Ewolucjonizm

Lanmark:
Organizmy powstały z materii nieorganicznej, uległy komplikacji, na drodze tych komplikacji wyodrębniły się rośliny i zwierzęta.
Cechy nabyte przez osobnika w trakcie jego ontogenezy (rozwój osobniczy) od zapłodnienia, do śmierci ulegają dziedziczeniu.
Organy i narządy w trakcie życia ulegają doskonaleniu, czyli przechodzą z poziomu prostego do bardziej złożonego. Organy, których człowiek nie używa ulegają uwstecznieniu.
Darwin:
Walka o byt toczy się pomiędzy osobnikami osobnikami o dostęp o do ograniczonego zasobu środowiska skutkiem konkurencji i eliminacji osobników gorzej przystosowanych.
Dobór naturalny. W kolejnych pokoleniach faworyzowane są osobniki najlepiej przystosowane, których potomstwo dziedziczy ich najlepsze cechy, w kolejnych pokoleniach rośnie udział posiadacz najlepszych cech. Drobne zmiany są utrwalane i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jest to główny czynnik ewolucji
Dobór stabilizujący – polega na zachowaniu już osiągniętej w wyniku procesów ewolucyjnych normy. Umożliwia utrzymanie równowagi przystosowawczej i eliminacje odchyleń, najczęściej niekorzystnych nie korzystnych ustalonych warunkach środowiska naturalnego.
Dobór kierunkowy – Ujawnia się tam, gdzie zmieniają się warunki.
Dowody ewolucji:
DOWODY BEZPOŚREDNIE:
Skamieniałe szczątki (kości, zęby, skamieniałe części roślin)
Odciski i odlewy w skałach osadowych (archeopteryp – gado-ptak , zakonserwowane pyłki i szczątki roślin)
Inkluzja – zatopione zwierzęta, przeważnie owady w bursztynie.
Formy przejściowe, pośrednie. (seymuria, ichtiostega, archeopteryp, cynoganatus )
Chronologia względna – trzeba brać pod uwagę okres czasu życia i wyginięcia danego gatunku.
DOWODY POŚREDNIE:
Anatomia porównawcza – rozpatrywanie i porównawcze zestawienie odpowiadających sobie narządów lub układów w różnych grupach zwierzęcych, celem wykazania podobieństw lub pokrewieństw.]
Narządy homologiczne – narządy, które mają wspólny plan budowy (pochodzenie), ale w wyniku spełnianych funkcji mogą się te narządy od siebie bardzo różnić. (kopyto konia, ręka człowieka, płetwa wieloryba)
Cechy analogiczne – mają różne pochodzenie, ale w wyniku funkcji, które spełniają bardzo się od siebie upodobniły. (skrzydło ptaka i skrzydło owada, oko ośmiornicy z okiem kręgowca)
Występowanie organów zanikających – występowanie narządu, który w jednej grupie jest niezbędny do życia a w drugiej niepotrzebny.( u człowieka, kość ogonowa, ząb mądrości, wyrostek robaczkowy, który u gryzoni jest niezbędny do życia, metameria mięśni brzucha, mięśnie twarzy poruszające uszami)
Atawizm – organ lub narząd niegdyś niezbędny, a teraz nie potrzebny do życia…




