Zagadnienia z psychologii - sciąga
Fazy rozwojowe Mazurkiewicza:
Mazurkiewicza uznawał, iż odpowiednikami życia uczuciowego są neurodynanizmy wegetatywne występują na różnych kierunkach rozwoju rewolucji układu nerwowego.
III poziomy układu nerwowego:
1. Rdzeń kręgowy i rdzeń przedłużony odpowiadają za procesy automatyczne, zorganizowane – najgłębszy rdzeń
2. Poziom korowy odpowiada za czynności dowolne magazynowanie siły i tendencje uczuciowe.
3. Płat czołowy: inteligencja jest źródłem ewolucyjnej aktywności.
* Okres prologiczny ( 3-6r.) charakteryzuje się myśleniem pragnieniowym i uczuciowym.
* Sprężone psychizmy czołowo logiczne od 7 roku życia rozwijają się u dziecka kiedy
myślenie wzrokowe przekształca się w myślenie wyrazowe.
Nurty psychologii:
1. Nurt materialistyczny zapoczątkowany w VIw.p.n.e. przez Ameksimedesa
2. Nurt materialistyczny – Pawłów badanie, co jest jego promaterią.
3. Nurt idealistyczny – Platon
4. Nurt dualistyczny – Św. Augustyn, Św. Tomasz z Akwinu 1879 Lipsk pierwsze laboratorium odnośnie psychologii eksperymentalnej Wilhelm Wunt - założyciel
Metody psychologii:
1. subiektywne: introspekcja – podstawowa metoda polega na samoobserwacji na wnikaniu w swoje życie
2. obiektywne:
• eksperyment – zamierzone planowe wywołanie zmian w celu wykonania pomiarów w ściśle określonych warunkach i celu.
• Testy psychologiczne – zbiory pytań dotyczących różnych zachowań nastawione na wyciągnięcie wniosków.
• Wywiad – zamierzone tworzenie rozmowy w ściśle określonym celu po to by wywołać werbalną reakcje u rozmówcy
• Ankieta – jest metodą zbierania informacji w formie pisemnej przez stawianie pytań
• Obserwacja – spostrzeganie, rejestracja obecności przedmiotu dokonywana w sposób zamierzony, planowy, selektywny wymaga aktywnej postawy ze strony osoby badającej.
Temperament:
Ogół biologicznych i psychiczny czynników współtworzących osobowość na podłoże biotypologiczne służące za podstawę charakteru. Określony sposób funkcjonowania układu nerwowego, który przeznacza podstawowy charakter relacji człowieka niezależnie do sytuacji, w której się znajduje. Wyznacza szybkość relacji czas jej trwania i siłę nie możemy go zmienić, ale możemy go świadomie modyfikować.
Charakter:
Aspekt osobowości, poprzez który ujawniają się nasze stosunki z otoczeniem.
Sposób bycia odczuwania reagowania określony poprzez emotywność, aktywność i oddźwięk psychiczny.
• Kretchmer – Leptosomik – szczupły delikatny, długie słabe kończyny, nadwrażliwość, niepewność potrzebuje dużo snu.
• Pytnik – duży żołądek, otyły, swoboda w zachowaniu towarzyskość spragniony uczuć głęboki sen.
• Atletyk – osoba o dużych kościach, silne muskuły aktywne życie, za dużo jedzą skłonny do padaczek.
Osobowość:
Stały element właściwy danemu człowiekowi to, co charakterystyczne dla niego i odróżniające go od innych ludzi. Każdy człowiek ma sobie tylko właściwe cechy intelektualne, emocjonalne, temperament zespół tych właściwości determinuje osobowość.
Główne teorie osobowości:
W starożytności uważano, iż osobowość zajmuje się osobami:
Niewolnik, mistrz – uczucie, emocje, strażnik, myślenie, czucie, pragnienie. Analiza transakcyjna w każdym z nas 3 struktury: dziecko, rodzic, dorosły.
Zaburzenia osobowości to względnie trwała w małym stopniu poddająca się oddziaływaniu korekcyjnym dająca się obserwować od wczesnego dzieciństwa od okresu pokwitowanego pokwitowanego, której cechą istotną jest brak zdolności do pełnego i prawidłowego rozwoju struktury osobowości.
