Postawy młodzieży wobec zdrowego stylu odżywiania się

Rozdział I
Edukacja prozdrowotna
1.1. Postawa – wyjaśnienie terminologiczne
1.1.1. Rodzaje postaw i ich cechy
1.2. Styl życia i zachowania zdrowotne młodzieży
1.2.1. Prozdrowotny styl życia
1.2.2. Zachowania zdrowotne
1.3. Zdrowe żywienie
1.3.1. Pojęcie zdrowego żywienia
1.3.2. Prozdrowotna edukacja żywieniowa
1.2.3. Edukacja żywieniowa w szkole
1.4. Wpływ środków masowego przekazu na odżywianie się młodzieży
1.5. Zaburzenia odżywiania u młodzieży szkolnej i ich profilaktyka

Rozdział II
Metodologia badań własnych
2.1. Cel i przedmiot badań
2.2. Problemy i hipotezy badawcze
2.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze
2.4. Organizacja i teren badań

Rozdział III
Analiza wyników badań własnych

Podsumowanie i wnioski końcowe
Spis tabel i wykresów
Bibliografia
Aneks
Streszczenie
Bibliografia
Pozycje zwarte:
1. Olechnicki Krzysztof, Załęcki Paweł, Słownik socjologiczny, Wydawnictwo GRAFFITI BC, Warszawa 1999, s. 159.
2. Encyklopedia pedagogiczna, pod. red. Włodzimierza Szewczuka, Fundacja Innowacji, Warszawa 1998, s. 425 – 432.
3. Encyklopedia pedagogiczna, pod. red. Wojciecha Pomykały, Fundacja Innowacja, Warszawa 1993, s. 611 – 615.
4. Profilaktyka w szkole. Poradnik dla nauczycieli, praca zbiorowa pod. red. Bożeny Kamińskiej – Buśko, Joanny Szymańskiej, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej, Warszawa 2005, s. ...
5. Piotrowski Przemysław, Zajączkowski Krzysztof, Profilaktyka w gimnazjum, Projektowanie, realizacja i ewaluacja programów, Wydawnictwo „Impuls”, Kraków 2003.
6. Woynarowska Barbara, Edukacja zdrowotna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
7. Sobczak Wiktoria, Edukacja ekologiczna i prozdrowotna, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2003.
8. Elliott Julian, Place Maurice, Dzieci i młodzież w kłopocie, Poradnik nie tylko dla psychologów, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2000.
9. Żukowska Zofia, Ja- zdrowie – ruch, Poradnik dla młodzieży, rodziców i nauczycieli, Warszawa 2000.
10. Bishop George, D., Psychologia zdrowia, Wydawnictwo ASTRUM, Wrocław 2007.
11. Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia w szkole zeszyt nr 4, Wydawnictwo Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej, Warszawa 2002.

Czasopisma:
1. Rochowicz Feliks, Prozdrowotne zachowania młodzieży szkolnej na tle wybranych wskaźników zdrowia, „Lider” nr 9, Iława 2009, s. 22 – 25.
2. Zygmunt Teresa, Racjonalne żywienie, „Lider” nr 10, Brzeg Dolny 2009, s. 30.
3. Barlak Marianna, Czy celem edukacji zdrowotnej jest przygotowanie człowieka do bycia zdrowym?, „Lider” nr 12, Warszawa 2009, s. 24 – 25.
4. Olejniczak Dominika, Edukacja zdrowotna w szkole – jak to zrobić, „Lider” nr 9, Warszawa 2007, s. 28 .