DOWODY Z FIZJOLOGII I BIOCHEMII:
- wszystkie organizmy mają te same kwasy nukleinowe.
- wszystkie organizmy przechodzą tą samą mitozę.
- wszystkie organizmy przechodzą ten sam cykl Krebsa.
- uniwersalizm kodu genetycznego.
- te same enzymy katalizujące.
DOWODY Z EMBRIOLOGII:
Embriologia dostarcza nam dowodów na wspólne pochodzenie organizmów poprzez porównanie zarodków.
Wszystkie kręgowce we wczesnym stadium rozwoju embrionalnego są bardzo do siebie podobne, praktycznie nierozróżnialne.
Rozwój ontogenezy w pewnych swoich etapach jest powtórzeniem rozwoju rodowego, czyli filogenezy, ale w bardzo dużym skrócie. (dowiedziono już, iż ta teoria nie jest prawdziwa)
W bardzo wczesnym stadium embrion ludzki posiada cechy rybie, są to łuki skrzelowe, z których wykształca się później puszka krtani, gruczoł tarczycy i elementy nagłośni.
Heckl pogrupował cechy u zarodków na poligenetyczne i cenogenetyczne.
Cecha piligenetyczna – powtarza się u ludzkich zarodków a są cechami dorosłych przodków.
Cecha cenogenetyczna – cechy swoiste zarodków, są związane z różnymi etapami życia i zależą od warunków. Pojawienie się u zarodków błon płodowych gady posiadają tę cechę (przodek tego nie posiadł)
WNIOSEK:
Każda ontogeneza jest wypadkową tych dwóch cech.
SIEWIERCEW (1866- 1936) ROSJA:
Ogłosił on teorię filembriogenezy.
Zmiana zachodząca we wczesnym stadium zarodkowym – archalaksa. Już we wczesnym stadium zarodkowym, węże mają bardzo dużo kręgów (gady mają zazwyczaj mało kręgów). Jest to cecha swoista węży.
Zmiana zachodząca w stadium środkowym – dewiacja (odchył od normy). Odchylenie liniowości rozwoju zarodka - następuje odchył. U gadów w stadium środkowym pojawiają się łuski, które potem częściowo zanikają.
Zakłócenie końcowego stadium zarodkowego – anabolia. U ryby BELONA, szczęka w końcowym stadium zarodkowym wydłuża się. W stadium larwalnym górna szczęka też się wydłuża, w efekcie osobnik dorosły ma sztyletowaty pysk.
Wszystkie organizmy w stadium brustkowania i gastrulacji są takie same.
CZYNNIKI EWOLUCJI:
MUTACJA – jest to podstawowy czynnik ewolucji. Tylko niektóre mutacje się utrwalają.
Dobór naturalny – różnica w przeżywalności i zdolności do wydawania potomstwa, miedzy osobnikami, które różnią się od siebie jakimiś cechami. Kierunkowy, Stabilizujący, Różnicujący – polega na eliminowaniu cech średnich, prowadzi do pojawienia się dwóch populacji.
Izolacja – działa czynnik, który uniemożliwia swobodne krzyżowanie się w jednej populacji, np. odległość dla dżdżownicy.
Dryf genetyczny – polega na losowych zmianach, częstości występowania genów w populacji czyli na losowym łączeniu się gamet, które wyizolowane z dużej grupy.
Mieszanie na zasadzie przypadku niewielkiej puli genowej.
MECHANIZMY EWOLUCJI:
Specjacja – główny gatunek przetrwał w prawie niezmienionej formie, ale po drodze dał początek innemu gatunkowi.
Ewolucja filetyczna - polega na tym, że w drodze ewolucji z jednego gatunku, tworzy się inny.
Izolacja reprodukcyjna – jest to bariera, która istniej pomiędzy gatunkami, nie pozwala ona na przepływ genów od gatunku do gatunku.
Izolacja prezgotyczna – przed wytworzeniem zygoty.
- ekologiczna – osobniki zajmują różne misze ekologiczne i nie mają szans spotkania się.
- etologiczna – samica gatunku X nie wykazuje zainteresowania samcem gatunku Y. - mechaniczną – nawet jakby chciali, to nie mogą, bo mają inny okres rui.
- czasową – narządy kopulacyjne nie pasują do siebie.
Izolacja postzygotyczna – Wszystkie mieszańce poza gatunkowe, albo zygota obumiera, albo jak już młode przyjdzie na świat, to będzie bezpłodne.


