Sole wokół nas

Sole wokół nas


Chlorek srebra(I)- AgCl. Występuje ona zazwyczaj w formie białych kryształów, które zmieniają kolor pod wpływem światła - najpierw na jasnofioletową, potem na różową, brązową i wreszcie ciemnobrunatną. Słabo rozpuszczalna w wodzie. Temperatura topnienia - 458C.
Zastosowanie:
- fotografika
- srebrzenie
- otrzymywanie srebra
- lecznictwo

Bromek srebra – AgBr. Jasnożółta, prawie biała sól. Pod wpływem światła zielenieje. Dosyć trudno rozpuszczalna w wodzie. Topi się w temperaturze 434C.
Zastosowanie:
-Fotografika

Jodek srebra- AgI. Krystaliczny, jasnożółty proszek. Na świetle ulega rozkładowi z wydzieleniem metalicznego srebra (Ag+(s) + e- Ag(s)). Trudno rozpuszczalny w wodzie, oraz nierozpuszczalny w kwasie azotowym. Ulega działaniu odczynników tworzących z nim łatwo rozpuszczalne związki kompleksowe (tzn. złożone jony lub cząsteczki, w których kation centralny powiązany jest wiązaniem koordynacyjnym z ligandami - anionami lub cząsteczkami obojętnymi): tiosiarczanu sodowego
AgI + 2Na2S2O3 [Ag(S2O32]Na3 + NaI) oraz cyjanków alkalicznych
(AgI + 2KCN [Ag(CN)2]K + KI). Wytrąca się w postaci serowatego osadu po dodaniu do roztworu azotanu srebra, roztworu zawierającego jon I –
Zastosowanie:
- Składnik światłoczułych emulsji fotograficznych, pokrywających światłoczułe błony i papiery wykorzystywane w fotografice

Chlorek amonu (inaczej salmiak)- NH4Cl. Najczęściej występuje w postaci bezbarwnych kryształów, które dobrze rozpuszczają się w wodzie. Produkt uboczny w produkcji węglany sody "metodą amoniakalną" (tzw. metodą E.G. Soulvaya - metoda otrzymywania węglanu sodu (sody) z chlorku sodu poprzez działanie wodnym roztworem amoniaku i tlenku węgla na roztwór wodny chlorku sodu. Można go też otrzymać poprzez działanie amoniakiem na kwas solny.
Zastosowanie:
- fotografika
- nawożenie
- oczyszczanie powierzchni metali (np. przed lutowaniem)
- lecznictwo
- akumulatory spawalnicze
- do produkcji tzw. "suchych ogniw galwanicznych" (ogniw Leclanchego). Jest to układ materiałów przetwarzający energię chemiczną bezpośrednio w energię elektryczną.

Sole srebra w fotografice
Sole AgBr, AgCl i AgI nazywane są halogenkami srebra - zachodzi w nich reakcja rozpadu pod wpływem światła (na brom, chlor bądź jod oraz metaliczne srebro), w wyniku czego cała substancja z makroskopowego punktu widzenia zmienia kolor. Jest to wykorzystywane w fotografice. Rzeczone sole są na materiałach fotograficznych umieszczone w substancji ochronnej, zazwyczaj żelatynie. Podczas naświetlenia cząsteczki soli, na które padło światło rozpadają się i uwalniają srebro - które skupia się w tzw. centrach czułości. Następnie fotografię poddaje się wywołaniu, podczas którego naświetlone kryształki srebra zamieniane są w srebro metaliczne. Następnie, w ramach procesu utrwalania nie naświetlone srebro jest usuwane z fotografii. W efekcie otrzymuje się negatyw - ciemne srebro wytrąciło się tam, gdzie padało światło, zaś stamtąd, gdzie światło nie padało, srebro zostało wymyte - klisza jest tam przeźroczysta. Obraz ma zamienione miejscami kolory jasne i ciemne. Na koniec naświetla się przez gotowy negatyw papier fotograficzny, który - dodatkowo utrwalony - jest właśnie tym zdjęciem, które odbieramy u fotografika.

