, rybołowy, sowy puchacze, myszołowy, sikory, kruki i dzięcioły). Żyją tu również owady na czele z rzadkimi motylami, chrząszczami i skoczogonkami, płazów reprezntują ropuchy i żaby, natomiast gady jaszczurki, padalec i żmija zygzakowata. Ssaki to m.in. łosie, jelenie, sarny, daniele, dziki, lisy, gronostaje, jenoty, borsuki, wydry, piżmaki i bobry. Pojawiają się tutaj od czasu do czasu foki i morświny.
Świętokrzyski Park Narodowy
Założony został w 1950r. Powierzchnia Parku wynosi 76,26 km². Położony jest w województwie świętokrzyskim, obejmuje część starych Gór Świętokrzyskich z najwyższym szczytem Łysicą (612m.n.p.m.). Osobliwością parku są rumowiska skalne zwane gołoborzami. Na gołoborzach spotyka się różnorodną roślinność: nitkowate glony, wątrobowce, mchy, porosty, torfowce i paprocie. Większość terenu parku zajmują lasy jodłowe i bukowe, w niższych partiach pasm górskich występują bory sosnowe, bory mieszane sosnowo-dębowe z domieszką jodły, modrzewia, świerka i buka.
Tatrzański Park Narodowy
Założony został w 1954r. Powierzchnia Parku obejmuje 211,64 km². Położony jest w województwie małopolskim. Obejmuje najwyższe góry w Polsce- Tatry, zbudowane m.in. z granitów i wapieni. W Tatrach występują piętra roślinności: regiel dolny(bory świerkowe z domieszką jodły, buka i jaworu), regiel górny(bór świerkowy), kosodrzewina, hale (piętro alpejskie; wiele gatunków goryczek, goździków, sasanki,szarotka)i turnie(m.in. lepnica bezłodygowa, skalnica tatrzańska). Z endemitów roślinnych warto wymienić trawy(kostrzewę tatrzańską, kostrzewę bezostną i karpacką oraz boimkę dwurzędową) i rośliny kwiatowe(urdzik karpacki i szafran spiski, zwany też krokusem. Na uwagę zasługują też dębik ośmiopłatkowy, sit skucina i wierzba żyłkowana- relikty epoki lodowcowej. Fauna Parku to m.in. kozice, świstaki, jelenie, sarny, rysie, łasice, wilki, niedźwiedzie brunatne. Ptaki to m.in. orzeł przedni i pomurnik.
Park Narodowy „Ujście Warty”
Założony został w 2001r. Powierzchnia Parku obejmuje 80,38 km². Położony jest w województwie lubuskim. Obejmuje obszar ujścia Warty do Odry. Został założony dla ochrony unikalnych terenów podmokłych, rozległych łąk i pastwisk, które są jedną z najważniejszych w Polsce ostoją ptaków wodnych i błotnych. Na terenie Parku występuje 245 gatunków ptaków. Są to m.in. wodniczka, derkacz, rycyk, żuraw, bąk, bączek, rybitwa czarna. Znajduje się tu największe w Polsce zimowisko arktycznego gatunku łabędzia krzykliwego oraz około 50 bielików, które przyciąga obfitość zimujących kaczek, stanowiących ich pokarm.
Wielkopolski Park Narodowy
Założony został w 1957r. Powierzchnia Parku wynosi 75,84 km². Położony jest w województwie wielkopolskim. W Parku dominuje krajobraz polodowcowy, głównie są to utwory morenowe, rynny i jeziora eutroficzne z roślinnością wodną i bagienną. Obejmuje obszary lasów i jezior. Największy procent stanowi sosna zwyczajna. Najbogatsza jest fauna bezkręgowców, wśród których najliczniej reprezentowane są owady- ponad 3 tysięcy gatunków. Występuje wiele chrząszczy m.in. jelonek rogacz, kozioróg dębosz, cetyniec większy, cetyniec mniejszy, przypłaszczek granatek, drwalnik paskowany. Miejsce suche i ciepłe zasiedlają owady prostoskrzydłe m.in. pasikonik zielony, świerszcz polny oraz błonkoskrzydłe m.in. mrówka rudnica. Na terenie Parku występuje ok.40 gatunków ssaków m.in. ryjówka, rozmaite gatunki nietoperzy i gryzoni, kuna leśna, borsuk, lis, jeleń, sarna, dzik. W Parku występuje ok.220 gatunków ptaków m.in. kraska, zimorodek, dzięcioł czarny, kania czarna, myszołów zwyczajny, błotniak stawowy, kaczka krzyżówka,cyranka, cyraneczka oraz perkoz dwuczuby.
Wigierski Park Narodowy
Założony został w 1989r. Powierzchnia Parku wynosi 150,86 km². Położony jest w województwie lubuskim. Leży na Pojezierzu Mazurskim, obejmuje liczne jeziora, w tym Jezioro Wigry, oraz okoliczne torfowiska, łąki i lasy. Flora Parku to ok.1000 gatunków roślin naczyniowych, ok.200 gatunków mchów i wątrobowców oraz ok.300 gatunków porostów. Na liście roślin naczyniowych występujących Parku znalazły się 52 taksony, w tym jeden gatunek - kanianka lnowa - uznany za wymarły w naszym kraju. Na uwagę zasługują również storczyki. Na terenie Parku stwierdzono występowanie 297 gatunków kręgowców, w tym 32 gatunki ryb, 12 gatunków płazów, 5 gatunków gadów, 205 gatunków ptaków oraz 46 gatunków ssaków. Są to m.in. ptaki wodne, bobry, wilki.
Woliński Park Narodowy
Założony został w 1960r. Powierzchnia Parku wynosi 109,37 km². Położony jest w województwie zachodniopomorskim. Obejmuje fragment wybrzeża klifowego wraz z pasem przybrzeżnych wód Morza Bałtyckiego. Na obszarze parku występują sosnowe i bukowe lasy. W starych lasach bukowych występują rzadkie rośliny m.in. perłówka jednokwiatowa, storczyki oraz żywiec cebulkowy. Najcenniejsze rośliny to: długosz królewski, mikołajek nadmorski, pajęcznica liliowata, wiciokrzew pomorski, zimoziół północny. Występuje tu ok.230 gatunków ptaków m.in. bielik, wodniczka, biegus zmienny, muchołówka mała, myszołów, tracz oraz liczne gatunki sów. Do ssaków należą m.in. borsuki, jelenie, jenoty, kuny, lisy, morświny, piżmaki, żubry, nietoperze, norki amerykańskie i szop pracz.
Rozważa się utworzenie dalszych parków narodowych, mogą to być:
- Jurajski Park Narodowy (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
- Mazurski Park Narodowy (okolice jeziora Śniardwy)
- Turnicki Park Narodowy (Pogórze Przemyskie)