Życiorys Adama Asnyka

Adam Asnyk urodził się 11 września 1838 roku w Kaliszu w rodzinie szlacheckiej. Ojciec uczestniczył w powstaniu listopadowym. Adam odebrał wszechstronne wykształcenie, studiował m.in. w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Marymoncie, Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie oraz na uniwersytetach: Wrocławskim, Heidelberskim i Sorbonie. Za udział w ruchu spiskowym w 1860 roku został na krótko uwięziony w Cytadeli. W 1863 roku wrócił do Polski, by uczestniczyć w powstaniu styczniowym. Opowiedział się wtedy po stronie kierowanego przez Romualda Traugutta stronnictwa "czerwonych" i rządu wrześniowego walczącego o dobre imię chłopów. Po upadku powstania wrócił do Heidelbergu, aby ukończyć studia na tutejszej uczelni. Otrzymał tam stopień doktora filozofii. Asnyk debiutował w 1864 roku we lwowskim "Dzienniku Literackim". Od 1870 roku mieszkał w Krakowie. Wydawał dziennik "Reforma". Działał też jako krakowski radny miejski, poseł do galicyjskiego Sejmu Stanowego, współtworzył Towarzystwo Szkoły Ludowej w Krakowie. W twórczości Asnyka widzimy kilka kręgów tematycznych. Jednym z nich była liryka nasycona pesymizmem, stanowiąca próbę rozrachunku z postawami panującymi w czasie powstania styczniowego oraz świadectwem załamania światopoglądu młodego poety. Klęska, śmierć, smutny los wygnańców - to wszystko składa się na obraz pełen rozpaczy i zwątpienia, spotęgowany bluźnierstwami przeciwko Stwórcy i ojczyźnie, która była zbyt słaba, by wyzwolić się spod niewoli. Pojawia się szeroko pojęta tęsknota za siłą i odrodzeniem, możliwym tylko dzięki obronie wiary. Drugi krąg tematyczny to liryka erotyczna, charakteryzująca się prostotą przekazu i precyzyjną konstrukcją wiersza. Niespełnione uczucie zawieszone jest między pierwszym zauroczeniem i bolesnym rozstaniem. Ważne miejsce w poezji Adama Asnyka stanowi również refleksyjna poezja filozoficzna, której uosobieniem jest cykl trzydziestu sonetów pt. "Nad głębiami". Pojawiają się myśli głęboko pozytywistyczne, tj. zaufanie do nauki, praktycyzm myślowy, realizm i koncepcje ewolucjonistyczne. Dążenie do doskonałości nie powinno się realizować poprzez przemoc, ale przez solidarność i rozwój duchowy całego społeczeństwa. Inny krąg tematyczny stanowi liryka powiązana z pejzażem tatrzańskim. Cykl "W Tatrach" jest próbą plastycznego zobrazowania tajemnicy tatrzańskiego krajobrazu. Asnyk zmarł 2 sierpnia 1897 r. w Krakowie.