Zastosowanie promieniowania laserowego w kosmetyce. (Fizykoterapia)

ZASTOSOWANIE PROMIENIOWANIA LASEROWEGO W KOSMETYCE.

Wygląd naszej skóry w bardzo dużym stopniu zależy od higienicznego trybu życia, odpowiedniego doboru kosmetyków, a także od regularnych wizyt u kosmetyczki. Unikanie mrużenia oczu, marszczenia czoła i nosa, czyli jednym słowem unikanie nadmiernej mimiki zapobiega powstawaniu przedwczesnych zmarszczek, a stosowanie naturalnych preparatów wpływa na opóźnienie procesu starzenia się skóry.
Od niedawna pojawiły się nowe możliwości, polegające na wykonywaniu zabiegów kosmetycznych za pomocą laserów. Laser jest to urządzenie wytwarzające i wzmacniające wiązkę promieniowania elektromagnetycznego (zwykle światła), przy czym otrzymywane promieniowanie charakteryzuje się znacznie większym natężeniem, niż konwencjonalne źródła światła. Długość fali emitowanej przez laser wynosi 800 mm i przenika do 2 mm w głąb skóry. Działa, więc tylko powierzchniowo, nie wpływając na funkcje organizmu. Laser emituje łagodną wiązkę promieni, przenikającą przez skórę, aż do mieszka włosowego, niszcząc bezpowrotnie cebulkę. Przy pierwszym zabiegu zostaje usunięte 40 – 60% włosów, po trzech zabiegach 92%. Ten niewielki odsetek to włosy jaśniejsze, delikatniejsze i niewidoczne. Zabiegi muszą być przeprowadzone minimum 3 razy, aby usunąć prawie wszystkie włosy. Tradycyjne metody usuwania włosów tj. golenie, wyrywanie pęsetą, czy wosk dają efekty tymczasowe. Blizny, przebarwienia, reakcje alergiczne i wrastanie włosów są częstymi efektami ubocznymi tych metod depilacji. Do chwili obecnej jedynym zabiegiem w miarę trwale usuwającym włosy była elektroliza(bardzo bolesna i czasochłonna). Na świecie już od ponad 25 lat stosuje się lasery zarówno w medycynie, jak i w kosmetyce. Nie wszystkie skutki oddziaływania promieni laserowych na skórę zostały dokładnie poznane. Wiadomo jednak, że:
• regulują procesy rogowacenia naskórka i wchłaniania przez niego wilgoci,
• ułatwiają drenaż limfatyczny,
• pobudzają produkcję kolagenu,
• normalizują funkcję komórek produkujących barwnik skóry(melaninę),
• działają przeciwzapalnie,
• wyraźnie pobudzają wzrost włosów i paznokci.
Wśród najpopularniejszych typów laserów można wyróżnić następujące:
• rubinowy - długość fali 694nm, energia stosowana - od 10do 60 J/cm2, czas trwania impulsu od 0,5 do 1 Hz, średnica promienia laserowego na skórze od 4 x 10mm, w okresie 12 tygodni po jednorazowym zabiegu wykazano zmniejszony odrost włosów od 20% do 60%,
• aleksandrytowy - długość fali 755nm, energia stosowana - od 25do 40 J/cm2, czas trwania impulsu - od 2 do 20 ms, średnica promieniowania laserowego na skórze od 5 x10 mm, w trzy miesiące po wykonaniu nim naświetlań stwierdza się zmniejszony odrost o 80%,
• neodymowy - długość fali 1064 nm i 1320 nm - pierwsza długość fali pozwala na głębszą koagulację, druga jest lepsza do tkanek twardszych, transmisja poprzez światłowody pozwala na zastosowanie endoskopowe,
• holmowy - 2100 nm - uzyskuje się nim dobry efekt rozbijania tkanek twardych lub kamieni, jednocześnie długość jego fali pozwala jeszcze na transmisję poprzez światłowody, dlatego jest on idealny do zabiegów poprzez endoskopy, średnica włókna od 0,2mm pozwala używać narzędzi o bardzo małych kanałach roboczych, w tych laserach elementem destrukcyjnym jest fala mechaniczna indukowana na końcu światłowodu,
• erbowy - 2940 nm - transmisja poprzez sztywne układy luster, ze względu na bardzo wysoką absorbcję w wodzie oddaje całą energię na powierzchni tkanki odparowując ją, stosowany w ginekologii, laryngologii, neurochirurgii do usuwania guzów rdzenia i wszędzie tam, gdzie zależy nam na działaniu bardzo precyzyjnym w zakresie ułamków milimetra, ma słabe działanie koagulacyjne,
• argonowy - 488/514 nm, dobre zamykanie naczynek czerwonych, usytuowanych płytko (twarz), słaby efekt na nogach, problemy przy ciemnej karnacji - ryzyko oparzeń, ryzyko perforacji zamykanych naczyń, dobry efekt tylko dla małych średnic naczynek, używany także przy zmianach pigmentacyjnych i naczyniakach, wymaga chłodzenia skóry podczas zabiegu,
• CO2 – 10 600 nm, działanie podobne jak w erbowym, ale głębokość waporyzacji jest większa, jest wykorzystywany do odparowania tkanek,
• helowo-neonowy - wypełniony mieszaniną helu i neonu pod niskim ciśnieniem, pompowany elektrycznie i poprzez zderzenia atomów, emituje światło czerwone λ = 632,8 nm, ostatnio konstruuje się lasery helowo-neonowe emitujące również światło zielone, wykorzystywane w badaniach naukowych oraz ze względu na prostą budowę w dydaktyce i niektórych zastosowaniach praktycznych,
• półprzewodnikowy – laser oparty na półprzewodniku, rodzaj diody o dużej wydajności (nośniki ładunku zostają wstrzyknięte w obszar złącza, rekombinują wysyłając promieniowanie rezonowane optycznie przez wypolerowany kryształ). Obecnie są produkowane półprzewodnikowe diody świecące o barwie czerwonej, pomarańczowej, żółtej, zielonej, a nawet niebieskiej, oraz diody pracujące w podczerwieni.