PRAWIDŁOWOŚCI EWOLUCJI:
Tępo ewolucji – należy ustalić skale geologiczną, rozpatrywać czas powstania różnych gatunków. Każdy gatunek musi istnieć dłużej niż trwał jego czas powstawania. Nie można porównywać ze sobą rozpatrywanych gatunków.
Charakter postępowy ewolucji – zmiany ewolucyjne są nieodwracalne, każda zmiana, która wydaje nam się uwstecznieniem tak naprawdę jest czynnikiem przystosowawczym. Np. Zanik jelit u tasiemca.
Wymieszanie szczepów, gatunków – jest to wpisane w istnienie gatunku. Gatunek powstał, istniał i wymrze. Jest to uwarunkowane wpieraniem gatunków, walką między gatunkami, zmianami klimatycznymi, brakiem adaptacji (organizmy nie potrafią przystosować się do zmian jakie nastąpiły) Homo sapiens – człowiek jest głównym czynnikiem wymierania gatunków.
POJĘCIA:
AROMORFOZA – zmiana organizacji i funkcja organizmu żywego, mająca charakter przystosowawczy np. stałocieplność, błony płodowe. U roślin – pojawienie się tkanek, tkanka umożliwiła roślinie wyjście na ląd.
IDIOADAPTACJA – jest to dostosowanie się organizmu do środowiska . Organizm nie misi nic zyskać, powinien się tylko przystosować do środowiska. Każdy wykształcił takie cechy, które pomagają im się lepiej przystosować do otoczenia.
KONWERGENCJA – jest to schodzenie się cech. Każdy organizm, który chce żyć np. w wodzie, musi się przystosować do jej warunków. Niektóre zwierzęta żyjące w wodzie upodabniają się do siebie, chociaż nie mają ze sobą nic wspólnego. Np. taki sam narząd albo kształt, ryba i wieloryb.
Antropogeneza, filogeneza człowieka, pochodzenie człowieka, historia rodowa człowieka i człowiekowatych, procesy biologiczne, które doprowadziły do powstania gatunków dwunożnych istot o wyprostowanej sylwetce, poruszających się po ziemi. Początki antropogenezy sięgają prawdopodobnie połowy trzeciorzędu, kiedy nastąpiło przejście pierwszych istot człekokształtnych od nadrzewnego do naziemnego trybu życia, co umożliwiło wykorzystanie rąk, dotychczasowego narządu ruchu, do nowych czynności, m.in. używania narzędzi. Inną konsekwencją zmiany trybu życia były zmiany anatomiczne, m.in. dostosowanie stóp i szkieletu do postawy wyprostowanej oraz zmiany w uzębieniu.
Na podstawie odkryć 1959 w wąwozie Olduvai w Tanzanii (szczątki Homo habilis, istoty o dużym mózgu, wytwarzającej pierwsze znane prymitywne narzędzia) można zakładać, że proces tych przystosowań do nowego trybu życia dobiegł końca ok. 2 mln lat temu. Pierwszą znaną człowiekowatą istotą dwunożną, której kopalne szczątki pochodzą sprzed ok. 4,5 mln lat, jest odkryty w latach 70. XX w. w Aramis w Etiopii Ardipithecus ramidus, uznany początkowo za przedstawiciela australopiteków, których szczątki stanowią kolejne ogniwa antropogenezy.








Ewolucjoniści nie są w stanie powiedzieć kiedy pojawił się człowiek z „duszą”

Cechy hominizujące – cechy „człowieka” świadczące o wyrażaniu emocji.

AUSTRALOPITEK – Wykopano tą formę w Tanzanii. Forma nie znała ognia.
HOMO HABILIS – Człowiek zręczny, odkryty na terenie Tanzanii w latach 60 tych. Żył ok. 1,5 mln lat temu, miał narzędzia, okrywał się skórą, cechy społeczne.
HOMO EREKTUS – Żył ok. 1 mln lat temu, znał ogień, miał narzędzia, był mięsożerny, występował na 5-ciu kontynentach. Podobny do współczesnego człowieka.
HOMO NEANDERTALIN – ok. 250 tys. lat temu. Lekko pochylony do przodu. Krótka szyja, szczeka szeroka, wypchnięta do przodu.
CZŁOWIEK Z COMANION – Francja. Sprawniejszy od neandertalczyka, mózg się wysklepia.
HOMO SAPIENS – narzędzia, broń, technika…
HOMO SAPIENS SAPIENS – religia, kultura, różnicowanie języka…