Id:
Dokonuje się transformacja biologicznych potrzeb w napięcie psychiczne, natychmiastowa satysfakcja.
Ego:
Dysponowanie dowolną działalnością dowolnej organizacji życia psychicznego, sprawowanie kontroli nad id, ego, tłumaczy dążenia, pragnienia.
Super ego:
Rozwija się z części ego od 3 do 5 roku życia odpowiada za system zasad moralnych najczęściej nieświadomie jest wymiarem naszego sumienia. Odpowiada za morale może ostrzegać o nieprawidłowościach nie prawidłowościach naszej osobie.
Psychologia rozwojowa:
Bada opisuje i wyjaśnia modele rozwoju człowieka w każdym jego wieku.
• Okres niemowlęctwa: 0-30 miesiąc życia pierwsze grymasy ruchy, koordynacja wzrokowo ruchowa pionizacja,raczkowanie, chodzenie, eksploracja( poznawanie świata poprzez manipulowanie i działanie), mowa, rozpoznawanie ludzi.
• Okres przedszkolny od 3 do 6 lat. Mówi o sobie ja poczucie tożsamości, wykonuje coś bez nadzoru, zaczyna czuć, że jest chłopcem lub dziewczynką, uczenie się piosenek, rymowanek itd.
• Okres szkolny od 7 do12 lat. Wdrożenie dziecka do systematycznej nauki. Faza wycofywania, nawiązywanie i podtrzymywanie relacji społecznych.
• Okres adolescencji od13 do 19 lat. Dojrzewanie, niezależność myśli i emocji, moratorium (psychiczne to taki stan gdy człowiek chce zatrzymać czas.)
• Okres dorosłości od21 do40 lat. Określenie i przyjęcie określonych celów życiowych, kryzys połowy życia.
• Okres późnej dorosłości od 40 – 65 lat. Modyfikowanie planów na życie, próbujemy osiągnąć to, czego nie udało nam się osiągną do tej pory. Puste gniazdo, przejście na emeryturę.
• Okres gierjatyczny – starości po 65 roku życia.
Zasady rozwoju:
1. Zagadnienie indywidualnych różnic w rozwoju
2. występują okresy krytyczne w rozwoju (3 pierwsze miesiące ciąży, poród i 2 pierwsze lata
3. Uporządkowany charakter zmian rozwojowych – przejście od tego co proste do tego co złożone, od tego co ogólne do tego co specyficzne. Rozwój psychiczny ma charakter cefalokaudalny od głowy do stóp, oraz proksymodaly od środka na zewnątrz. Rozwój poznawczy przebiega w sposób uporządkowany i idzie w określonym kierunku od inteligencji sensometodycznej poprzez coraz bardziej złożone.
4. Znaczenie poszczególnych aspektu rozwoju w okresach życia w różnych okresach życia dominują różne aspekty rozwoju.
Relacje rodzice dziecko:
Rodzice Dziecko
PRZESADNIE KRYTYCZNI:
Patrzą na wszystko okiem sędzioego, nic nie jest dość dobre, ciągła krytyka, rzadkie pochwały. Stara się zadowolić rodziców, zdobyć ich miłość i akceptacje, im mniej pochwał tym bardziej ich pragnie, za każdym razem ma nadzieje ze uda się mu zdobyć uznanie u rodziców. Kształtuje o sobie opinię jako o osobie mało zdolnej. W życiu dorosłym będzie zawsze niezadowolony z tego, co sam i inni robią.
PRZESADNIE WYMAGAJĄCY:
Stawiają nierealne wymagania zarówno w pracach domowych jak i w szkole Stara się za wszelką cenę sprostać i tym samym rezygnuje z dzieciństwa, nie ma czasu na zabawę, cały czas ma zapełniony(zajęcia pozalekcyjne) w życiu dorosłym pracocholik lub na boku.
