Rodzina zastępcza.
Rodzina zastępcza to forma opieki wzorowana na modelu wychowania rodzinnego (naturalnego) dla dzieci i młodzieży trwale lub tymczasowo pozbawionych pieczy rodzicielskiej. Intencją i założeniem opieki zastępczej jest jej tymczasowość, w związku z czym, dziecko powinno przebywać w niej do momentu uregulowania sytuacji życiowej własnej rodziny. Oczywiście nie można wykluczyć i takich sytuacji, gdzie dziecko pozostanie pod opieką zastępczą aż do momentu usamodzielnienia, czyli osiągnięcia pełnoletności.
W rodzinnej opiece zastępczej można wyróżnić, ze względu na główny cel jej działalności (funkcji), rodziny zastępcze:
- opiekuńcze, sprawujące opiekę nad dziećmi trwale pozbawionymi opieki własnej rodziny, są to tzw. rodziny zastępcze długoterminowe,
- pełniące rolę pogotowia rodzinnego, mogą pobierać wynagrodzenie zarówno w czasie opieki nad dzieckiem, jak w czasie pozostawania w pogotowiu, mają obowiązek przyjmować każde dziecko do 10 roku życia w sytuacji kryzysu rodzinnego,
- terapeutyczne, dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej dotkniętych kalectwem oraz wymagających szkolnictwa specjalnego,
- preadopcyjne, rodziny dla dzieci wobec których trwa postępowanie sądowe o przysposobienie (adopcję),
- resocjalizacyjne, tworzone na podstawie przepisów Ustawy o Postępowaniu w Sprawach Nieletnich.
Rodzinę zastępczą mogą utworzyć zarówno małżeństwo, jak i osoba samotna. Pierwszeństwo w utworzeniu rodziny zastępczej dla danego dziecka mają jego krewni lub osoby wskazane przez rodziców. Podstawową jednak cechą kandydatów nie jest tylko ich bliskość z dzieckiem, ale odpowiednia rękojmia prawidłowego wykonywania obowiązków wychowawczych względem dziecka. W wielu więc przypadkach rodziny zastępcze niespokrewnione są bardziej pożądane niż spokrewnione. Od kandydatów na opiekunów zastępczych wymaga się: odpowiednich warunków mieszkaniowych, stałego źródła utrzymania, polskiego obywatelstwa, stałego zamieszkania na terenie Polski, korzystania w pełni z praw cywilnych i obywatelskich, dobrego stanu zdrowia zarówno fizycznego jak i psychicznego. Rodziną zastępczą nie mogą być osoby, którym w przeszłości odebrano władzę rodzicielską wobec własnych dzieci. Przy doborze rodziny zastępczej dla danego dziecka bierze się również pod uwagę odpowiednią różnicę wieku. Jeżeli dziecko, które ukończyło 13 rok życia i winno być umieszczone w rodzinie zastępczej, wtedy konieczna jest również jego zgoda.
Zobowiązuje się rodzinę zastępczą do każdorazowego informowania organu udzielającego pomoc finansową o zmianie sytuacji materialnej rodziny zastępczej.
Zobowiązuje się rodzinę zastępczą do niezwłocznego powiadomienia organu udzielającego pomoc o wszelkich zmianach wynikających z decyzji sądu, co do losów dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, oraz podawania aktualnego adresu rodziców biologicznych.
Zadania jakie ma do spełnienia rodzina przysposabiająca:
-wytworzenie w domu stmosfery rodzinnej, wzajemnego zaufania, zrozumienia, pomocy i życzliwosci,
-zagwarantowanie dziecku bezpieczenstwa, zapewnienie mu opieki lekarskiej, racjonalnego żywienia, odpowiedniej odzieży i kulturalnych warunkówbytu,
-zapewnienie odpowiednich warunkow do systematycznego uczeszczania dziecka do szkoly, aż do uzyskania co najmniej obowiazujacego powszechnie wykształcenia i zdobycia zawodu umożliwiajacego samodzielne życie,
-zapewnienie dziecku warunków wszechstronnego rozwoju oraz ksztaltowanie odpowiednich postaw ideowo-moralnych, budzenie i rozwijanie w nim uzdolnien, ksztalcenie umiejetnosci i nawykow pracy, organizowanie wolnego czasu i wypoczynku, rozwijanie wrażliwosci estetycznej i wdrażanie do kultury życia codziennego,
-przygotowanie dziecka do życia spolecznego, rozwijanie w nim poszanowania mienia społecznego i osobistego oraz wdrazanie do wykonywania dostosowanych do jego możliwosci prac porzadkowych i samoobsługowych,
-udzielanie pomocy w usamodzielnieniu się, a w szczegolnosci w uzyskaniu pracy i mieszkania.