Siarczan (VI) wapnia- CaSO4. Jest słabo rozpuszczalna w wodzie. Występuje ona w naturze w dwóch postaciach: bezwodnej - anhydrytu (CaSO4) i uwodnionej - gipsu (CaSO4 • 2H2O).
Anhydryt jest solą występującą w kolorach niebieskim, białym oraz przeźroczystym. W Polsce jest wydobywany na Dolnym Śląsku, pod Kłodawą, Wapnem i Inowrocławiem.
Zastosowanie:
- przemysł chemiczny
- produkcja cementu

Chloran potasowy (sól Bertholleta)- KClO3 biała, krystaliczna substancja zaczynająca się rozkładać w temp. ok. 670 K z wydzieleniem tlenu. Nie jest higroskopijny, w wodzie rozpuszcza się słabo. Chloran potasowy jest bardzo energicznym utleniaczem. Z paliwami nieorganicznymi i organicznymi tworzy niebezpieczne mieszaniny wybuchowe. Spośród mieszanin z substancjami nieorganicznymi szczególnie łatwo wybuchają mieszaniny z czerwonym fosforem i siarką, mniej wrażliwe są mieszaniny z węglem. Mieszaniny Ch.p. z substancjami organicznymi (cukier, woski, celuloza) są wybuchowe lub łatwopalne, zapalają się pod działaniem stężonego kwasu siarkowego. Ch.p. jest toksyczny, spożycie 5-10 g może spowodować śmierć. Objawami zatrucia są wymioty, biegunka, sinica, duszności, przyspieszenie czynności serca, zapaść krążeniowa, żółtaczka hemolityczna i uszkodzenie nerek.
Zastosowanie:
- wyrób zapałek
- produkcja substancji wybuchowych
- wyrób barwników
- jako środek bielący
Siarczan magnezu- MgSO4. Bezwodny siarczan magnezu to biały, rozpuszczalny w wodzie (3,6g w 100g H2O) proszek. Wykazuje silne właściwości higroskopijne. Tworzy kilka hydratów, najważniejsze spośród nich to rozpuszczalny w wodzie MgSO4 • 7H2O (zwany potocznie solą gorzką lub solą angielską) oraz nierozpuszczalny MgSO4 • 1H2O, występujący w przyrodzie jako minerał kizeryt. W temperaturze pokojowej trwały jest pierwszy z nich. Po ogrzaniu do ok. 150C przechodzi w MgSO4 • H2O, który odwadnia się powyżej 200C.
Zastosowanie:
- jako środek słyszący

Siarczek(VI)sodu– (Na2SO4). Istnieją dwie formy siarczanu (VI) sodu:
Bezwodny - który tworzy białe kryształy topiące się w 884C. Bezwodny siarczan sodu jest silnie higroskopijny. Bezwodny siarczan sodu nie występuje w naturze - otrzymuje się go przez wyprażanie siarczanu uwodnionego.
Zastosowanie:
- jako środek suszący
Siarczan sodu uwodniony (Na2SO4)*6H2O - tworzący kryształy o intensywnie niebieskiej barwie - zwany solą glauberską. W przyrodzie występuje w formie minerałów (m.in. glauberyt, tenardyt, mirabilit).
Zastosowanie:
- jako dodatek przy produkcji szkła, papieru
- w garbarstwie skóry
-pełni rolę pigmentu, na bazie którego produkuje się farby (ultramaryna).

Żelazicyjanki (sól czerwona) – nazwa zwyczajowa cyjanożelazianów, soli kompleksowych o wzorze ogólnym Me3[Fe(CN) 6], zawierających żelazo trójwartościowe. Ż. potasowy K3[Fe2(CN)6], c. czerw., rozpuszczalny w wodzie.

Zastosowanie:
- w analizie chem. Do wykrywania dwuwartościowego żelaza (z jonami Fe2+tworzy osad błękitu Turnbulla),
-fotografika
- farbiarstwo

Żelazocyjanki (sól żółta) – nazwa zwyczajowa cyjanożelazinów, kompleksowych soli o wzorze ogólnym Me4[Fe(CN)6] zawierających żelazo dwuwartościowe. Ż. potasowy K4[Fe(CN)6]∙3H2O cytrynowo-żółty rozpuszczalny w wodzie.

