Wpływ na tkanki promieniowania laserowego małej mocy - fizykoterapia

WŁASCIWOŚCI FIZYCZNE ORAZ WPŁYW NA TKANKI PROMIENIOWANIA LASEROWEGO MAŁEJ MOCY.

Lasery małej mocy
W 1969 r. węgierski dermatolog – dr Endre Mester po raz pierwszy zastosował promieniowanie laserowe małej mocy do leczenia nie gojących się owrzodzeń skóry, używając do tego celu laserów: helowo-neonowego o mocy 50 mW i argonowego o mocy 100 mW. Teoria biostymulacji laserowej i efektu biostymulacyjnego została wprowadzona do konkretnej terapii klinicznej (2, 3, 11, 16, 21).
W stomatologii, laserami niskiej mocy zajęli się w początku lat 80-tych głównie badacze japońscy i rosyjscy. Obecnie lasery te są powszechnie stosowane w szeregu aplikacjach w stomatologii ogólnej. Przeprowadzono dość obszerne badania nad zastosowaniem promieniowania laserowego niskiej mocy w leczeniu biologicznym miazgi (2), w periodontologii, znoszeniu nadwrażliwości zębiny, zapaleniach zatok szczękowych, neuralgiach i innych schorzeniach w obrębie twarzoczaszki (3, 4, 6, 8, 9, 10).
Lasery małej mocy – czyli biostymulacyjne – mogą i powinny być używane rutynowo podczas zabiegów przeprowadzanych w znieczuleniu ogólnym, a ich stosowanie nie ma prawie żadnego wpływu na bezpieczeństwo pracującego zespołu. Ponieważ są to lasery należące do III klasy bezpieczeństwa, wymagane są od personelu jedynie okulary ochronne. Zabezpieczenie zamkniętych oczu pacjenta dodatkowymi wilgotnymi gazikami jest wystarczające. Aplikator lasera, którym w technice pracy na cztery lub sześć rąk posługuje się zawsze I asysta powinien być tak używany, aby promieniowanie laserowe nie było kierowane w gałki oczne pacjenta. Podobnie jak w stomatologii konwencjonalnej, tak i w zabiegach przeprowadzanych w znieczuleniu ogólnym promieniowanie laserowe stosuje się rutynowo, głównie w wspomaganiu leczenia biologicznego miazgi (2, 3). Efektywność kliniczna laserów biostymulacyjnych została wielokrotnie potwierdzona w szeregu badań przeprowadzonych na świecie już od początku lat 80-tych
). Na świecie już od ponad 25 lat stosuje się lasery zarówno w medycynie, jak i w kosmetyce. Nie wszystkie skutki oddziaływania promieni laserowych na skórę zostały dokładnie poznane. Wiadomo jednak, że:
• regulują procesy rogowacenia naskórka i wchłaniania przez niego wilgoci,
• ułatwiają drenaż limfatyczny,
• pobudzają produkcję kolagenu,
• normalizują funkcję komórek produkujących barwnik skóry(melaninę),
• działają przeciwzapalnie,
• wyraźnie pobudzają wzrost włosów i paznokci.
Lasery o małej mocy, zwane laserami "miękkimi" (bądź biostymulacyjnymi), helowo-neonowe i półprzewodnikowe, stosowane są w gabinetach kosmetycznych. Naświetlania laserem helowo-neonowym i półprzewodnikowym przyspieszają gojenie się ran i owrzodzeń oraz pobudzają produkcję kolagenu, który nadaje skórze sprężystość. Za pomocą laserów miękkich można likwidować zmarszczki, przebarwienia skóry, plamy barwnikowe, ostudę oraz blizny, a także leczyć trądzik pospolity i zaburzenia rogowacenia skóry. Ponadto lasery te mogą być używane w celu owrzodzeń podudzi, a także w leczeniu różnego typu łysienia. Oprócz wymienionych chorób, lasery miękkie mogą być stosowane przy leczeniu egzemy, uporczywego swędzenia, opryszczki, liszaja płaskiego, oparzeń i odleżyn. Zabiegi takimi laserami mogą być wykonywane przez odpowiednio przeszkolone i doświadczone pielęgniarki i kosmetyczki. Należy podkreślić, iż przy posługiwaniu się laserem trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, by w żadnym przypadku nie skierować promieniowania laserowego bezpośrednio na siatkówkę oka. Niezależnie od mocy lasera może to doprowadzić do uszkodzenia wzroku. Dlatego tak pacjent, jak i osoba wykonująca zabieg, powinni w czasie pracy lasera nosić okulary ochronne dobrane do długości fali promieniowania lasera, a jednocześnie nieograniczające zbytnio widoczności.
