Egipt w skrócie

NIL
-> źródło wody i życia
-> pola irygacyjne czyli nawadniające

FARAON
-> otoczony kapłanami
-> władca Egiptu
-> uznawano go również za syna Boga
-> w rodzinie królewskiej istniało kazirodztwo

BOGOWIE
-> SKARABEUSZ - święty żuk egipski czczony pod imieniem Chepri, bóg wschodzącego słońca i symbol zmartwychwstania. Był też znakiem słowa "stawać się" oraz "być" w piśmie hieroglificznym. Od okresu tynickiego (3100-2686 p.n.e.) skarabeusze noszono jako amulety (wykonane z fajansu, szkła, gliny i metali). Obdarowywano też nimi zmarłych (symbol życia w zaświatach).
-> RE - bóstwo słońca, podróżujące barką przez nieboskłon od wschodu do zachodu, stwórca bogów i ludzi. Wyobrażany był w postaci sokoła lub człowieka z głową sokoła, nosił podwójną koronę Egiptu Górnego i Dolnego oraz insygnia władzy królewskiej. Razem z Re barką podróżowała świta bogów, a na dziobie Set wypatrywał odwiecznego wroga - Apopa. Bogini Nieba rano rodziła słońce a wieczorem je połykała, choć według innej koncepcji Re podróżował nocą przez niebo podziemne. Z Re identyfikowano liczne bóstwa: Amon-Re, Montu-Re, Sobek-Re, Chnum-Re, itd. Nawet Ozyrys w czasie Nowego Państwa był identyfikowany z Re. Także Horus, pierwotnie bóstwo nieba, zostało wchłonięte przez Re, tworząc boga Re-Hor-Achte. Jako pierwszy z królów egipskich Chefren przyjął do swojego tytułu Re, stosowane od czasów V dynastii przez wszystkich władców Egiptu. Najstarsze znane świątynie poświęcone Re znajdowały się w Abu Gurab w pobliżu Giza i Sakkara, a umieszczenie ich na terenie nekropoli sugeruje znaczenie Re w wierzeniach w życie pozagrobowe, co znajduje potwierdzenie w Tekstach Piramid.
-> OZYRYS - bóg władca o skomplikowanym znaczeniu łączącym aspekt władzy królewskiej, bóstwa natury i boga zmarłych. Wywodził się przypuszczalnie od Anedżti. W Okresie Starego Państwa jego kult stopniowo się upowszechniał, wchłaniając liczne aspekty bóstw lokalnych i przemieniając się w kult o charakterze uniwersalnym. Włączony do kosmogonii heliopolitańskiej jako syn Geba i Nut, był dziedzicem tronu, którego został pozbawiony po zdradzieckim ataku jego brata Seta. Po śmierci i częściowym ożywieniu nie wrócił już do swego ziemskiego królestwa, ale został władcą Państwa Umarłych. Symbolem Ozyrysa był filar Dżed, którego znaczenie jest wciąż przedmiotem różnych spekulacji. Jego wizerunki należały do najczęściej występujących emblematów a w przeddzień uroczystości jubileuszu panowania władcy odbywała się ceremonia podniesienia filara, czego dokonywał król wraz z kapłanami ciągnąc za sznury. Od czasów XII dynastii obyczaj podnoszenia Dżed był także w związku z koronacją króla. Przy okazji uroczystości odgrywano sceny o treści mitologicznej. W sztuce Ozyrys był przedstawiany w postaci ludzkiej, w koronie atef na głowie, z insygniami władzy królewskiej w rękach. Ciało jego spowite jest bandażami na kształt mumii, twarz malowana kolorem zielonym - co ma wskazywać na związek z wegetacją roślinną. Sanktuaria Oyrysa były rozsiane po całym Egipcie do najwspanialszych zaś należały wzniesione w świętym okręgu w Abydos. Kult Ozyrysa rozszerzył się na inne obszary śródziemnomorskie. Grecy widzieli w nim Dionizosa, bądź Plutona, Heliosa, Okeanosa, a nawet Erosa.

PISARZE
-> rachowali bogactwa państwa
-> spisywali dzieje
-> utrwalali prawa
-> pisano na papirusie

ZWIERZĘTA
->Koty, uwielbiane przez ludzi, uważano je za święte

NAUKA
-> uczeni egipscy stworzyli kalendarz
-> na podstawie obserwacji planet rozwijała się Astronomia

PIRAMIDY
-> ścięty, czworoboczny ostrosłup, posiadał ślepe wrota
-> budowano je dla faraonów, ukazując wielkośc i potęge władcy
-> znajdowały sie tam niezliczone skarby, z powowdy wiary w życie pośmiertne
-> budowano je po zachodniej stronie Nilu, ponieważ tam zachodziło słońce i wierzono, że tam "kończy się życie"
-> schodkowana - faraon Diasera
-> w gizie - Cheops
- Chefren, on jako pierwszy stworzył Sfinksa
- Mykerinas
-> budowa trwała około 100 lat

MASTABY
-> Z czasem zaczęto konstruować coraz to rozbudowane grobowce. Zamiast prostej jamy grobowej powstawały podziemne pomieszczenia, nad nimi konstruowano nadbudowę z cegły w której często znajdowało się szereg komór w których umieszczano żywność i inne wyposażenie grobowe. Nadbudowa była otoczona grubym murem a całą budowlę malowano na biało. Grobowce te zaczęły pojawiać się na początku ery dynastycznej.


HISTORIA
-> było około 30 dynastii
-> początek 3600 p. Chr.
-> 3000r.p.Chr. Zjednoczono Egipt, p[owstała wtedy pierwsza stolica- Memfis
-> Stare państwo 3250 p. Chr
-> średnie państwo - 2000-1570 p.Chr, zmiana stolicy na Teb

PŁASKORZEŹBA = sztuka reliefowa
Kanon, układ charakterystyczny
-> kompozycja pasowa (pracujący ludzie)
-> głowa z profilu
-> oko wyglada jak u ryby, patrzy na nas z boku
-> korpus z przodu
-> obydwie stopy ukazane tak samo

-> Fajmun - portret trumienny, zrobiony na grubym płótnie lub cienkiej deseczce. Kładziono twarz i przywiązywano, aby zachowac rysy twarzy

RZEŹBA
-> rzeźbiono faronów, rodzinę królewska oraz faraonów
-> wykorzystywano granit albo alabaster
-> były to wysokie rzeźby, przez co okazywano szacunek
-> faraoni byli rzeźbieni bez czasowej młodości, bez żadnych uczuć, w przeciwieństwie do urzędników
-> rzeźba była posągiem

SYMBOL PŁODNOŚCI
-> zaokrąglona góra oznaczała delte Nilu
-> po lewej i po prawej stronie znajdują sie niby ramiona, które oznaczają podział Nilu
-> Nil, tak jak w rzeczywistości, tak i w symbole płodności jest skierowany w dól

Skarabeusz = Nadzieja