Etyka biznesu w dniu dzisiejszym

1. Etyka biznesu w dniu dzisiejszym

Etyka zarządzania bada zachowania przedsiębiorstw, jak i menedżerów oraz poziom na jakim realizowane są przez nich funkcje zarządzania. Dzięki niej możemy przeanalizować i zaproponować normy etyczne, które mają wpływ na kształtowanie zachowań różnych organizacji. “Oddziaływanie członków organizacji na etykę jej zachowań może być bardzo zróżnicowane. Wynika to najczęściej ze: stosunku organizacji do pracownika, stosunku pracownika do organizacji oraz stosunku organizacji do innych podmiotów gospodarczych, a zwłaszcza klientów i organizacji współdziałających. Relacje te kształtują etykę firmy wobec pracowników, współpracowników i kontrahentów. “T. M. Garrett, R.J. Klonowski, Business Ethics, Englewood Cliffs, New York, Prentice Hall, 1986

1.1. Czynniki działalności etycznej
Etyczne zachowania z czasem przyczyniają się do pozytywnego kształtowania wizerunku firmy. Organizacje działające etycznie stają się zwykle bardziej odpowiedzialne społecznie. Działalność etyczna uwarunkowana jest wieloma czynnikami takimi jak:
świadomość etyczna, zgodność społeczna w kwestii oceny konkretnych działań, wielkość konsekwencji, kultura, odpowiedzialność, wartości indywidualne.
Menedżerowie powinni posiadać kompetencje moralne, powinni znać bardzo dobrze zasady etyki zawodowej w swoim zawodzie, tak jak np. kapitan statku w razie katastrofy opuszcza go ostatni. Przykładowy kodeks menedżera, który zaproponował L. Zbiegień-Maciąg mówi np.o: przestrzeganiu prawa, dbaniu o wspólne dobro oraz środowisko naturalne, uczciwości, bezinteresowności, uwzględnianiu słusznego interesu społecznego, przestrzeganiu zasad o wolnej i uczciwej konkurencji.

1.2. Kodeks etyczny firmy
Uczciwe firmy tworzą własny kodeks etyczny, dzięki któremu, każdy może zapoznać się na jakich zasadach dane przedsiębiorstwo funkcjonuje. Kodeks powinien regulować takie zagadnienia jak: Bezpieczeństwo i higiena pracy, Inwestycje negatywne, Jakość, Konflikt interesów, Likwidacja działalności i redukcje, Molestowanie seksualne, Nagradzanie i karanie, Normy prawne jakich należy przestrzegać, Ochrona środowiska, Poufność, Praca a rodzina, Różnorodność i tolerancja, Stosunki ze światem polityki, Świadczenia na rzecz społeczności lokalnych, Upominki i udział w przyjęciach.

1.3.Odpowiedzialność społeczna biznesu
Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (Corporate Social Responsibility - CSR) jest to odpowiedzialność za zobowiązania przyjmowana przez przedsiębiorstwo w wyniku jego społecznego współistnienia.To prowadzenie biznesu w taki sposób, aby uwzględniać wartości etyczne, prawo, szacunek dla pracowników, społeczeństwa i środowiska przyrodniczego, wnosić wkład do zrównoważonego rozwoju poprzez współpracę z nimi tak, aby podnosić jakość życia wszystkich obywateli.

1.4. Realizowanie CSR
CSR można realizować wg J.Adamczyk w sposób:
-bierny- brak reakcji na problemy społeczne, przedsiębiorstwo reaguje tylko na problem, który może mieć negatywny wpływ na działalność.
-reaktywny- reagowanie na zmiany zachodzące w prawie i otoczeniu, pod wpływem społeczeństwa dokonuje zmian.
-pro aktywny- inicjowanie zmian i wpływanie na zmianę otoczenia, przedsiębiorstwo reaguje na potrzeby interesariuszy i wprowadza innowacje w swoim zakładzie zmuszając do tego konkurencję.
-interaktywny- połączenie celów przedsiębiorstwa z celami interesariuszy, przedsiębiorstwo szuka form tworzenia wartości, realizuje odpowiedzialność społeczną.
Inną opcją realizowania CSR wg C.C. Waltona jest sposób:
-surowy (zakładający jedynie dążenie do maksymalizacji zysku zgodnie z oczekiwaniami akcjonariuszy.);
-rodzinny (zakładający, że głównym podmiotem zainteresowania
przedsiębiorstwa są pracownicy i to właśnie w stosunku do nich firma realizuje jedynie społeczną odpowiedzialność);
-sprzedawcy (zakładający skupianie uwagi przede wszystkim na klientach);
inwestycyjny (zakładający, że najważniejsze dla firmy jest przetrwanie na konkurencyjnym rynku);
-obywatelski (zakładający, że przedsiębiorstwo zdaje sobie sprawę, że może doprowadzić do zniszczenia środowiska czy też wywołać negatywne konsekwencje społeczne. Jako świadomy obywatel stara się zniwelować wszelkie negatywne skutki prowadzenia działalności gospodarczej);
-artystyczny (zakładający, że przedsiębiorstwo zdając sobie sprawę ze swojej siły i zasięgu oddziaływania, czuje się zobowiązane do tworzenia lepszych warunków życia społecznego, stąd świadomie wpływa na rozwój kultury i cywilizacji)