Jedną z metod polegającą na wykorzystaniu selektywnej absorbcji światła laserowego przez melaninę zawartą w mieszku włosa i w efekcie jego trwałym zniszczeniu jest epilacja laserowa. Wybierając laser do zabiegów epilacji należy porównać:
1.Moc średnia lasera jest iloczynem energii całkowitej impulsu i częstotliwości ich powtarzania, wyraża się ją w watach [W]. Energia pojedynczego impulsu jest bardzo istotna, ponieważ od niej zależy wielkość uzyskanej plamki przy zachowaniu skuteczności zabiegu. Energia impulsu razy ilość powtórzeń impulsu na sekundę (częstotliwość) równa się mocy średniej, czyli szybkości wykonywania zabiegu. Parametr podawany jako gęstość energii [J/cm2] nie ma wpływu na szybkość wykonywania zabiegu ( przy ekstremalnie różnych mocach średnich lasera, można za pomocą odpowiedniego układu optycznego osiągnąć tą samą gęstość mocy). Jeżeli są podawane w danej ofercie atrakcyjnie wysokie gęstości energii to trzeba sprawdzić czy przy ustawieniu takiej gęstości mamy odpowiednią wielkość plamki i częstotliwość powtarzania
2.Układ chłodzenia tkanki - musi być wysoko wydajny. Bez takiego układu nawet przy stosowaniu lasera z dużą mocą średnią nie będzie można wykorzystać tej mocy, ponieważ grozić to będzie dużym obrzękiem termicznym a nawet poparzeniem.
Moc układu chłodzącego powinna być około 20 [W] od średniej mocy wyjściowej lasera i zapewniać osiąganie temperatury końcówki ok. 30C.
3.Czas trwania impulsu jest bardzo istotny, ponieważ wpływa na skuteczność zabiegu. Dobry laser powinien mieć tzw. długi impuls z możliwością jego regulacji w zakresie od 5 - 50 [ms]. Z czasu relaksacji termicznej tkanki wynika, że stosowanie dłuższych impulsów pojedynczych nie podnosi istotnie efektywności zabiegu. Najnowsze osiągnięcia w tej kwestii to impuls wielokrotny dopasowany do czasu relaksacji termicznej tkanki. Daje on możliwość użycia większych energii z jednoczesną redukcją obrzęku termicznego. Krótkie czasy impulsów rzędu pojedynczych milisekund lub poniżej gwałtownie obniżają dopuszczalne gęstości energii. Duże gęstości energii stosowane z bardzo krótkimi czasami mogą doprowadzić do mechanicznych i termicznych uszkodzeń naskórka i tkanek podskórnych. Efektem w tym przypadku będzie duży ból i ślady w postaci czerwonych kropek na skórze, natomiast nie ma pewności, że uszkodzeniu ulegną też elementy tkanki, które chcemy zniszczyć.
4.Długość fali lasera - określa, jaki element tkanki będzie absorbował energię lasera. Do usuwania owłosienia stosuje się dwie grupy laserów: lasery oddziaływujące na melaninę np. laser rubinowy i aleksandrytowy oraz lasery oddziaływujące na hemoglobinę np. laser neodymowy. Melanina, która występuje w wierzchnich warstwach skóry o ciemnej karnacji lub skóry opalonej, uniemożliwia w tych przypadkach stosowanie laserów z pierwszej grupy. Z tego powodu, w ostatnim czasie stał się bardzo popularny laser neodymowy oddziaływujący na hemoglobinę.
Mieszek włosowy można zniszczyć tylko w trakcie aktywnej fazy wzrostu (anagen), dlatego zabiegi epilacji laserowej powtarza się 3 - 5 razy, co kilka tygodni. Problemem przy epilacji laserowej jest to, że melanina zawarta w skórze również absorbuje promieniowanie lasera, dlatego u osób o ciemniejszej karnacji efekt dla niektórych laserów jest słabszy lub wręcz żaden, a jako powikłania mogą występować oparzenia skóry. Nie wszystkie lasery "radzą sobie" również z włosami jasnymi. Efekt zależy od dobrania lasera o odpowiedniej długości fali i odpowiednim czasie impulsu. Pierwszymi laserami wykorzystywanymi do epilacji były lasery rubinowe.
Działanie lasera nie ma jednak nic wspólnego z cudem i ostateczny efekt zależy od wielu czynników, m.in. od stosowania odpowiednich kremów po zabiegach, zaniechania szkodliwych nawyków, a więc nadużywania alkoholu, palenia papierosów, braku ruchu na świeżym powietrzu, niedosypiania i nadmiernej mimiki. Nie stosowanie się do zaleceń kosmetyczki może spowodować, że terapia laserowa nie przyniesie żadnych rezultatów, których oczekiwaliśmy.

