Przedstaw dowolną periodyzację życia. Wyjaśnij, w którym okresie rozwoju dziecka, rozwój może być stymulowany przez opiekunkę.
Periodyzacja według M. Żebrowskiej
Niemowlęctwo - 1 rok życia
Wiek poniemowlęcy - 1-3 rok życia
Wiek przedszkolny - 3-7 rok życia
Wczesny wiek szkolny - 7-11 rok życia
Dorastanie - 12-18 rok życia
Periodyzacja według M. Przetacznik –Gierowskiej
1.Okres prenatalny
2.Okres dzieciństwa
a) wczesne dzieciństwo – do 3 roku życia
- I faza – noworodek – 1 miesiąc
- II faza – niemowlęctwo – 1 rok życia
- III faza – małe dziecko
b) okres przedszkolny
c) późne dzieciństwo
3.Dorastanie
4.Wiek młodzieńczy (21-24 rok życia)
5.Dorosłość (25-65 rok życia)
6.Starość (powyżej 65 roku życia)
We wszystkich sferach rozwój dziecka jest stymulowany przez opiekunkę, ale nie wszystkie sfery są jednakowo stymulowane. Zależy to od wieku dziecka, i jego indywidualnych cech.
Rozwój ruchowy dziecka najbardziej stymulowany jest w 1 roku życia, kiedy to dziecko zdobywa takie umiejętności jak: pełzanie, raczkowanie, siadanie, stanie i chodzenie. Zdobyte umiejętności z tej sferze, w pierwszym roku życia w późniejszych latach życia dziecka, są przez niego nadal doskonalone. Im dziecko starsze, zdobywa i posiada inne umiejętnego ze sfery ruchowej, i są to: bieganie, skakanie, przechodzenia po równoważni, wspinania się.
Rozwój manualny dziecka jest najbardziej stymulowany tak jak rozwój ruchowy w okresie pierwszego roku życia, gdyż właśnie wtedy, następuje rozwój małej manipulacji, czyli ruchów rąk. Rozwój ruchów chwytania wygląda następująco:
4-5 miesiąc życia – dziecko zbliża obie ręce do widzianego przedmiotu, słabo zaznaczony chwyt łokciowo – dłoniowy
5-6 miesiąc życia – chwyt przy użyciu czterech palców dłoni, bez udziału kciuka, najbardziej czynne palce, przedostatni i ostatni – chwyt dłoniowy
7-8 miesiąc życia – dziecko zaczyna się posługiwać kciukiem przy chwytaniu, Alen ie potrafi przeciwstawić kciuka pozostałym palcom, wykonuje tylko ruch przywodzenia i odwodzenia kciuka w stosunku do innych palców jest to tzw. chwyt nożycowy
Powyżej 9 miesiąca życia: dziecko zaczyna posługiwać się chwytem, pensetowym, który polega na tym, że kciuk przeciwstawiany jest pozostałym palcom
Duża stymulacja rozwoju związanego ze sferą manipulacji, przypada na okres drugiego roku zycia, kiedy to manipulacja jest ciągle jednym z czynników rozwoju umysłowego dziecka. Do ulubionych zabaw manipulacyjnych należy: mieszczenie, nawlekanie i dopasowywanie.
W I połowie 2 roku życia, następuje początkowy rozwój praksji (czynności związane z posługiwaniem się przedmiotami codziennego użytku tj: kubek, łyżeczka, grzebień),oraz czynności, związane z samoobsługą przy jedzeniu, myciu, ubieraniu), które będą się doskonaliły poprzez cały okres poniemowlęcy.
Rozwój uczuć i kontaktów społecznych: rozpoczyna się już okresie noworodkowym, kiedy to dotyk matki podczas wykonywania czynności nie tylko pielęgnacyjnych, powoduje zbliżenie się do dziecka, to wtedy dziecko zaczyna czuć się bezpieczne. Rozwój tej sfery jest szczególnie stymulowany w okresie przedszkolny, kiedy to wśród dzieci dominuje już zabawa równoległa i pojawia się zabawa wspólna. Stopniowo zwiększa się ilość zabaw społecznych, rówieśnik staje się dla dziecka już nie rywalem o względy dorosłego, ale kompanem do dobrej zabawy. Dziecko staje się zdolne do nawiązania serdecznych i trwałych kontaktów uczuciowych, nie tylko z dorosłych, ale i z rówieśnikami, tworzą się pierwsze przyjaźnie. U dzieci zaczynają się rozwijać uczucia wyższe jak np. współczucie, dzieci uczą się też kontrolować swoje uczucia.
Rozwój procesów poznawczych w szczególności mowy: Dla rozwoju mowy, duże znaczenia ma stymulacja w pierwszym roku życia, kiedy to występują przełomowe momenty w rozwoju mowy takie jak: gruchanie, gaworzenie, czy wypowiadanie pierwszych słów. Ważna jest jednak również stymulacja opiekunki w okresie poniemowlęcym, kiedy to dzieci wypowiadają coraz większą liczbę słów, zaczynają budować pierwsze zdania, ich mowa staje się coraz bardziej gramatyczna i zrozumiała dla otoczenia.
Na rozwój pozostałych procesów poznawczych, duży wpływ mają zabawy dydaktyczne, kierowane przez opiekunkę. Zabawy i zajęcia dydaktyczne wraz z wiekiem nabierają.
Rozwój przyzwyczajeń, nawyków i usamodzielnień dziecka: Pierwszy etap ich rozwoju następuje już w pierwszym roku życia, ale tak naprawdę Głowna stymulacja ich rozwoju następuje w okresie poniemowlęcym, kiedy to dzieci opanowują samodzielne jedzenie, mycie się, ubieranie się, zgłaszanie potrzeb fizjologicznych, w dużej części samodzielne ubieranie i rozbieranie się. Kształtują się nawyki porządkowe i grzecznościowe dzieci.
Opracowanie : Agnieszka Ptaszek (agulina2) i Joanna Mrowiec