Zastosowanie:
- w analizie chemicznej do wykrywania trójwartościowego żelaza (z jonami Fe tworzy osad błękitu pruskiego)
- w przemyśle do proszków hartujących
- w litografii
- do barwienia wina

Sól Fishera- (K3[Co(NO2) 6]∙H2O), nazwa zwyczajowa sześcioazotynokobaltanu potasowego, soli kompleksowej kobaltu trójwartościowego. Żółty proszek krystaliczny trudno rozpuszczalny w wodzie. Powstawanie osadu sF jest reakcją analityczną jonów potasowych.

Zastosowanie:
- jako farba do malowania szkła i porcelany (tzw. Żółcień kobaltowa).


Sól karlsbadzka – produkt sztuczny odpowiadający składem soli naturalnej z Karlovych Varów (Czechosłowacja); 100 gr. soli karlsbadzkiej zawiera: 44 gr. – soli glauberskiej , 2 g siarczanu potasowego K2SO4 18 g chlorku sodowego NaCl, 39 g - sody. Z 6 g s.k. sporządza się 1 dm napoju o właściwościach leczniczych

Zastosowanie:
- właściwości lecznicze
Chlorek sodu- (wzór chemiczny NaCl) - związek chemiczny, jeden z najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie.
Chlorek sodu jest białą substancją krystaliczną, dobrze rozpuszczalną w wodzie, jednak o niewielkim stężeniu maksymalnym, słabo higroskopijną. Temperatura topnienia = 801 C.
Głównym surowcem do pozyskania chlorku sodu jest sól kamienna pozyskiwana metodami kopalnymi (wydobycie górnicze, lub w postaci solanki), oraz sól uzyskiwana z odparowania wody morskiej.
Chlorek sodu stanowi główny składnik takich substancji jak sól kuchenna oraz sól warzona.
To chlorek sodu powoduje, że woda morska jest słona. Wchodzi także w skład płynu pozakomórkowego organizmów żywych.
Zastosowanie:
- przemysł chemiczny
- przemysł spożywczy

Sól pinkowa -((NH4) [SnCl6]), nazwa zwyczajowa chlorocynianu amonowego, soli kompleksowej zawierającej cynę czterowartościową. Bezp. kryształy rozp. w wodzie.
Otrzymywanie:
Do roztworu chlorku cynowego SnCl4 dodaje się nadmiar chlorku amonowego.

Zastosowanie:
- w farbiarstwie jako zaprawa

Sól Reineckego -(NH4[Cr(NH3)2(SCN)6] H O), nazwa zwyczajowa czterorodano-dwuamochromianu (III)amonowego, soli kompleksowej chromu trójwartościowego. C.czerw. kryształy, rozp. w wodzie gorącej i alkoholu.
Otrzymywanie:
Stapianie rodanku dwuchromianu amonowego. W roztworach wodnych powoli rozkłada się.

Zastosowanie:
- w analizie biochemicznej do do strącania aminokwasów.

Sól Schlippego- (Na3SbS4∙9H2O), nazwa zwyczajowa siarkoantymonianu sodowego. J.żółte kryształy rozp. w wodzie, na powietrzu pokrywają się czerwoną warstewką siarczku Sb2S5.
Otrzymywanie:
Stapianie Sb2S3 wodorotlenkiem sodowym i siarką.

Zastosowanie:
- do otrzymywania siarki złocistej

Sól Seignette’a- (KNaC4H4O6∙4H2O), nazwa zwyczajowa winianu sodowo-potasowego. Bezbarwne kryształy lub biały proszek rozpuszczalny w wodzie, t.t. 70-80 (we własnej wodzie krystalizacyjnej).

Zastosowanie:
- napoje orzeźwiające
- lecznictwo
- przemysł elektrotechniczny
- w laboratoriach chemicznych do sporządzania odczynnika Fehlinga. Nazwa s.S. pochodzi od nazwiska aptekarza Seignette (w La Rochelle, Francja), który otrzymywał ją w r. 1672. S.S. zwana jest też solą z Rochelle.

Sól Mohra- (FeSO4∙(NH4)2SO4∙6H4O), nazwa zwyczajowa soli podwójnej, siarczanu żelazawo-amonowego. J.ziel. kryształy, rozpuszczalna w wodzie. S.M. jest najtrwalszą solą żelaza dwuwartościowego.

Zastosowanie:
- w oksydymetrii jako reduktor (żelazo utlenia się do trójwartościowego