„Kultura sposobem istnienia i bytowania człowieka”

Słowo kultura pochodzi z język łacińskiego. Jest to termin mający wiele znaczeń, interpretowany zależnie od indywidualnych upodobań poszczególnych osobowości. Kulturę można określić jako ogół ludzkich wytworów, zarówno materialnych jak i niematerialnych, duchowych czy symbolicznych. Kultura często rozumiana jest jako całokształt materialnego i duchowego dorobku społeczeństwa, przez co bywa tym samym utożsamiana z współczesną cywilizacją. Całość wiedzy na temat kultury próbuje integrować dziedzina nazwana potocznie kulturoznawstwem. Jednakże, na poszczególnych jej aspektach swoją uwagę skupiają m.in.: filozofia, historia, antropologia kultury, socjologia, etnografia czy też memetyka (to badania ewolucji memów, czyli najmniejszych jednostek informacji kulturowej będących jako całość przedmiotem powielania).
Istotnym elementem jest fakt, że kultura nie jest wyłączną domeną artystów ją tworzących. Jest, bowiem czymś więcej aniżeli tylko zbiorem określonych dzieł twórczego geniuszu – jest „domem” i opoką, dzięki, którym człowiek wzrasta kształtując tym samym swoja osobowość. To dzięki niej, odnajdujemy transcendentalny wymiar własnego życia. Kultura jest sposobem istnienia i bytowania człowieka na ziemi. To właśnie jej zawdzięczamy rozwój ludzkiej natury, bowiem kształtuje w nas wiarę w ideę, naukę, zwyczaje, sztukę, język. Wiarę we wszystko, dzięki czemu człowiek doskonali i rozwija wielorakie uzdolnienia ducha i ciała. Staje się ona drogą do poznania tego, co ludzkie, a życie społeczne czyni najważniejszą istotę istnienia.
Kultura wyraża człowieka, jego wartości, godność, głębię, jak także służy do rozwoju w nim dobra i pogody ducha. Jest kształtem życia, sposobem istnienia a przede wszystkim celem bytowania ziemskiego. Człowiek w wielkości kultury rozwija się, nie tracąc tym samym kontaktu z jej jednością, która jest podstawowym wymiarem istnienia. Ta jedność rodzi się ze zjednoczonego pluralizmu i uznania kulturowych odrębności poprzez dialog, który ubogaca jednych wartościami drugich. Kultura ma na celu humanizację środowiska, w którym ludzkość żyje. W centrum tego zjawiska znajduje się duchowy wymiar człowieka, czego celem jest jego rozwój poprzez wychowanie oraz ukształtowanie jego osobowości.
Kultura stanowi zewnętrzny wyraz tego, czym żyje człowiek w swym sercu i sumieniu. Źródłem tego jest on sam, obdarzony geniuszem oraz wolnością wyboru.
Najważniejszą, kulturotwórczą instytucją kształtującą w człowieku osobowość, poprzez wychowanie jest rodzina. Ojciec Święty, Jan Paweł II, powiedział: „Nie ulega wątpliwości, że podstawowym zjawiskiem kulturalnym jest sam człowieka, duchowo dojrzały, czyli człowiek w pełni wychowany, zdolny wychowywać sam siebie i drugich”.
Jeżeli tworzona przez człowiek kultura, ma mieć ludzkie oblicze, jeżeli ma człowiekowi pomagać być coraz bardziej sobą, a więc być podmiotem tworzącym duchowo swoje zachowanie, to podstawą tego, winna być pełna prawda o człowieku, a właściwie wizja ludzkiego życia. Warunkiem kultury, jest „zachowanie moralności”. Prymat osób nad rzeczami, ducha nad materią, wskazuje moralność jako zasadniczą, podstawową i nie zbędną dziedzinę kultury.
Odwołując się po raz drugi, do słów Ojca Świętego Jana Pawła II pragnę zauważyć, iż określa on kulturę jako system wartości, które służą człowiekowi, będąc zarazem świadectwem rozwiniętego człowieczeństwa. Jest to system wyrażony w wytworach cywilizacyjnych, osiągnięciach naukowych, systemach intelektualnych, dziełach artystycznych skonkretyzowany w postawach danej jednostki. Jan Paweł II, mówiąc o kulturze, zawsze mówi o człowieku, gdyż to on ją tworzy i w niej żyje. Kultura jest „właściwym kształtem życia ”, nie jest, bowiem rzeczywistością narzuconą, ale pochodzącą, od człowieka i człowieka tworzącą. Postać ludzka stanowi podmiot kultury będąc tym samym jedynym właściwym jej przedmiotem. Pochodzi ona od niego i służy jego pełnemu rozwojowi, dając możliwości na ukształtowanie siebie samego.
Kultura prawdziwie ludzka może być rozwijana tylko w oparciu o pełną prawdę o nim samym, która wskazuje na jego osobowy charakter materialno – duchowy, na jego powiązanie z osobowym Bogiem. Taka kultura harmonijnie rozwija ludzkie wartości – dobro, prawdę, świętość i piękno. Współdziałanie wszystkich dziedzin kultury: nauki, moralności, religii czy sztuki gwarantuje harmonijny rozwój człowieka Wszystkie problemy współczesnej kultury ogniskują się wokół prawdy o człowieku.
Kończąc swoje rozważania, pragnę przytoczyć słowa Ojca Świętego, na którego powołuje się w swojej pracy już po raz kolejny. Powiedział on kiedyś, iż:

„Człowiek, żyje prawdziwie ludzkim życiem dzięki kulturze(…)
Kultura jest właściwym sposobem istnienia i bytowania człowieka(…)
Kultura jest tym, przez co człowiek staje się bardziej człowiekiem, bardziej „jest”(…)
Naród jest tą wielka wspólnotą ludzi, którą łączą różne spoiwa, ale nade wszystko kultura”