ZASTOSOWANIE PROMIENIOWANIA LASEROWEGO W KOSMETYCE.

Wygląd naszej skóry w bardzo dużym stopniu zależy od higienicznego trybu życia, odpowiedniego doboru kosmetyków, a także od regularnych wizyt u kosmetyczki. Unikanie mrużenia oczu, marszczenia czoła i nosa, czyli jednym słowem unikanie nadmiernej mimiki zapobiega powstawaniu przedwczesnych zmarszczek, a stosowanie naturalnych preparatów wpływa na opóźnienie procesu starzenia się skóry.
Od niedawna pojawiły się nowe możliwości, polegające na wykonywaniu zabiegów kosmetycznych za pomocą laserów. Laser jest to urządzenie wytwarzające i wzmacniające wiązkę promieniowania elektromagnetycznego (zwykle światła), przy czym otrzymywane promieniowanie charakteryzuje się znacznie większym natężeniem, niż konwencjonalne źródła światła. Długość fali emitowanej przez laser wynosi 800 mm i przenika do 2 mm w głąb skóry. Działa, więc tylko powierzchniowo, nie wpływając na funkcje organizmu. Laser emituje łagodną wiązkę promieni, przenikającą przez skórę, aż do mieszka włosowego, niszcząc bezpowrotnie cebulkę. Przy pierwszym zabiegu zostaje usunięte 40 – 60% włosów, po trzech zabiegach 92%. Ten niewielki odsetek to włosy jaśniejsze, delikatniejsze i niewidoczne. Zabiegi muszą być przeprowadzone minimum 3 razy, aby usunąć prawie wszystkie włosy. Tradycyjne metody usuwania włosów tj. golenie, wyrywanie pęsetą, czy wosk dają efekty tymczasowe. Blizny, przebarwienia, reakcje alergiczne i wrastanie włosów są częstymi efektami ubocznymi tych metod depilacji. Do chwili obecnej jedynym zabiegiem w miarę trwale usuwającym włosy była elektroliza(bardzo bolesna i czasochłonna). Na świecie już od ponad 25 lat stosuje się lasery zarówno w medycynie, jak i w kosmetyce.
Wśród najpopularniejszych typów laserów można wyróżnić następujące:

• rubinowy - długość fali 694nm, energia stosowana - od 10do 60 J/cm2, czas trwania impulsu od 0,5 do 1 Hz, średnica promienia laserowego na skórze od 4 x 10mm, w okresie 12 tygodni po jednorazowym zabiegu wykazano zmniejszony odrost włosów od 20% do 60%,

• aleksandrytowy - długość fali 755nm, energia stosowana - od 25do 40 J/cm2, czas trwania impulsu - od 2 do 20 ms, średnica promieniowania laserowego na skórze od 5 x10 mm, w trzy miesiące po wykonaniu nim naświetlań stwierdza się zmniejszony odrost o 80%,

• neodymowy - długość fali 1064 nm i 1320 nm - pierwsza długość fali pozwala na głębszą koagulację, druga jest lepsza do tkanek twardszych, transmisja poprzez światłowody pozwala na zastosowanie endoskopowe,

