Traktat Wersalski- znaczenie
Traktat Wersalski, zawarty 28 czerwca 1919 roku, jest traktatem kończącym I wojnę światową. Został on podpisany pomiędzy Niemcami i państwami zwycięskiej koalicji. Wszedł on w życie 10 stycznia 1920 i składał się z 440 artykułów. Ustalał nowy porządek terytorialny i polityczny w Europie, tzw. system wersalski. Wzięło w niej udział 27 państw walczących po stronie Ententy, największy wpływ miały Stany Zjednoczone (na czele z prezydentem Woodrowem Wilsonem), Wielka Brytania (premier Lloyd George) i Francja (Georges Clemenceau). Pozostałe państwa nie miały praktycznie wpływu na przebieg rozmów, zabiegały o uzyskanie jak największych korzyści u wielkich mocarstw. Nie było przedstawicieli państw centralnych ani delegatów Rosji.
W wyniku układu Niemcy utraciły ok. 6,5 mln ludności i ok. 70,5 tys. km2, na rzecz: Francji - Alzację i Lotaryngię, Belgii - okręg Eupen i Malmdy, Polski - Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie, Czechosłowacji - Kraik Hulczyński. Utworzono Wolne Miasto Gdańsk. Kłajpeda i okręg Saary zostały poddane pod międzynarodową kontrolę, na terenie Szlezwiku, Górnego Śląska, Warmii i Mazur miały być przeprowadzone plebiscyty, niemieckie kolonie podzielono pomiędzy zwycięzców i przekazano pod opiekę Ligi Narodów. Podczas konferencji odżył konflikt francusko-brytyjski , gdyż Francja chciała zniszczyć potęgę Niemiec, natomiast Wielka Brytania sądząc iż w takiej sytuacji zanadto wzmocni się pozycja Francji nie chciały zgodzić się na takie warunki.
Oto postanowienia Traktatu Wersalskiego:
- Niemcy spłacą odszkodowanie wojenne w ciągu 30 lat.
- Niemcy zostaną pozbawieni obowiązku służby wojskowej ? 100 armia (Reiswera) do pilnowania porządku wewnętrznego.
- Niemcy mają zakaz posiadania lotnictwa, łodzi podwodnych oraz broni pancernej.
- Francja odzyskała Alzację i Lotaryngię.
- Francja otrzymała na 15 lat mandat na Zagłębie Saary.
- Wprowadzono 50 km strefę zdemilitaryzowaną nad Renem.
- Powołano Ligę Narodów.
- Wprowadzono tzw. ?traktaty mniejszościowe? podpisały je Polska, Czechosłowacja, Jugosławia, Rumunia i Grecja. Mówiły, że mniejszości narodowe będą traktowane na równi z obywatelami. Były ważne, ale nie rozciągnięto ich na kolonie i tereny mandatowe.
Niewątpliwie godnym zaznaczenia było powołanie Ligi Narodów, czyli Międzynarodowego Związku Niezależnych Państw, powołanego do życia po I wojnie światowej i działający faktycznie do końca 1939 roku. Formalnie rozwiązany uchwałą Zgromadzenia Ligi Narodów 18 kwietnia 1946. Majątek po Lidze Narodów przejęła Organizacja Narodów Zjednoczonych. Statut Ligi Narodów stanowił część wersalskiego traktatu pokojowego. Na siedzibę Ligi Narodów wybrano Genewę. Założycielem jej było siedem państw. Na początku 1920 roku w skład Ligi Narodów wchodziły już 43 państwa. Do Ligi Narodów nie należały wówczas Stany Zjednoczone Ameryki, ZSRR (należał w latach 1934-1939), Japonia i Niemcy (przyjęte w 1926, wystąpiły z Ligi Narodów w 1933). Polska była członkiem od 1920 roku.
Zadaniem Ligi Narodów było likwidowanie sporów międzypaństwowych na drodze pokojowej. Założenia programowe określone zostały w 26 artykułach statutu, które zobowiązywały członków do nieuciekania się do wojny, utrzymywania jawnych stosunków międzynarodowych, ścisłego przestrzegania sprawiedliwości i poszanowania wszelkich zobowiązań wynikających z traktatów.
Również pewne skutki pociągał za sobą System Wersalski.
Oto one:
- System Wersalski osłabił imperializm niemiecki, ale nie zlikwidował warunków, które umożliwiłyby odrodzenie się Niemiec.
- Liga Narodów nie sprawdziła się. Miała pilnować pokoju, ale zajęła się komunikacją i ustawodawstwem pracy. System wersalski objął wszystkie kraje kapitalistyczne i rejon Morza Śródziemnego.
- USA pozostały poza Ligą, gdyż prowadziły politykę izolacjonizmu. Przeforsowały ustawę o tym, iż Chiny miały prowadzić politykę otwartych drzwi.
- Poza Ligą pozostał też Związek Radziecki.
- Francja zawarła sojusz z Polską i Czechosłowacją, gdyż graniczyły z Niemcami.
- Powstała ?Mała Ententa? ? Rumunia, Czechosłowacja i Jugosławia ? żeby przeciwstawić się imperializmowi Węgier.
Podsumowując zagadnienie Traktatu Wersalskiego można stwierdzić, że był oczywiście niekorzystny dla Niemiec, które jakby na to nie patrząc wojnę przegrały. Została utworzona Liga Narodów, która w efekcie okazała się błędem, powstały nowe sojusze jak na przykład sojusz Francji z Polską i Czechosłowacją.