Bizancjum- konspekt

1.BIZANCJUM

1) CESARSTWO RZYMSKIE NA WSCHODZIE
· Zachowano dawną administrację rzymską (przeniknięta irańskim despotyzmem- potrafiła tłumić bunty)
· Obce inwazje→ wyższe podatki
· Do 450 r. – rządy dynastii teodozjańskiej (korupcja, faworyci, kobiety)
· Wschodni ceremoniał dworski, orientalizacja
· Biurokratyzm
· Cesarz- autokrata w sprawach świeckich i religijnych
· Starcia chrześcijańsko- pogańskie
· Odsunięcie ludu od władzy, nawet od kontaktu z cesarzem
· Samowola administracji- opór
· Demy- organizacje samorządowe ludności miejskiej- różne funkcje gospodarcze
· Cyrk- miejsce spotkania cesarza z ludem
· Na terenie cyrku- połączone demy, cztery główne stronnictwa cyrkowe: zieloni, błękitni, biali i czerwoni
· Zieloni- związane z bogatym kupiectwem rzemieślników, sympatie dla monofityzmu
· Błękitni- klientela wielkich posiadaczy dóbr, sprzyjanie katolicyzmowi
· Stronnictwa- różne postulaty do cesarza, zaciekła walka między sobą
· Walka z próbą emancypacji Odoakra (Odoaker- chciał zamienić swoją władzę namiestniczą na suwerenną) → zwycięstwo Teodoryka
· Teodoryk- namiestnik dla miejscowej ludności rzymskiej i król dla Ostrogotów, którzy przybyli z nim na Półwysep (Ostrogoci dostali ziemię skonfiskowaną stronnikom Odoakra)
· Śmierć Teodoryka 526 r.

2) JUSTYNIAN WIELKI
· Marzenia o przywróceniu Cesarstwu jego dawnej mocarstwowości
· → odzyskanie poprzednich granic
· przeszkoda- wojna z Persją (koniec 532)
· bunt mieszkańców Konstantynopola- bunt Nika (udało się go poskromić)
· nieudolne rządy ministrów Justyniana
· petycja przez stronnictwo zielonych → odrzucenie
· reakcja wśród zielonych i (popierających dotąd cesarza) błękitnych
· straszna sytuacja
· cesarzowa Teodora- nakłoniła błękitnych do pozostawienia zielonych samym sobie i zorganizowała kontruderzenie najemnych wojsk , które zmasakrowały powstańców na arenie hipodromu

· sprawa odzyskania Afryki rządzonej przez Wandalów. Wandalowie pobici w pierwszej bitwie (Belizariusz)
· interwencja w Italii, walka z Ostrogotami
· Wityges- przywódca Gotów, kapitulacja w 540 r. (Goci jako „sprzymierzeńcy” na północ od Padu)
· → nietrwały pokój
· Justynian odwołał Belizariusza z Italii, żeby bronił wschodniej granicy przed dywersją perską
· → Goci wzięli broń i obwołali królem młodego Totylę i przekroczyli Pad
· Totyla wyparł Rzymian z Półwyspu
· Totyla na Bałkany- niebezpieczeństwo dla Konstantynopola
· Justynian- wysłanie silnej armii do Italii (dowództwo- eunuch dworski- Narzes)
· (przekroczenie przez Słowian granicy naddunajskiej) → przesunięcie planu o kilka lat (552 r.)
· bitwa pod Busta Gallorum- śmierć Totyli, klęska Gotów
· około dwudziestoletni okres wojen → gospodarcze wyniszczenie Italii
· nieprzyjaźni urzędnicy ze Wschodu (nakładali na ludność Italii podatki)
· mieszanie się do spraw kościelno- religijnych
· skargi do cesarza
· groźby odwołania się do pomocy nawet barbarzyńców, których rządy już były lepsze niż Narzesa i jego urzędników
· Narzes odwołany

· Rewindykacja Hiszpanii
· Spory religijne i dynastyczne w państwie Wizygotów
· 550 r. – Justynian wysyła korpus ekspedycyjny do Hiszpanii
· zwycięstwo, ale
· (Półwysep pozbawiony bezpośredniej komunikacji z metropolią, stał się coraz bardziej zaniedbywaną kolonią)

3) REFORMY WEWNĘTRZNE JUSTYNIANA
· Justynian nie tylko chciał rewindykacji terytorialnych, ale też chciał przywrócić państwu rzymskiemu mocarstwowość → uporządkowanie stosunków wewnętrznych
· Kodyfikacja obowiązującego prawa (533- 536 r.)
o Jednolity zbiór prawa na podstawie przepisów poprzednich trzech kodeksów (teodozjańskiego, Gregoriusza, Hermogeniana) i uwzględniający później wydane Nowele Justyniana
o Trzy części:
Diagesta Iustiniani- prawo rzymskie zachowane z dziełach prawników rzymskich
Institutiones Iustiniani- oparty na Institutines iuris civilis Gajusa (podręcznik dla szkół prawa)
Codex Iustinianus- zbiór konstytucji cesarskich od Hadriana (117- 138 r.) do Justyniana
· Reforma studiów prawniczych (lepsi urzędnicy)
· Ostateczne zlikwidowanie pogaństwa
o zamknięcie Akademii Ateńskiej w 529 r.
o Prześladowania innowierców (mozaistów)
o Własna koncepcja dogmatyczna dla chrystianizmu
4) CEZAROPAPIZM
· Doktryna polityczno- religijna głosząca zwierzchność władzy świeckiej nad kościelną
· Początek cezaropapizmu- edykt mediolański
· Szczyt rozwoju cezaropapizmu- panowanie Justyniana I Wielkiego i czasy cesarstwa bizantyjskiego
· Uznanie chrześcijaństwa za religię państwową- Teodozjusz I Wielki (380 r.) cesarz Leon III (zm. 741) przypominał w liście do papieża Grzegorza II „jestem cesarzem i kapłanem”
· Ingerencja cesarzy w całokształt życia Kościoła:
o Wydawanie edyktów dogmatycznych
o Występowanie jako arbitrzy w sprawach doktrynalnych
o Zwoływanie synodów
o Zatwierdzanie postanowień synodów
o Justynian I Wielki ustanawiał przepisy liturgiczne