Rozdział II
Metodologia badań własnych


2.1. Cel i przedmiot badań

Wyznacznikiem do obszaru badawczego stanowią zaprezentowane przeze mnie rozważania ujęte w części teoretycznej.
Zdaniem W. P. Zaczyńskiego „celem badań pedagogicznych jest sformułowanie teorii, czyli systemu spójnych wewnętrznie twierdzeń, w które wpisane są warunki zastosowania wyników badań, teorii” .
Według W. Dutkiewicza „celem badań jest dążenie do wzbogacenia wiedzy o osobach, rzeczach lub zjawiskach będących przedmiotem badań” .
Określony cel pracy powinien charakteryzować się konkretnością, jasnością i realnością.
Celem podjętych przeze mnie badań było ukazanie stylu życia młodzieży gimnazjalnej.
Kolejny etap badań naukowych to określenie przedmiotu badań, czyli określenie tego, co skupia na sobie uwagę lub stanowi obiekt poznania i działalności człowieka .
Według T. Pilcha „przedmiotem badania naukowego mogą być tylko zjawiska obiektywnie istniejące, a także poddające się pomiarowi” .
S. Nowak twierdzi, że przedmiotem badań są: „obiekty i zjawiska, o których w odpowiedzi na podstawowe pytania chcemy formułować twierdzenia” .
Stosunki międzyludzkie, czyli wszelkie zjawiska zachodzące w zbiorowościach ludzkich, interakcje występujące w obrębie grup społecznych, które mają znaczenie dla procesów edukacyjnych i wychowawczych to przedmiot badań pedagogicznych. Poza tym przedmiotem badań może być również funkcjonowanie instytucjonalnych form wychowania.
Przedmiotem moich badań jest styl życia, natomiast podmiotem badań jest młodzieży gimnazjalna.
2.2. Problemy i hipotezy badawcze
J. Pieter problem badawczy traktuje „jako swoiste pytanie, określające jakość i rozmiar pewnej niewiedzy (pewnego braku w dotychczasowej wiedzy) oraz cel i granicę pracy naukowej” .
Problem badawczy powinien zatem określać zakres wątpliwości badacza, a jednocześnie precyzować teren poszukiwań badawczych. Dlatego też, zdaniem T. Pilcha w problemie badawczym „powinny zawierać się wszystkie generalne zależności między zmiennymi, a także rozstrzygalność empiryczna oraz wartość praktyczna badania” .
Problemy badawcze powinny być tak sformułowane by wyczerpywać zakres niewiedzy zawarty w temacie badań, powinny mieć wartość badawczą, czyli forma pytania badawczego powinna jasno wskazywać czynności, jakie należy podjąć, by móc udzielić sensownej odpowiedzi na to pytanie.
Problemy badawcze tworzą podstawę do konstrukcji hipotez, czyli stwierdzeń, co do których istnieje pewne prawdopodobieństwo, że są właściwym rozwiązaniem sformułowanych uprzednio pytań badawczych .
Hipoteza, oznacza każde przypuszczenie „będące próbą wyjaśnienia jakiegoś zjawiska w nauce – przypuszczenie wysunięte dla objaśnienia jakiegoś faktu lub szeregu zjawisk, które na gruncie dotychczasowej wiedzy ludzkiej nie mogą znaleźć wytłumaczenia” .
W treści pracy postawiłem 2 rodzaje problemów: główne i szczegółowe. Problem główny sformułowałem w następujący sposób: Jaki jest styl życia współczesnej młodzieży gimnazjalnej?
W efekcie postawionego problemu badawczego przyjąłem następującą hipotezę główną: Zakładam, że większa część młodzieży gimnazjalnej prowadzi niezdrowy styl życia.
Z przedstawionego problemu głównego wynikają problemy szczegółowe, które wymagają przyjęcia hipotez roboczych.
P.S. Czym dla młodzieży jest zdrowy styl życia?
H.S. Sądzę, że według młodzieży zdrowy styl życia to, zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, czyli uprawianie ulubionych dyscyplin sportowych, unikanie używek typu: papierosy, alkohol, narkotyki (dopalacze).
P.S. W jaki sposób respondenci spędzają swój czas wolny?
H.S. Uważam, że młodzież gimnazjalna chętniej wybiera pasywne sposoby spędzania wolnego czasu (komputery, telewizja), niż formy aktywne. Niewielka część młodzieży swój wolny czas poświęca na uprawianie sportu, natomiast większa część respondentów w wolnym czasie surfuje po Internecie.
P.S. Czy młodzież gimnazjalna prowadzi zdrowy styl życia?
H.S. Zakładam, że większość młodzieży gimnazjalnej nie prowadzi zdrowego stylu życia.
P.S. Jakie działania profilaktyczne, zdaniem młodzieży, prowadzi szkoła kształtujące zdrowy styl życia?
H.S. Mniemam, że w ramach działań profilaktycznych zmierzających do pomocy młodemu człowiekowi w wyborze zdrowego stylu życia, szkoła promuje zdrowy, aktywny tryb życia poprzez organizację pozaszkolnych zajęć sportowych.
P.S. Jakie są czynniki zagrażające zdrowemu stylowi życia młodzieży?
H.S. Sądzę, iż do najczęstszych czynników zagrażających zdrowemu stylowi życia młodzieży należy zaliczyć: palenie papierosów, picie alkoholu, używanie narkotyków (dopalaczy).