• holmowy - 2100 nm - uzyskuje się nim dobry efekt rozbijania tkanek twardych lub kamieni, jednocześnie długość jego fali pozwala jeszcze na transmisję poprzez światłowody, dlatego jest on idealny do zabiegów poprzez endoskopy, średnica włókna od 0,2mm pozwala używać narzędzi o bardzo małych kanałach roboczych, w tych laserach elementem destrukcyjnym jest fala mechaniczna indukowana na końcu światłowodu,

• erbowy - 2940 nm - transmisja poprzez sztywne układy luster, ze względu na bardzo wysoką absorbcję w wodzie oddaje całą energię na powierzchni tkanki odparowując ją, stosowany w ginekologii, laryngologii, neurochirurgii do usuwania guzów rdzenia i wszędzie tam, gdzie zależy nam na działaniu bardzo precyzyjnym w zakresie ułamków milimetra, ma słabe działanie koagulacyjne,

• argonowy - 488/514 nm, dobre zamykanie naczynek czerwonych, usytuowanych płytko (twarz), słaby efekt na nogach, problemy przy ciemnej karnacji - ryzyko oparzeń, ryzyko perforacji zamykanych naczyń, dobry efekt tylko dla małych średnic naczynek, używany także przy zmianach pigmentacyjnych i naczyniakach, wymaga chłodzenia skóry podczas zabiegu,

• CO2 – 10 600 nm, działanie podobne jak w erbowym, ale głębokość waporyzacji jest większa, jest wykorzystywany do odparowania tkanek,

• helowo-neonowy - wypełniony mieszaniną helu i neonu pod niskim ciśnieniem, pompowany elektrycznie i poprzez zderzenia atomów, emituje światło czerwone λ = 632,8 nm, ostatnio konstruuje się lasery helowo-neonowe emitujące również światło zielone, wykorzystywane w badaniach naukowych oraz ze względu na prostą budowę w dydaktyce i niektórych zastosowaniach praktycznych,

• półprzewodnikowy – laser oparty na półprzewodniku, rodzaj diody o dużej wydajności (nośniki ładunku zostają wstrzyknięte w obszar złącza, rekombinują wysyłając promieniowanie rezonowane optycznie przez wypolerowany kryształ).

Obecnie są produkowane półprzewodnikowe diody świecące o barwie czerwonej, pomarańczowej, żółtej, zielonej, a nawet niebieskiej, oraz diody pracujące w podczerwieni.
Pierwszych siedem typów określane są mianem laserów "twardych", a moc ich promieniowania (w porównaniu ze źródłami konwencjonalnymi) jest duża bądź bardzo duża. Noszą też miano skalpeli laserowych. Zabiegi laserami twardymi wykonywane są przez lekarzy. U niektórych pacjentów istnieją przeciwwskazania stosowania promieniowania laserowego szczególnie przy leczeniu odkrytych obszarów skóry. Najistotniejszym z nich jest skłonność do bliznowacenia. Przed przystąpieniem do właściwego zabiegu, szczególnie przy użyciu laserów dużej mocy, stosuje się naświetlenia próbne na niewielkiej powierzchni ciała. Jeśli po takim zabiegu skóra dobrze się goi, blizna jest mało widoczna, to ostateczny efekt całego zabiegu będzie pozytywny. Jeśli natomiast po próbnym naświetleniu długo utrzymuje się stan zapalny, a potem pozostaje widoczna blizna, z wykonania zabiegu tą metodą należy zrezygnować. Sam przebieg zabiegu nie jest całkowicie bezbolesny, dlatego na ogół nie stosuje się terapii laserowej u dzieci, które mają większą niż dorośli skłonność do bliznowacenia. Indywidualna reakcja na ból u poszczególnych pacjentów może być różna. Zazwyczaj nie stosuje się znieczulenia, gdyż środki znieczulające powodują zwężenie drobnych naczyń krwionośnych, co utrudnia precyzyjne wykonanie zabiegu. Ból jednak nie jest tak dotkliwy, by pacjentowi trudno było go znieść. Stosowanie terapii laserowej wymaga też od pacjenta pewnej dozy wytrwałości, gdyż zabiegi należy zwykle powtarzać kilkakrotnie, a widoczną poprawę można zauważyć po około trzech miesiącach po rozpoczęciu kuracji.
Lasery o małej mocy, zwane laserami "miękkimi" (bądź biostymulacyjnymi), helowo-neonowe i półprzewodnikowe, stosowane są w gabinetach kosmetycznych. Naświetlania laserem helowo-neonowym i półprzewodnikowym przyspieszają gojenie się ran i owrzodzeń oraz pobudzają produkcję kolagenu, który nadaje skórze sprężystość. Za pomocą laserów miękkich można likwidować zmarszczki, przebarwienia skóry, plamy barwnikowe, ostudę oraz blizny, a także leczyć trądzik pospolity i zaburzenia rogowacenia skóry. Ponadto lasery te mogą być używane w celu owrzodzeń podudzi, a także w leczeniu różnego typu łysienia. Oprócz wymienionych chorób, lasery miękkie mogą być stosowane przy leczeniu egzemy, uporczywego swędzenia, opryszczki, liszaja płaskiego, oparzeń i odleżyn. Zabiegi takimi laserami mogą być wykonywane przez odpowiednio przeszkolone i doświadczone pielęgniarki i kosmetyczki. Należy podkreślić, iż przy posługiwaniu się laserem trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, by w żadnym przypadku nie skierować promieniowania laserowego bezpośrednio na siatkówkę oka. Niezależnie od mocy lasera może to doprowadzić do uszkodzenia wzroku. Dlatego tak pacjent, jak i osoba wykonująca zabieg, powinni w czasie pracy lasera nosić okulary ochronne dobrane do długości fali promieniowania lasera, a jednocześnie nieograniczające zbytnio widoczności.