Pierwszych siedem typów określane są mianem laserów "twardych", a moc ich promieniowania (w porównaniu ze źródłami konwencjonalnymi) jest duża bądź bardzo duża. Noszą też miano skalpeli laserowych. Zabiegi laserami twardymi wykonywane są przez lekarzy. U niektórych pacjentów istnieją przeciwwskazania stosowania promieniowania laserowego szczególnie przy leczeniu odkrytych obszarów skóry. Najistotniejszym z nich jest skłonność do bliznowacenia. Przed przystąpieniem do właściwego zabiegu, szczególnie przy użyciu laserów dużej mocy, stosuje się naświetlenia próbne na niewielkiej powierzchni ciała. Jeśli po takim zabiegu skóra dobrze się goi, blizna jest mało widoczna, to ostateczny efekt całego zabiegu będzie pozytywny. Jeśli natomiast po próbnym naświetleniu długo utrzymuje się stan zapalny, a potem pozostaje widoczna blizna, z wykonania zabiegu tą metodą należy zrezygnować. Sam przebieg zabiegu nie jest całkowicie bezbolesny, dlatego na ogół nie stosuje się terapii laserowej u dzieci, które mają większą niż dorośli skłonność do bliznowacenia. Indywidualna reakcja na ból u poszczególnych pacjentów może być różna. Zazwyczaj nie stosuje się znieczulenia, gdyż środki znieczulające powodują zwężenie drobnych naczyń krwionośnych, co utrudnia precyzyjne wykonanie zabiegu. Ból jednak nie jest tak dotkliwy, by pacjentowi trudno było go znieść. Stosowanie terapii laserowej wymaga też od pacjenta pewnej dozy wytrwałości, gdyż zabiegi należy zwykle powtarzać kilkakrotnie, a widoczną poprawę można zauważyć po około trzech miesiącach po rozpoczęciu kuracji.
Lasery o małej mocy, zwane laserami "miękkimi" (bądź biostymulacyjnymi), helowo-neonowe i półprzewodnikowe, stosowane są w gabinetach kosmetycznych. Naświetlania laserem helowo-neonowym i półprzewodnikowym przyspieszają gojenie się ran i owrzodzeń oraz pobudzają produkcję kolagenu, który nadaje skórze sprężystość. Za pomocą laserów miękkich można likwidować zmarszczki, przebarwienia skóry, plamy barwnikowe, ostudę oraz blizny, a także leczyć trądzik pospolity i zaburzenia rogowacenia skóry. Ponadto lasery te mogą być używane w celu owrzodzeń podudzi, a także w leczeniu różnego typu łysienia. Oprócz wymienionych chorób, lasery miękkie mogą być stosowane przy leczeniu egzemy, uporczywego swędzenia, opryszczki, liszaja płaskiego, oparzeń i odleżyn. Zabiegi takimi laserami mogą być wykonywane przez odpowiednio przeszkolone i doświadczone pielęgniarki i kosmetyczki. Należy podkreślić, iż przy posługiwaniu się laserem trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, by w żadnym przypadku nie skierować promieniowania laserowego bezpośrednio na siatkówkę oka. Niezależnie od mocy lasera może to doprowadzić do uszkodzenia wzroku. Dlatego tak pacjent, jak i osoba wykonująca zabieg, powinni w czasie pracy lasera nosić okulary ochronne dobrane do długości fali promieniowania lasera, a jednocześnie nieograniczające zbytnio widoczności.