OBIECYWACZE:
Chcąc osiągnąć cos obiecują, ale nie udaje im się dotrzymać obietnic, ale myślą że szczere intencje wystarczą. Przynęta działa nawet po rozczarowaniach, jeśli okazuje złość rodzice wywołują w nim poczucie winy twierdząc, że powinno wykazać zrozumienie, w dorosłym życiu będzie postępować identycznie.
NIEOBECNI LUB NIESKUTECZNI
Pracują z dala od domu lub nawet będąc w domu nie panują nad życiem rodziny Przejmuje na siebie obowiązki domowe, staje się, więc rodzicem zarówno dla swojego rodzeństwa jak i rodziców.
WŁADCZY LUB OBOJĘTNI
Nie uczestniczą w życiu dziecka pozostawiają je samemu sobie albo rozkazują nie pozostawiając miejsca do dyskusji Czuje się niechciane lub nieszanowane
NADOPIEKUŃCZY
Zatarte zostają granice pomiędzy rodzicem a dzieckiem Nie ma możliwości rozwoju emocjonalnego ani popełniania błędów, czuje się uzależnione lub nieudolne, kiedy musi działać samo, wpada w panikę.
Myślenie:
To zachowanie polega na operowaniu pojęciami obejmującymi procesy symboliczne, przedstawieniowe i transformacyjne. Myślenie składa się z 3 elementów: myślenie za pomocą spostrzeżeń wyobrażeń, pojęć. Spostrzeżenia dostarczają informacje o świecie zewnętrznym. Wyobrażania mogą być odtwórcze – umysłowe obrazy dawniej spostrzeganych przedmiotów.
Wyobraźnia wytwórcza – obrazy przedmiotów i zjawisk niespostrzeganych.
Myślenie twórcze – OLŚNIENIE – występuje po przerwie między etapami myślenia. Wynik olśnienia nie zawsze jest poprawny i użyteczny.
Tworzenie umysłu nie jest efektem olśnień, a częstość występowania olśnienia zależy od rodzaju problemu i różnic indywidualnych.
Teoria w inkubacji: mówi o nagle pojawiającym się nieświadomym myśleniu
Teoria wygasania błędnych nastawień: myślenie twórcze prowadzi do wyników nieznanych społecznie niewykorzystanych.
Emocje:
Ogólna reakcja człowieka na niespotykane sytuacje. Znak dodatni lub ujemny, natężenie od szału po moment depresji. Uczucie miłości – 3 elementy: namiętność, budowanie intymności, zaangażowanie.
Motywacja:
Siła poruszająca do działania.
Pierwsze prawo Yerkesa Dodona mówi, że w miarę wzrostu natężenia motywacji wzrasta do pewnego poziomu potem spada a przy wysokim natężeniu spada.
Zjawisko stresu:
W stresie wyróżniamy 3 fazy:
1. Faza mobilizacji – tempo pracy, działamy efektywnie
2. Rozstrojenie – emocje hamują zdolność do myślenia
3. Faza destrukcji – zaburzenia ograniczają działanie, trudno kontrolować emocje
Czynniki wpływające na stres: cechy osobowości, stan zdrowia, sytuacje depresyjne, frustracji, bólowe, zagrożenia, drażniące, konfliktowe, nastawienie na sukces i unikanie porażki.
1936 rok zostało opisane zjawisko stresu przez Hans Sajy”e – opisał stres jako zjawisko fizjologiczne
III poziomy objawów stresu:
1 poziom fizyczny – oblewam się potem, podniesienie obniżenie ciśnienia, ucisk w żołądku
2 poziom emocjonalny – odczucie samotności, brak perspektyw, nerwowość
3 poziom psychiczny - wiele spraw zaczyna mnie przerastać w czasie rozmowy tracę wątek załatwiam wiele spraw mniej i nerwowo niż kiedyś
Mechanizmy obronne:
Są uniwersalne, nieświadome nie są ani dobre ani złe mają formę przystosowania się do sytuacji trudnej, nie rozwiązują problemu, kłopotu. Pozwalają zachować bezpieczeństwo, fałszują obraz nas samych.