Mechanizmy oddziaływania lasera:

Na poziomoie komórkowym i molekularnym , które SA rezultatem rezonansowej absorpcji energii przez komórki:
• efekt absorpcyjny polega na oddawaniu energii promieniowania laserowego poszczególnym cząsteczkom organizmu pozostającym na wspólnym poziomie energetycznym z fotonami. Absorbcja promieniowania laserowego powoduje wzrost energii całkowitej komórki czego bezpośrednim skutkiem jest zwiekszenie energii wewnętrznej
• efekt recepturowy biostymulacji polega natomiast na zwrocie matabolizmu komórki wskutek pochłonięcia światła lasera .Energia całkowita komórki pozostaje stała , a wzrasta energia uzyteczna kosztem energii wewnętrznej.
•
Efekt oddziaływania na poziomie komórkowym objawia się zwiekszeniem produkcji adenozynotrójfosforanu , wzrostem aktywności enzymów błonowych , zwiekszona synteza DNA i RNA oraz przyspieszeniem wymiany elektrolitowej miedzy komórka a jej otoczeniem .Na poziomie tkankowym obserwuje się przyspieszenie krążenia krwi i chłonki , spadek cisnienia wewnątrzkapilarnego ,wzrost progu pobudliwości zakończeń nerwowych oraz pobudzenie układu immunologicznego.