2.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze

Metoda badania naukowego to sposób poznania naukowego. Ponieważ wszelkie poznanie odbywa się w określonej formie, to różnic między poznaniem potocznym, a poznaniem naukowym należy szukać między innymi, także w sposobach poznania. Otóż w badaniu naukowym nie posługujemy się dowolnymi, przypadkowymi sposobami, lecz celowo dobranymi i zaplanowanymi łącznie .
Metoda badania naukowego to sposób poznania naukowego. T. Pilch określa metodę badania naukowego jako „zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego” .
W badaniach naukowych stosuje się następujące metody:
- eksperyment pedagogiczny,
- monografię pedagogiczną,
- metodę indywidualnych przypadków
- metodę sondażu diagnostycznego.
Metodą zastosowaną w pracy, jest sondaż diagnostyczny, zwany także sondażem na grupie reprezentowanej lub sondażem ankietowym.
Jak podaje M. Guziuk, „badania sondażowe obejmują wszelkiego typu zjawiska społeczne, stany świadomości społecznej, opinie i poglądy określonych grup społecznych. Metodą sondażu diagnostycznego badamy funkcjonowanie psychospołeczne wybranej grupy osób, potrzeby i oczekiwania poszczególnych jej członków, dynamikę – czyli nasilanie się i kierunek rozwoju oraz pewne tendencje rozwojowe określonych zjawisk społecznych lub psychospołecznych” .
Metodom badawczym podporządkowane są odpowiednie techniki. Techniką badań nazywamy „czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzonych informacji, opinii, faktów” .
Aby udzielić odpowiedzi na postawione problemy, w swojej pracy zastosowałem ankietę jako technikę badawczą.
Ankieta jest „techniką badawczą, która polega na zbieraniu określonych informacji, opinii, poglądów i faktów drogą pisemnych odpowiedzi” . W ankiecie respondent sam odpowiada na pytania zawarte w kwestionariuszu. Pytania powinny charakteryzować się:
• świadomym, logicznym i spójnym zestawem zagadnień służących do rozwiązania określonego problemu badawczego,
• powinny pokrywać się z treścią problemów badawczych,
• powinny być konkretne, ścisłe i jednoproblemowe .
Pytania ankietowe mogą być:
● zamknięte – wszystkie odpowiedzi na dane pytanie są wymienione respondent ma za zadanie jedynie podkreślić lub zaznaczyć wybraną,
● półotwarte – w zestawie możliwych odpowiedzi umieszcza się dodatkowo odpowiedź „inne”,
● koniunktywne – możliwość wybrania i napisania kilku odpowiedzi, w tym odpowiedzi własnych.
Ankieta to najczęściej stosowana technika w badaniach opinii, sądów czy też problemów wśród dużej zbiorowości społecznej.
Natomiast „narzędzie badawcze jest przedmiotem służącym do realizacji wybranej techniki badań” . Przykładem narzędzi badawczych służących technikom badań są:
• magnetofon,
• aparat fotograficzny,
• skale,
• dyspozycja badawcza,
• kwestionariusz
Kwestionariusz ankiety składa się z:
- wstępu,
• tematu badania,
• informacji o instytucji prowadzącej badania,
• wyjaśnienia celu badania dla respondenta,
• zachęty do wypełnienia kwestionariusza (dot. tylko ankiety) i udzielania wyczerpujących i prawdziwych odpowiedzi,
• pytania rekrutacyjne (opcjonalnie),
• instrukcja wypełniania kwestionariusza,
- rodzaje pytań przykładowej kategorii,
• pytania wprowadzające,
• pytania filtrujące,
• pytania otwarte,
• pytania zamknięte,
- metryczka .

W swojej pracy zastosowałem kwestionariusz ankiety, jako narzędzie badawcze. Kwestionariusz zastosowany w pracy składał się z ..... pytań dotyczących stylu życia młodzieży gimnazjalnej.

2.4. Organizacja i teren badań
Badania właściwe przeprowadzono w dniach…. na próbie N-50 uczniów gimnazjum, 28 chłopców i 22 dziewczynkach.


Badania przeprowadziłem w Zespole Szkół Nr 1 im. Mikołaja Kopernika. Drugiego listopada 1945 roku swoją działalność rozpoczęła ówczesna Publiczna Szkoła Powszechna, dzisiejszy Zespół Szkół Nr 1 w Nidzicy. W latach 1945-61 szkoła była jedyną tego rodzaju placówką na terenie miasta. Nauczało w niej wówczas tylko 6 nauczycieli, a młodzież szkolną, liczącą 487 uczniów, stanowiły dzieci mieszkające w Nidzicy oraz przyległych jej wioskach. Dnia 19.06.1965 r. szkoła obchodziła XX - lecie swego istnienia i z tej okazji otrzymała patronat Mikołaja Kopernika. Natomiast 2.11.1995 r. "Jedynka " obchodziła uroczystości związane z 50 - leciem istnienia. Ważnym wydarzeniem było ufundowanie przez społeczność uczniowską i rodziców nowego sztandaru.
Dnia 1 września 1999 roku, po wprowadzeniu reformy oświaty, szkoła została przekształcona w Zespół Szkół Nr 1 w Nidzicy, na który składają się: Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 1 oraz Publiczne Gimnazjum Nr 1.
Szkoła:
• posiada wspólny program działania
• dysponuje odpowiednim wyposażeniem i bazą niezbędną do realizacji zadań
• szczyci się mądrą i wykwalifikowaną kadrą pedagogiczną ustawicznie się doskonalącą
• oferuje dodatkowe zajęcia dostosowane do potrzeb uczniów, rozwijające ich zdolności i zainteresowania
• wypełnia zadania opiekuńcze, zapewnia pomoc specjalistyczną, wypracowała procedury i metody gwarantujące skuteczność osiągania założonych celów
• rozwija i pogłębia współpracę ze środowiskami oświatowymi, władzami samorządowymi i ośrodkami kultury
• dba o współpracę z rodzicami, umożliwia im udział w życiu szkoły
• stara się zapewnić uczniom poczucie bezpieczeństwa, promuje zdrowy tryb życia, zapobiega zjawiskom patologicznym
• jest estetyczna czysta i zadbana
• doskonali umiejętności absolwentów przydatne we współczesnym świecie.