1.5. Płaszczyzny działań CSR
Działania pod kątem CSR w firmie funkcjonują na dwóch płaszczyznach: zewnętrznej i wewnętrznej. Wewnętrznie organizacja dba o dobrobyt pracowników, warunki pracy oraz projektowanie zadań pracowniczych, natomiast zewnętrznie firma dba o środowisko naturalne, produkty, rynek i marketing, dostawców, zatrudnienie i aktywność społeczną. Łącząc obie te płaszczyzny przedsiębiorstwo uzyska pełen sukces.
A.B. Carroll wyodrębnił najważniejsze obszary odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstwa. Na piedestale umieścił obszar odpowiedzialności ekonomicznej, następnie prawny i etyczny, a najmniej ważny jest obszar odpowiedzialności filantropijnej.

1.6. Etyczne prowadzenie działalności
“Odpowiedzialny biznes, to ogromny potencjał dla każdej organizacji, który zapewnia podstawy skutecznego nią zarządzania, uwzględniając zarówno kwestie finansowe, środowiskowe i społeczne. Działania te wyróżniają firmę wśród innych, wspierają opracowywanie produktów i procesów innowacyjnych, otwierają nowe rynki, przyciągają i pomagają utrzymać najlepszych pracowników, redukują ryzyko wystąpienia problemów prawnych, zmniejszają koszty ubezpieczeń, przyczyniają się do zmniejszenia zużycia energii i zredukowania ilości odpadów, wyróżniają firmę wśród konkurencji, poprawiają jej wizerunek wśród udziałowców i społeczeństwa, wreszcie zapewniają wyższą jakość życia.”
Przedsiębiorca podczas prowadzenia swojej organizacji powinien kierować się:
zasadą maksymalnej użyteczności – pracować tak, aby otrzymać maksymalny efekt i wyrządzić jak najmniejsze szkody,
opiniami ekspertów – działać tak, aby w oczach ekspertów to co robimy zostało uznane za sprawiedliwe oraz prawidłowe,
testem opinii społecznej – funkcjonować tak, aby we własnym sumieniu być przekonanym, że reprezentowane przez nas stanowisko przez opinię publiczną będzie uznane za usprawiedliwione.

1.7. Korzyści z odpowiedzialności społecznej prowadzonego biznesu
Prowadząc działalność zgodnie z wytycznymi odpowiedzialności społecznej i etycznej, przedsiębiorstwo może tylko zyskać. Inwestorzy zaczynają bardziej interesować się przedsiębiorstwem, dla wielu z nich ważne jest, aby działalność, której chcą zaufać prowadzona była przejrzyście, wiarygodnie, żeby dostała uznanie wśród opinii publicznej. Lojalność konsumentów i interesariuszy wzrasta, powoduje to, że coraz częściej wybierają zaufane firmy na swoich usługodawców. Wzrasta konkurencyjność firmy, wprowadzanie odpowiedzialności społecznej jest jednym z największych atutów działalności, dzięki temu firmie może się udać pokonać konkurencję. Podnosi się poziom kultury organizacji, dzięki temu przedsiębiorstwo jest bardziej zaufane wśród interesariuszy (pracowników, kontrahentów, klientów). Dzięki wdrożeniu CSR firma utrzymuje wysoką pozycję na rynku pracy co wiąże się z pozyskiwaniem i utrzymywaniem najlepszych pracowników.