Zastosowanie kliniczne
W praktyce wykorzystuje się przede wszystkim oddziaływanie przeciwbólowe i przeciwzapalne biostymulacji
laserowej. Oceniana w wielu próbach klinicznych skuteczność analgetyczna laseroterapii wykazuje znaczne różnice Wielu autorów wskazuje na istotne statystycznie zmniejszenie dolegliwości bólowych u pacjentów
z chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa i stawów obwodowych. Efekt terapeutyczny podlega analizie na podstawie danych subiektywnych i obiektywnych. W przypadkach chorób zwyrodnieniowych stawów parametrem subiektywnym jest odczucie bólu, natomiast pomiar zakresu ruchu należy do kategorii danych obiektywnych.Autorzy podkreślają, że zniesienie dolegliwości bólowych w stawach objętych procesem zwyrodnieniowym zwiększa sprawność funkcjonalną pacjenta oraz wpływa na zmniejszenie ilości przyjmowanych
leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych . Badania potwierdzające celowość wykorzystywania stymulacji laserowej w leczeniu bólu związanego z chorobą zwyrodnieniową stawów charakteryzują się zróżnicowanym stopniem trafności i wiarygodności. Niewielka liczba prób klinicznych potwierdzających skuteczność analgetyczną laseroterapii to randomizowane badania kontrolowane , charakteryzujące się wysokim stopniem wiarygodności. Brak takich badań nie jest jednak równoznaczny z brakiem skuteczności stymulacji laserowej w leczeniu dolegliwości bólowych związanych z chorobą zwyrodnieniową stawów. Należyanalgetycznych w leczeniu bólów mięśniowo--powięziowych.Obszerną grupę wskazań do stosowania biostymulacji laserowej stanowią urazy tkanek miękkich narządu ruchu. Skuteczne działanie tej formy terapii zaobserwowano w leczeniu: pourazowego uszkodzenia i przewlekłego zapalenia ścięgna Achillesa,skręcenia stawu skokowo-goleniowego, pourazowego,
wysiękowego zapalenia stawu kolanowego, zespołu bolesnego barku, bolesności bocznego i przyśrodkowego
przedziału stawu łokciowego Niektórzy autorzy donoszą o braku efektywności biostymulacji laserowej w leczeniu dolegliwości bólowych związanych z pourazowym uszkodzeniem tkanek miękkich narządu ruchu Może to wynikać z niewłaściwego doboru aparatury zabiegowej,nieprawidłowej metodyki aplikacji promieniowania,
braku indywidualizacji postępowania terapeutycznego obejmującego leczeniem wszystkie składowe łańcucha biomechanicznego, w których stwierdza się zmiany chorobowe].Aplikacja niskoenergetycznego promieniowania
laserowego jest jedną z metod fizykalnych niefarmakologicznego postępowania przeciwbólowego
u chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Niektórzy autorzydonoszą o dużej skuteczności
i przydatności stosowania tej formy terapii w chorobach reumatycznych. Warunkiem powodzenia
w leczeniu jest jednak włączanie metod fizykalnych jako uzupełnienia farmakoterapii .
Wykorzystanie biostymulacji laserowej jest uzasadnione również w leczeniu bólu neuropatycznego.
Pozytywne efekty terapeutyczne uzyskano w leczeniu zespołu cieśni kanału nadgarstka, szyjnych zespołów korzeniowych, neuralgii nerwu twarzowego i trójdzielnego oraz neuralgii popółpaścowej. Korzystny efekt promieniowania laserowego wykazano również w terapii pourazowych uszkodzeń nerwów obwodowych. Promieniowanie laserowe podwyższa potencjał czynnościowy nieuszkodzonych nerwów obwodowych oraz nerwów, które uległy zmiażdżeniu. Po naświetlaniu laserowym zwiększa się możliwość zachowania integralności
histologicznej uszkodzonych nerwów, dzięki zwiększeniu przepuszczalności błon dla jonów Na+ i K+ oraz aktywizacji Na+/K+ATP-azy [13]. Należy podkreślić,że stosowanie biostymulacji laserowej w celu pobudzenia procesów regeneracji struktur obwodowego układu nerwowego powinno poprzedzać właściwe opatrzenie uszkodzonego nerwu. W przeciwnym wypadku biostymulacja może stanowić bodziecdla rozkrzewiania bwodowego oraz powstawania patologicznych interakcji układu nocyceptywnego i autonomicznego.
przeprowadzić więcej randomizowanych badań kontrolnych o ściśle określonej metodyce aplikacji