Jedną z metod polegającą na wykorzystaniu selektywnej absorbcji światła laserowego przez melaninę zawartą w mieszku włosa i w efekcie jego trwałym zniszczeniu jest epilacja laserowa. Wybierając laser do zabiegów epilacji należy porównać:
1.Moc średnia lasera jest iloczynem energii całkowitej impulsu i częstotliwości ich powtarzania, wyraża się ją w watach [W]. Energia pojedynczego impulsu jest bardzo istotna, ponieważ od niej zależy wielkość uzyskanej plamki przy zachowaniu skuteczności zabiegu. Energia impulsu razy ilość powtórzeń impulsu na sekundę (częstotliwość) równa się mocy średniej, czyli szybkości wykonywania zabiegu. Parametr podawany jako gęstość energii [J/cm2] nie ma wpływu na szybkość wykonywania zabiegu ( przy ekstremalnie różnych mocach średnich lasera, można za pomocą odpowiedniego układu optycznego osiągnąć tą samą gęstość mocy). Jeżeli są podawane w danej ofercie atrakcyjnie wysokie gęstości energii to trzeba sprawdzić czy przy ustawieniu takiej gęstości mamy odpowiednią wielkość plamki i częstotliwość powtarzania
2.Układ chłodzenia tkanki - musi być wysoko wydajny. Bez takiego układu nawet przy stosowaniu lasera z dużą mocą średnią nie będzie można wykorzystać tej mocy, ponieważ grozić to będzie dużym obrzękiem termicznym a nawet poparzeniem.
Moc układu chłodzącego powinna być około 20 [W] od średniej mocy wyjściowej lasera i zapewniać osiąganie temperatury końcówki ok. 30C.
3.Czas trwania impulsu jest bardzo istotny, ponieważ wpływa na skuteczność zabiegu. Dobry laser powinien mieć tzw. długi impuls z możliwością jego regulacji w zakresie od 5 - 50 [ms]. Z czasu relaksacji termicznej tkanki wynika, że stosowanie dłuższych impulsów pojedynczych nie podnosi istotnie efektywności zabiegu. Najnowsze osiągnięcia w tej kwestii to impuls wielokrotny dopasowany do czasu relaksacji termicznej tkanki. Daje on możliwość użycia większych energii z jednoczesną redukcją obrzęku termicznego. Krótkie czasy impulsów rzędu pojedynczych milisekund lub poniżej gwałtownie obniżają dopuszczalne gęstości energii. Duże gęstości energii stosowane z bardzo krótkimi czasami mogą doprowadzić do mechanicznych i termicznych uszkodzeń naskórka i tkanek podskórnych. Efektem w tym przypadku będzie duży ból i ślady w postaci czerwonych kropek na skórze, natomiast nie ma pewności, że uszkodzeniu ulegną też elementy tkanki, które chcemy zniszczyć.
4.Długość fali lasera - określa, jaki element tkanki będzie absorbował energię lasera. Do usuwania owłosienia stosuje się dwie grupy laserów: lasery oddziaływujące na melaninę np. laser rubinowy i aleksandrytowy oraz lasery oddziaływujące na hemoglobinę np. laser neodymowy. Melanina, która występuje w wierzchnich warstwach skóry o ciemnej karnacji lub skóry opalonej, uniemożliwia w tych przypadkach stosowanie laserów z pierwszej grupy. Z tego powodu, w ostatnim czasie stał się bardzo popularny laser neodymowy oddziaływujący na hemoglobinę.
Mieszek włosowy można zniszczyć tylko w trakcie aktywnej fazy wzrostu (anagen), dlatego zabiegi epilacji laserowej powtarza się 3 - 5 razy, co kilka tygodni. Problemem przy epilacji laserowej jest to, że melanina zawarta w skórze również absorbuje promieniowanie lasera, dlatego u osób o ciemniejszej karnacji efekt dla niektórych laserów jest słabszy lub wręcz żaden, a jako powikłania mogą występować oparzenia skóry. Nie wszystkie lasery "radzą sobie" również z włosami jasnymi. Efekt zależy od dobrania lasera o odpowiedniej długości fali i odpowiednim czasie impulsu. Pierwszymi laserami wykorzystywanymi do epilacji były lasery rubinowe.
Działanie lasera nie ma jednak nic wspólnego z cudem i ostateczny efekt zależy od wielu czynników, m.in. od stosowania odpowiednich kremów po zabiegach, zaniechania szkodliwych nawyków, a więc nadużywania alkoholu, palenia papierosów, braku ruchu na świeżym powietrzu, niedosypiania i nadmiernej mimiki. Nie stosowanie się do zaleceń kosmetyczki może spowodować, że terapia laserowa nie przyniesie żadnych rezultatów, których oczekiwaliśmy.