• Mechanizm represja prekursorem mechanizmów obrony człowieka – polega na automatycznym dokonującym się bez naszego wysiłku wypieraniem ze świadomości do podświadomości bodźców i uczuć
• Regresja – jest zachowaniem typowym dla wcześniejszego okresu rozwojowego w porównaniu z poziomem w jakim jest dana osoba( cofanie się wstecz) ucieczka w sen, choroby – by wywołać współczucie.
• Ucieczka w bezradność – ( nie umiem nie wiem nie potrafię)
• Nostalgia – ucieczka w lepszy świat, ucieczka w przeszłość „wtedy było życie”
• Retrogresja – występuje w momentach frustracyjnych (ucieczka od rzeczywistości, płacz)
• Racjonalizacja – postępując niezgodnie z systemem wartości, osoba próbuje usprawiedliwić siebie przez to, że dodaje szlachetna motywacje swoich czynów zachowania nie zmienia.
a) Objaw kwaśnych winogron
b) Objaw słodkiej cytryny – polega na tym że przypisujemy wyższą wartość osiągniętemu celowi, który jest jednak porażką.
c) Odwoływanie się do autorytetów
d) Tłumaczymy się koniecznością
• restytucja – jest mechanizmem obronnym częściowo świadomym, który się wyraża w dążeniu naszego ego do przeproszenia innych osób
• Sublimacja – nie akceptowane przez siebie i społeczeństwo niektóre sposoby zachowania instynktownego zostają przesunięte na wyższy poziom działalności twórczej
• Mechanizm projekcji – polega na tendencji przypisywania własnych nieaprobowanych przez siebie cech osobowości, (brak akceptacji siebie)
Poziomy komunikacji
1. fatyczny – swobodna rozmowa na dowolne tematy.
2. Instrumentalny – rozmówcy przekazują sobie informacje lub instrukcje
3. Afektywny - podczas rozmowy ludzie ujawniają wartości i poglądy, wyjawiają emocje w tego typu rozmowach zaangażowanie.
Komunikacja niewerbalna – przekaz emocji przekaz wieloznaczny:
Mimika twarzy
Ruchy ciała i gesty
Proksemika, – czyli przestrzenne odległości między ludźmi
Para język – ton głosu, szybkość mówienia itp.
Postawa – jest to stan umysłowy jednostki, który determinuje (wyznacza) aktualne i potencjalne reakcje każdej jednostki w życiu społecznym postawa ma zawsze punkt odniesienia: spostrzeganie, weryfikacja informacji na temat przedmiotu( bezpośrednia – widzimy, pośrednia – domyślamy się) możemy zmienić siłę postawy np. do szkoły, religii
Komponenty postawy – (można zmienić siłę komponentu postawy)
1. poznawcza, która wiąże się z naszą wiedzą na temat przedmiotu postawy.
2. emocjonalny – uczucia które się wiążą z przedmiotem
3. behawioralna – nasze bezpośrednie zachowanie się
Schemat nałogu -
choroba alkoholowa –
1. I faza przedalkoholiczna – picie zgodne z wymogami kulturowymi. Narastająca tolerancja do alkoholu.
2. faza wstępna – osoba pije z chciwością, duszkiem, po kryjomu, wybiera towarzystwo z którym może się napić, „dziury w pamięci” , poczucie winy.
3. faza ostra – utrata kontroli nad piciem, po pierwszym kieliszku pije się do utraty przytomności i tłumaczy swoje zachowanie „bo mam brzydka żonę” . Rodzina zaczyna ukrywać przed innymi alkoholizm domownika. Przymusza go do abstynencji. Zaczynanie dnia od alkoholu. Jest to uzależnienie psychologiczne.
4. Faza przewlekła – picie wciąga go non stop, picie wynalazków zdobywanie alkoholu za wszelka cenę.
Uzależnienie fizyczne - związek chemiczny zostaje wbudowany do organizmu powstaje sztuczna potrzeba brania, występuje zespół abstynencyjny po odstawieniu powstaje głód.
Uzależnienie psychiczne – bierzemy, aby sobie polepszyć nastrój.
Uzależnienie społeczne - czyli przyzwolenie na spożywanie używek. ( Różnego rodzaju, okazje)