promieniowania laserowego. Duże rozbieżności w ocenie efektu analgetycznego po stymulacji laserowej występują również w przypadku leczenia bólów mięśniowo-powięziowych.Wykonane randomizowane badania z próbą placebo [oraz próby kliniczne nierandomizowane bez grup kontrolnych potwierdzają zasadność stosowania biostymulacji laserowej w formie naświetlania punktów spustowych bólu. Istnieją jednak doniesienia na temat niezadowalających efektów Brak pozytywnego efektu przeciwbólowego po aplikacji promieniowania laserowego zaobserwowano u pacjentów z polineuropatią cukrzycową .Wśród wskazań do biostymulacji laserowej wymienia się również bóle niedokrwienne. Dużą skuteczność analgetyczną terapii promieniowaniem laserowym uzyskuje się u pacjentów z chorobą Raynauda .Niektórzy autorzy donoszą również o pozytywnym
efekcie terapeutycznym laseroterapii w leczeniu dolegliwości bólowych związanych z dysfunkcją stawów skroniowo-żuchwowych i fibromialgią. Stymulacja laserowa stanowi również cenne uzupełnienie postępowania rehabilitacyjnego w leczeniu bólu u chorych w podeszłym wieku.Wdrażanie tej metody postępowania terapeutycznego może pomóc w opóźnieniu pojawiania się procesów inwolucyjnych, utrzymaniu niezależności
czynnościowej oraz zapobieganiu nasilaniabólu . Odnotowana przez wielu badaczy duża skuteczność
analgetyczna biostymulacji promieniowaniem laserowym skłania do wykorzystywania tej metody
w kompleksowym leczeniu bólu o różnej etiologii . Najistotniejszymi elementami warunkującymi skuteczność laseroterapii jest dobór właściwej długości promieniowania, mocy i gęstości powierzchniowej energii, zastosowanie optymalnej metodyki zabiegu — indywidualnie dobranej dla każdego pacjenta z wnikliwie zdiagnozowanymi dolegliwościami bólowymi. Czynnikiem warunkującym dynamiczny rozwój zastosowań leczniczych terapii laserowej jest przeprowadzanie większej liczby badań o wysokim stopniu trafności i wiarygodności. Problem ten dotyczy wielu metod z zakresu medycyny fizykalnej.Bieżąca praktyka fizykoterapeutyczna często opiera się na wynikach badań nierandomizowanych i przeprowadzonych
bez udziału grup kontrolnych oraz na empirycznych schematach terapeutycznych. W celu uzyskania optymalnego leczniczego wykorzystania czynników fizykalnych i maksymalizowania dokładności przewidywań natury oraz zasięgu pożądanych skutków terapii badania skuteczności poszczególnych metod fizykoterapii powinny obejmować analizę wpływu różnych parametrów leczenia na skutki ich stosowania w różnych sytuacjach klinicznych . Punkt wyjścia w opracowaniach metod właściwego wykorzystywania bodźców fizykalnych powinny stanowić zasady medycyny opartej na dowodach naukowych (EBM, evidence basedmedicine) .Oddziaływanie terapeutyczne biostymulacji laserowej nie ogranicza się jedynie do łagodzenia dolegliwości bólowych. Laseroterapię z powodzeniem stosuje się w leczeniu świeżych blizn i trudno gojących się ran (odleżyny, owrzodzenia troficzne) Niektórzy autorzy opisują pozytywne efekty stosowania promieniowania laserowego u chorych z obrzękiem limfatycznym, objawiające się24-68-procentowym zmniejszeniem obwodu kończyn objętych obrzękiem, poddawanych biostymulacji .

Niskoenergetyczne promieniowanie laserowe stanowi cenne uzupełnienie kompleksowego postępowania
przeciwbólowego. Jednak nie wszystkie wyniki badań wskazują na statystycznie istotne ograniczenie
dolegliwości bólowych po biostymulacji. Z tego powodu należy przeprowadzić większą liczbę badań
o wysokim stopniu trafności i wiarygodności oraz ściśle określonej metodyce aplikacji promieniowania.
Biostymulacja laserowa jest metodą nieinwazyjną i bezpieczną, co skłania do rozszerzania wskazań do jej zastosowań.
Choroba nowotworowa
Nadwrażliwość na światło
Ciąża
Padaczka
Czynna gruźlica
Przełom tarczycowy
Zaburzenia glikemii


Bibliografia

1. Nowotny J. Podstawy fizjoterapii. Tom 2. AWF, Katowice
1998: 67–75.
2. Tardaj J. Lasery w medycynie i rehabilitacji. Fizjoterapia
2001; 4: 42–47.
3. Kuliński W. Laseoterapia. W: Kwolek A. (red.). Rehabilitacja
Medyczna. Tom 1. Urban & Partner, Wrocław 2003: