Przyczyny wybuchu II wojny światowej.
Największy konflikt XX wieku był konsekwencją niezadowolenia wieku państw z systemu Wersalskiego z 19191roku. Traktaty nie zostały poparte siłą.
Stwarzały one nową mapę Europy i narzuciły nowe rozwiązania starych sporów nie zapewniając fizycznych środków wymuszania ich realizacji.
Zapoczątkowały w ten sposób 20 lat wzrastającej destabilizacji.
Kompromisowy charakter traktatów nie zadowolił w istocie prawie nikogo. Dlatego też żadne z państw nie starało się o ich pełną realizację i aktywnie popierało bądź akceptowało ich zmianę. Największymi wrogami tego systemu były przede wszystkim Niemcy i bolszewicka Rosja, które wspólnie dążyły do całkowitej zmiany układu sił.
Upokorzone Niemcy chcieli pomścić swoją klęskę w I wojnie Światowej. Dążyli do obalenia szczególnie dla nich niekorzystnego systemu wersalskiego, który nakazywał im utratę wszystkich kolonii, demilitaryzację Nadrenii, oddanie Francji Alzacji, Lotaryngii i Zagłębia Saary, ograniczenie armii do 100 tys. Żołnierzy, zakaz posiadania łodzi podwodnych, lotnictwa wojskowego i czołgów. Poza tym zobowiązał ich do wysokich reparacji wojennych.
Wykorzystując niezadowolenie i kryzys społeczno-polityczny w kraju przejawiający się rosnącą inflacją, bezrobociem i biedą Adolf Hitler założył NSDAP pozyskawszy wielu zwolenników. W swym faszystowskim ruchu głosił m.in. poparcie dla prywatnego przemysłu narodowego, dla poprawy warunków socjalnych. Podniósł w oczach Niemców wartość narodu mówiąc o wyższości jego rasy nad innymi, o „prawie do osiągania przestrzeni życiowej” czyli o zdobyczach terytorialnych. Łamanie kolejnych postanowień wersalskich nie napotkało na szczególnych odzew Ligii Narodów. I tak 16.03.1935 roku wprowadzono w Niemczech powszechny obowiązek służby wojskowej, 7.03.1936 roku obsadzono zdemilitaryzowaną strefę Nadrenii wojskami niemieckimi, rozbudowano flotę wojenną. Państwa zachodnie praktycznie bez sprzeciwu patrzyły na przygotowania Niemiec do wojny.
Agresywna polityka III Rzeszy uwidoczniła się w roku 1938, kiedy to przyłączyła to do siebie Austrię, później Sudety, Czechy, Morawy i Kłajpedę.
Hitler dążył do podporządkowania sobie Europy.
Do rewizji traktatu wersalskiego przystąpiły także Włochy. Umocnienie rządu faszystowskiego Mussoliniego spowodowało wzrost agresywności Włoch, tym bardziej że mocarstwa zachodnie ograniczyły wpływy włoskie i nie traktowały ich jako równorzędnego partnera. Ambitny program ekspansji Włoch obejmował całe Morze Śródziemne planowano rozciągnąć protektorat nad państwami basenu dunajskiego i na Bałkanach.
Również Japonia niezadowolona z osłabienia swej pozycji w Azji i na Oceania Spokojnym, od 1930 roku rozpoczęła przygotowania do „wielkiej wojny”, która miała jej zapewnić bezwzględną hegemonię w Azji i na Dalekim Wschodzie.
W tej sytuacji w 1936 roku doszło do powstania osi Rzym-Berlin a także paktu antykominternowskiego Niemiec i Japonii. Gdy w 1937 roku przyłączyły się do niego Włochy, oś Rzym-Berlin-Tokio stała się faktem.
W sytuacji narastającego napięcia swoje korzyści upatrywał też Związek Radziecki. Stalin dążył do wywołania wojny miedzy Niemcami a demokratycznymi państwami zachodu. Sadził, że strony walczące wykrwawią się a wtedy ZSRR narzuci swoją władze i ustrój Europie.
Powołana w celu utrzymania pokoju i bezpieczeństwa Liga Narodów nie spełniła swojego zadania. Jej rola wyraźnie osłabła od 1936 roku. Z aktywnej polityki międzynarodowej wycofały się kraje skandynawskie, propagując tzw. neutralność absolutną, aż do wystąpienia z Liga Narodów włącznie. Proklamowanie we wrześniu 1936 roku zasady nieinterwencji wobec wojny domowej w Hiszpanii odbyło się już w zasadzie poza Liga Narodów. W związku z atakiem Japonii na Chiny 1937 roku nie było zgody nawet na sankcje – została tylko uchwalona rezolucja potępiająca agresora. Wreszcie konferencja monachijska z 1938 roku wykazała bezużyteczność Liga Narodów w rozwiązywaniu najważniejszych spraw międzynarodowych.
23.08.1939 roku w Moskwie doszło do podpisania przez Ribbentropa i Mołotowa układu, który formalnie był paktem o nieagresji miedzy Niemcami a ZSRR. Miał on określić strefy wpływów w Europie dwóch sojuszników. Dodatkowy tajny protokół do tego układu, który został odkryty w archiwum niemieckim dopiero po wojnie przewidywał jednak, że „na wypadek terytorialno – politycznego przekształcenia terytoriów należących do państwa polskiego, sfery interesów Niemiec i ZSRR będą rozgraniczone w przybliżeniu przez linię Narew – Wisła – San ”. W protokole umieszczono też postanowienia co do losów Litwy, Finlandii, Estonii i Łotwy. Stalin odrzucając porozumienie z Anglią i Francją, które mogło utrwalić pokój, zgodził się na pakt, który oznaczał wojnę.
Bezpośrednim pretekstem do rozpoczęcia działań wojennych stało się odrzucenie przez Polskę niemieckich żądań terytorialnych, tj. włączenia do Rzeszy Gdańska wraz z eksterytorialną szosą i linią kolejową miedzy Pomorzem i Prusami Wschodnimi.
Wybuch wojny był już tylko kwestią czasu.